Spor Anonim Şirketleri

Konu Başlıkları:

• Sporda Şirketleşme
• Spor Anonim Şirketlerinin Kuruluşu
• Spor Anonim Şirketlerinde Genel İşleyiş
• Spor Anonim Şirketlerinin Tâbi Olduğu Yargılama Hukuku

Sporun temelinde eğlence vardır. Bu nedenle sporda örgütlenme, gönüllülük esası üzerine inşa edilmiştir. Ancak sporun kitlelere yayılması, ticarileşmesini kaçınılmaz kılmıştır. Böylelikle önceleri dernek statüsünde örgütlenen spor kulüpleri, büyüyen ekonomilerini daha sağlıklı yönetebilmek için şirketleşmeye başlamıştır. Türkiye özelinde baktığımızda sporda şirketleşme, başta futbol kulüpleri ve spor kulüplerinin futbol şubeleri olmak üzere, giderek yaygın bir hale gelmektedir.

Sporda şirketleşmenin yaygınlaşmaya başlaması, bu alandaki mevzuat eksikliğini gün yüzüne çıkarmıştır. Bu doğrultuda 22.04.2022 tarihinde TBMM'de kabul edilen 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu, 26.04.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunda uygulamadaki durum dikkate alınarak sporda şirketleşme, anonim şirketlerle sınırlandırılmıştır.

Sporun kendine özgü yapısı, spor hukukunun büyük ölçüde devletlerden bağımsız oluşmasını sağlamış ve bu durum spor anonim şirketlerinin klasik anonim şirketlerden farklı özellikler taşımasına neden olmuştur. Öğretide sporda şirketleşme ve özellikle spor anonim şirketlerinin halka açılması ile ilgili çeşitli akademik çalışmalar bulunmakla birlikte, spor anonim şirketlerini kapsamlı olarak ele alan bir çalışma bulunmamaktadır. Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte konunun önemi daha da artmıştır. Bu çalışmada, Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanununa uygun olarak, spor anonim şirketlerine yönelik kapsamlı bir inceleme yapılmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)

İçindekiler

Önsöz ...7
Kısaltmalar ...15
Giriş ...19
Birinci Bölüm...
TEMEL KAVRAMLAR VE SPORDA ÖRGÜTLENME...
I. TEMEL KAVRAMLAR ...23
A. Spor ...23
B. Spor Kulübü ...26
C. Spor Anonim Şirketi ...28
D. Kulüp ...29
E. Spor Faaliyeti ve Spor Dalı ...30
F. Spor Şubesi ...31
G. Sporda Profesyonellik ...32
H. Sportif Başarı ve Sportif Tarihçe ...39
I. Yarışma Hakkı ...43
II. SPORDA ÖRGÜTLENME ...44
A. Türkiye’de Sporda Örgütlenme ...44
1. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri ...44
a. Spor Kulüplerinin Kuruluşu ...45
b. Spor Kulüplerinin Hukuki Niteliği ...46
2. Spor Federasyonları ...49
a. Spor Federasyonlarının Kuruluşu ...49
b. Spor Federasyonların Hukuki Niteliği ...51
c. Konuya İlişkin Değerlendirmemiz ...56
3. Kulüpler Birliği ...58
4. Gençlik ve Spor Bakanlığı ...62
5. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ...63
B. Diğer Ülkelerde Sporda Örgütlenme ...65
1. Birleşik Krallık ...65
a. İngiltere’de Futbol Yapılanması ...70
2. Almanya ...77
3. Kuzey Amerika ...83
a. Kulüplerin Hukuki Statüsü ...84
b. Liglerin Hukuki Statüsü ...88
c. Franchise Sistemi ...89
d. Kuzey Amerika Spor Modeli’nin Diğer Özellikleri ...92
C. Uluslararası Örgütlenme ...94
1. Uluslararası Olimpiyat Komitesi ...94
2. Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ...96
3. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) ...101
4. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FİFA) ...102
5. Lex Sportiva Kavramı ...104
İkinci Bölüm...
SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN KURULUŞU İLE...
BİRLEŞME VE DEVİR İŞLEMLERİ...
I. SPORDA ŞİRKETLEŞME ...109
A. Genel Olarak ...109
B. Şirketleşmenin Anonim Şirketler ile Sınırlandırılması ...110
1. Konuya İlişkin Değerlendirmemiz ...111
C. Şirketleşmeye Uygulanacak Hukuk ...114
D. Şirketleşmenin Önemi, Yararları ve Sakıncaları ...117
II. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN UNSURLARI ...123
A. Kişi ...123
B. Amaç ve Konu ...124
C. Sermaye ...126
D. Sınırlı Sorumluluk ...130
E. Ticaret Unvanı ve Lige Katılım Adı ...131
F. Renk, Amblem ve Diğer Ayırt Edici İşaretler ...134
G. Tüzel Kişilik ve Spor Anonim Şirketi Statüsü ...135
III. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN KURULUŞU ...135
A. Anonim Şirketin Kurulması ve Tüzel Kişilik Kazanması ...136
B. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Kazanılması ...136
1. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Spor Kulübünden Bağımsız Şekilde Kazanılması ...137
a. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Doğrudan Kazanılması ...138
b. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Bir Spor Kulübüne Ait Spor Şubesinin Devralınması Yoluyla Kazanılması ...140
c. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Bir Şirkete Ait Spor Şubesinin Devralınması Yoluyla Kazanılması ...140
2. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Spor Kulübünün Bağlı Ortaklığı veya İştiraki Olarak Kazanılması ...140
C. İki Aşamalı Tescilin Sonuçları ...142
1. Spor Anonim Şirketinin Merkezi Bakımından ...143
2. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Kaybedilmesi Bakımından ...145
a. Şirketin Tescile İlişkin Koşulları Kaybetmesi ...146
b. Şirketin Organlarının Kanuna Aykırı Oluşturulması ...147
c. Şirketin Taahhüt Ettiği Spor Faaliyetlerine Katılmaması ...149
d. Spor Anonim Şirketi Statüsünün Kaybedilmesinin Tüzel Kişiliğe Etkisi ...151
3. Sicil Müdürlüğünün Kararlarına İtiraz Bakımından ...154
4. Sportif Başarı ve Sportif Tarihçe Bakımından ...154
D. Spor Anonim Şirketlerinin Spor Faaliyetlerine Katılması ...155
1. Üç Aşamalı Tescilin Sonuçları ...156
E. Geçiş Hükmü ...157
IV. BİRLEŞME VE DEVİR İŞLEMLERİ ...157
A. Spor Kulüplerinin Birleşmesi ...158
B. Spor Anonim Şirketlerinin Birleşmesi ...161
C. Spor Şubelerinin Devralınması ve Devri ...163
1. Spor Şubesinin Hukuki Niteliği ...164
2. Spor Kulüplerine Ait Spor Şubelerinin Devralınması ...167
3. Spor Anonim Şirketine Ait Spor Şubesinin Devri ...170
a. Spor Şubesinin Anonim Şirkete Devri ...170
b. Spor Şubesinin Spor Kulübüne Devri ...171
4. Spor Şubesinin Bir Bütün Olarak Devredilmesi ...173
5. Devrin Kapsamı ...175
Üçüncü Bölüm...
SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNDE GENEL İŞLEYİŞ...
I. BÜTÇE VE HARCAMA İLKELERİ ...181
A. Genel Olarak ...181
B. Alacakların Devrine İlişkin Sınırlamalar ...181
C. Borçlanmaya İlişkin Sınırlamalar ...182
1. Borçlanma Kavramına İlişkin Değerlendirmemiz ...183
D. Hak ve Alacakların Devri Yasağı ...185
E. Şirkete Borçlanma Yasağı ...186
F. Bütçe ve Harcama İlkelerine Uymamanın Yaptırımı ...189
G. Spor Anonim Şirketleri Adına veya Hesabına Yapılacak Ödeme ve Tahsilatlar ...193
H. Spor Anonim Şirketleri İçin Öngörülen Denk Bütçe ...194
II. ORGANLAR ...196
A. Genel Kurul ...196
1. Uygulamadan Genel Kurul Örnekleri ...196
a. Beşiktaş Futbol A.Ş. Genel Kurulu ...196
b. Fenerbahçe Futbol A.Ş. Genel Kurulu ...198
B. Yönetim Kurulu ...201
1. Genel Olarak ...201
2. Yönetim ve Yönetici Kavramları ...201
3. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticilerin Nitelikleri ...203
4. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticilerin Rekabet Yasağı ...205
5. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticilerin Hukuki Sorumluluğu ...208
a. Kusur Sorumluluğu ...209
b. Kusursuz Sorumluluk ...213
c. İbra Kararının Sorumluluğa Etkisi ...214
d. Zamanaşımı ...216
6. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu ...217
7. Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsili ...217
8. Uygulamadan Yönetim Kurulu Örnekleri ...220
a. Beşiktaş Futbol A.Ş. Yönetim Kurulu ...220
b. Fenerbahçe Futbol A.Ş. Yönetim Kurulu ...222
c. Galatasaray Sportif A.Ş. Yönetim Kurulu ...225
III. PAYLAR VE PAY SAHİPLİĞİ YAPISI ...228
IV. HALKA AÇILMA ...233
A. Genel Olarak ...233
B. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum ...234
C. Kamuyu Aydınlatma ...235
1. Futbolcu ve Teknik Yönetime İlişkin Açıklamalar ...238
2. Gelir Kaybına İlişkin Açıklamalar ...238
3. Diğer Açıklamalar ...239
D. İlişkili Taraf İşlemleri ...239
E. Vergi Muafiyeti ...242
V. TÜRKİYE’DE SPOR ANONİM ŞİRKETİ ÖRNEKLERİ ...244
A. Halka Kapalı Şirketleşme Örnekleri ...244
1. Kasımpaşa Örneği ...244
2. Diğer Kulüplerde Şirketleşme ...245
B. Halka Açık Şirketleşme Örnekleri ...246
1. Beşiktaş Örneği ...247
2. Galatasaray Örneği ...248
Dördüncü Bölüm...
SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNDE DENETİM...
I. GENEL OLARAK ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM ...251
A. İç Denetim ...252
B. Dış Denetim ...253
II. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN DEVLET TARAFINDAN DENETİMİ ...253
III. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN TTK KAPSAMINDA DENETİMİ ...256
A. Bağımsız Denetim ...256
B. Bağımsız Denetim Dışında Kalan Anonim Şirketlerin Denetimi ...260
IV. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN TFF TARAFINDAN DENETİMİ ...261
A. TFF Mevzuatına ve Genel Hukuk Kurallarına Uygunluk Denetimi ...261
B. Lisans Denetimi ...262
C. Takım Harcama Denetimi ...269
V. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN UEFA TARAFINDAN DENETİMİ ...273
Beşinci Bölüm...
SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN TÂBİ OLDUĞU YARGILAMA HUKUKU...
I. GENEL OLARAK ...281
II. SPOR HUKUKUNDA NORMLAR HİYERARŞİSİ ...282
III. SPOR HUKUKUNDA UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI ...287
A. Zorunlu Tahkime Tâbi Olup Olmamasına Göre Uyuşmazlıklar ...287
1. Zorunlu Tahkime Tâbi Uyuşmazlıklar ...287
2. Genel Hükümlere Tâbi Uyuşmazlıklar ...295
B. Ulusal ve Uluslararası Uyuşmazlıklar ...295
1. UEFA Hukuk Kurulları ve Yargılama Faaliyetleri ...296
a. UEFA Disiplin Talimatı ...300
2. FİFA Hukuk Kurulları ve Yargılama Faaliyetleri ...302
a. FİFA Disiplin Kodu ...304
b. FİFA Futbol Mahkemesi ...308
IV. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİNİN TARAF OLDUĞU UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI ...313
Sonuç ...319
Kaynakça ...333
Kavramlar Dizini ...347