Türk Anayasa Hukuku (Şükrü Karatepe)

"Anayasa Hukukunun Genel İlkeleri ile Türk Anayasa Hukukunun Gelişimini ayrı kitaplar halinde 30 yıl önce yazdım. 1982 Anayasası'na gönlüm bir türlü ısınmadığı için, kapsamlı bir Türk Anayasa Hukuku yazmak için 1982 Anayasası'nın yürürlükten kalkmasını bu güne kadar bekledim. Bu süre içinde, sivil kurucu iktidar tarafından hazırlanan demokratik ve özgürlükçü yeni bir anayasanın yürürlüğe konması için yürütülen çalışmaların içinde yoğun olarak yer aldım.

İşçi sendikaları, işveren kuruluşları ve üniversiteler için anayasa teklifleri hazırladım. Bu dönemde, özellikle Avrupa Birliği kriterlerine uyum sağlamak için 1982 Anayasası sürekli değiştirildi. Değişiklik paketlerinde, Türkiye'nin demokratik kazanımlarını tehdit eden hükümlerin çoğu kaldırıldı. 2012'de Meclis'te grubu bulunan partilerin eşit katılımıyla oluşan Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun, her ne şekilde olursa olsun yeni bir Anayasa metni üzerinde uzlaşmasını gönülden diledim.

Meclis'te Anayasa Hazırlama Komisyonu'nun bir yıl süren çalışması başarısızlıkla sonuçlanınca, sivillerin yakın gelecekte yeni bir anayasa yapacağına olan umudumu yitirdim. 1982 Anayasası'nın yürürlükten kaldırılmasını ve siviller tarafından demokratik süreçler işletilerek tamamen yeni bir anayasa hazırlanmasını beklemeye devam etsem bu kitap yazılmayacaktı. Mecelle'nin "kelâmın imali ihmalinden evladır" hükmüne sığınarak, 1982 Anayasası'na rağmen Türk Anayasa Hukuku'nu yazmaya karar verdim.

Altı bölümden oluşan Türk Anayasa Hukuku'nun birinci bölümünde, Senedi İttifak'tan başlayarak 12 Eylül Darbesine kadar olan dönemdeki anayasa hareketleri siyasi arka planı ile ele alınarak özetlendi. Diğer beş bölümde ise, 1982 Anayasası'nın yazılım planına bağlı kalınarak, "devlet'in nitelikleri", "temel hak ve hürriyetler", "yasama", "yürütme" ve "yargı" organları daha geniş olarak açıklandı.

Öğrencilerin ders kitabı ihtiyacını karşılayacak ve anayasa konularına ilgi duyan genel okura yararlı olacak boyutlarda, özlü ve kolay anlaşılır bir metin ortaya konmaya çalışıldı. Her bölümün sonuna özel kaynakça, kitabın sonuna genel kaynakça kondu. Ayrıca yabancı dille öğrenim görenlere kolaylık sağlaması amacıyla, Türkçe - İngilizce Anayasa Terimleri Sözlüğü eklendi. Türk Anayasa Hukuku bu basıma hazırlanırken, çoğu bölümleri yeniden yazılarak, 24 Haziran 2018 seçimleriyle tam olarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uyumlu hale getirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararlı siyaseti olmasa, hükümet sistemi değişmez ve bu kitap yeniden yazılmazdı. Başkanlık sistemini hayata geçirme mücadelesi verirken, çevresinde bulunarak heyecanını paylaşmama izin veren Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a şükranlarımı sunuyorum.

Kitabı basılmadan önce okuyan Türkçe uzmanı değerli arkadaşım Abdullah Parlak, gözden kaçan dil ve yazım hatalarını düzeltmemi sağladı. Asistanım Gencer Karagenç de ayrıntıya yönelik bazı eksikleri görmeme yardımcı oldu. Her ikisine de emek ve katkıları için teşekkür ediyorum. Türk Anayasa Hukuku'nun basımını kısa sürede zevkli bir tasarımla gerçekleştiren Savaş Yayınevi yönetici ve çalışanlarına teşekkür borçluyum. Kitabın öğrencilere yararlı olmasını ve Türkiye'nin anayasa sorunlarının doğru anlaşılmasına katkı sağlamasını diliyorum." (Önsözden)

İçindekiler

• I. Bölüm: Türkiye’de Anayasa Hareketleri
• II. Bölüm: 1982 Anayasası ve Devletin Nitelikleri
• III. Bölüm: Temel Hak ve Hürriyetler
• IV. Bölüm: Devletin Yasama Organı
• V. Bölüm: Devletin Yürütme Organı
• VI. Bölüm: Devletin Yargı Organı
• Genel Kaynakça
• Anayasa Terimleri Sözlüğü