Suç ve Ahlak

"Hayat tam anlamıyla nasıl tanımlanabilir bilemiyoruz, ancak şu açıklamanın aksinin de ileri sürülemeyeceği düşüncesindeyiz; hayat bir kurallar dizisidir. Yaşamın döngüsünü insan ilişkileri sağlar ve bu ilişkiler kurallar olmadan yürütülemez. Tarih boyunca kuralların bulunmadığı toplumsal yapılar oluşturulabileceği yolunda farklı düşüncelerin ileri sürüldüğü görülmüş ve bu düşünceler tartışılmıştır. Fakat, gerçeklik bu tür düşüncelerin hayalden ileri gidemeyeceğini göstermiştir. Trafik kurallarının kısa bir süre uygulanmaması halinde. ulaşım olanaksız hale gelecek ve hayatın olağan akışı sağlanamayacaktır. Özetinde kuralsız bir hayat düşünülemez. İnsan yaşamını düzenleyen birçok kural bulunmaktadır; gelenek, örf ve adet, din ve ahlak kuralları ile hukuk kuralları gibi. Maddi yaptırımları nedeniyle düzeni sağlamak ve insan ilişkilerini düzenlemekte temel olan, hukuk kurallarıdır. Ancak bu durum, diğer kuralları değersiz hale getirmez, hukuk kuralları yaşamı düzenleyen diğer kurallarla ilişki içerisindedir. Her geçen gün hayatı yoğun ve güçlü ağlarla sarmaya devam eden kural dizileri, birbirleriyle ilişkilerini de arttırmaktadır.

Hukukun en fazla ilişkisi olduğu kurallar, ahlak kurallarıdır. Doğal hukukun temelini ahlakın oluşturduğu söylenir. Doğal hukuk teorisinin içeriğine girmeksizin burada söylemek istediğimiz şey hukukun düzenlemelerine davranış normlarını esas aldığıdır. Hukuk genelde düzenlemelerinde toplumda geçerli davranış normlarını esas almaktadır. Ahlak kuralları ise bu davranış normlarının oluşum ve şekillenmesinde büyük değer taşıdığından hukuk ve ahlakın ayrılmaz bir ilişkisinin olduğunu kabul etmek zorunluluk haline gelmektedir. Hukuk ve ahlakın ayrı alanlar olup, ilişkilerinin bulunmadığı yönündeki görüşler istisna kalmasa da, genel kabul görmemiştir. Hukuk ve ahlak ilişkisinin belki de en güçlü olduğu alan suç ve ceza hukukudur. Ahlak, suç ve ceza kavramlarının örtüşmesi, elbette beklenemez. Suç, ceza ve ahlak kavramları arasında sayısız farklılıklar vardır. Ancak, suç, ceza ve ahlak kurallarının çakıştığı, benzeştiği alanların sayısı da az değildir. Bu nedenle olsa gerek, suç ve ceza hukuku ile ilgili kitaplarda suç, ceza ve ahlak ilişkisine kısa da olsa değinmek, neredeyse gelenek halini almıştır. Bununla birlikte suç ve ahlak ilişkisini başlı başına konu olan çalışma bulmak kolay değildir. Bu nedenle çalışmamızın konusu­nu suç ve ahlak ilişkisinin incelenmesi olarak belirlemeyi uygun gördük. Suç, ceza ve ahlak konularında çalışma yapmak isteyenlere merdiven basamağı oluşturmak amacını da taşıyan çalışmamız teorik incelemeleri içerdiği gibi, pratiğe yönelik boyut da taşımaktadır. Katkıda bulunanlara teşekkürlerimi iletiyorum.

Çalışmanın hukukun teori ve uygulamasına fayda sağlaması dileğiyle... "Önsözden)

İ Ç İ N D E K İ L E R

ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR 11

GİRİŞ 13

BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK VE AHLAK İLİŞKİSİ

I) AHLAK KAVRAMI 15
II) AHLAK ve ETİK 24
III) AHLAKIN KAYNAKLARI 25
IV) AHLAK NORMLARININ OLUŞMASI 32
V) AHLAK NORMLARININ ÇALIŞMA BİÇİMİ
YA DA AHLAKİ KINAMA 37
VI) HUKUK TANIMI 38
VII) HUKUK ve AHLAK İLİŞKİSİ 43
1) Hukuk ve Ahlak Ayrımını Yapmanın Zorunluğu 43
2) Hukuk ve Ahlak Benzerliği 43
3) Hukuk ve Ahlak Farklılığı 60
4) Pratikte Ahlak ve Hukuk Ayrımı 71
5) Hukuk ve Ahlak İlişkisi Hakkında Görüşler ve Değerlendirilmesi 73
A) Hukuk ve Ahlak İlişkisini Reddeden Görüşler 73
B) Hukuk ve Ahlak İlişkisinin Varlığını Kabul Eden Görüşler 82
a) Hukukun ve Ahlakın Özdeşliğini, Diğer Değişle Birliğini Savunan Görüşler 82
b) Hukuk ve Ahlakın Benzerliğini Savunan Görüşler 86
C) Görüşlerin Değerlendirilmesi 87
D) Görüşümüz veya Büyük Oranda Kesişen Daireler Kuramı 96

İKİNCİ BÖLÜM
SUÇ VE AHLAK İLİŞKİSİ

I) GENEL OLARAK 105
II) SUÇ TEORİLERİ 107
1) Klasik Suç Teorisi 107
2) Amaçsal (Gai) Suç Teorisi 112
3) Sentezci Suç Teorisi 114
4) Görüşümüz ve Değerlendirme 115
III) SUÇ ve AHLAK İLİŞKİSİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER 120
1) Suç ve Ahlak İlişkisini Reddeden Düşünceler 120
2) Suç ve Ahlak İlişkisini Bütünleştiren Düşünceler 124
3) Suç ve Ahlak İlişkisinin Benzeştiği Yolundaki Düşünceler 128
4) Değerlendirme ve Görüşümüz 134
IV) SUÇ VE AHLAK İLİŞKİSİNİN PRATİK DEĞERİ 151

SONUÇ 169

KAYNAKLAR 173