Sayıştay Hukuku

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ .......................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER ............................................................................................. 7

TABLO LİSTESİ ........................................................................................ 20

ŞEKİL LİSTESİ .......................................................................................... 20

KISALTMALAR ........................................................................................ 21

GİRİŞ ........................................................................................................... 23

BİRİNCİ KİTAP SAYIŞTAY

BİRİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY TARİHİ

1. Sayıştay Tarihi ve Sayıştay’ın Anayasal Konumu ............................ 29

1.1. Osmanlı Devleti Öncesinde Sayıştay ....................................... 29

1.1.1. Karahanlılar Dönemi ................................................... 30

1.1.2. Gazneliler Dönemi ...................................................... 30

1.1.3. Abbasiler Dönemi ....................................................... 30

1.1.4. Büyük Selçuklu Dönemi ............................................. 31

1.1.5. Anadolu Selçuklu Dönemi .......................................... 31

1.1.6. İlhanlılar Dönemi ........................................................ 31

1.1.7. Memlüklüler Dönemi .................................................. 32

1.2. Osmanlı Devletinde Sayıştay ................................................... 32

1.2.1. Osmanlı Devleti İlk Döneminde Sayıştay ................... 32

1.2.2. Tanzimat Sonrasında Sayıştay .................................... 33

1.2.3. Divan-ı Muhasebat ...................................................... 34

1.2.4. Kanun-i Esasi Döneminde Sayıştay ............................ 35

1.2.5. 1924 Anayasası Döneminde Sayıştay ......................... 36

1.2.6. 1961 Anayasası Döneminde Sayıştay ......................... 37

1.2.7. 1982 Anayasası Döneminde Sayıştay ......................... 38

8

İKİNCİ BÖLÜM ORGANİZASYON YAPISI

1. Sayıştay’ın Organizasyon Yapısı ....................................................... 41

1.1. Ofis Tipi Sayıştay Modeli (Genel Denetçi Modeli/ Westminster Model) ................................................................. 42

1.2. Kurul Tipi Sayıştay Modeli (Collegiate Model)....................... 43

1.2.1. Yargı Yetkisi Olan Kurul Tipi Sayıştay Modeli (Judicial Model/Napoleonic Model/Mahkeme Tipi)... 43

1.2.1.1. Yargı Yetkisi Olan Kurul Tipi Sayıştay Modelinin Avantajları ................................. 45

1.2.2. Yargı Yetkisi Olmayan Kurul Tipi Sayıştay Modeli .. 46

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SAYIŞTAY PARLAMENTO İLİŞKİLERİ

1. Sayıştay Parlamento İlişkileri ............................................................ 48

1.1. Raporlama ................................................................................ 49

1.1.1. Yargı Yetkisine Sahip Olan Sayıştayların Parlamento ile İlişkileri .................................................................. 50

1.1.2. Yargı Yetkisine Sahip Olmayan Sayıştayların Parlamento ile İlişkileri ............................................... 51

1.2. Sayıştay Başkanı ve Üyelerin Seçimi ....................................... 52

1.3. Sayıştay Faaliyetleri Hakkında TBMM’nin Bilgilendirilmesi . 52

1.4. Ulusal Parlamentoların İdari Harcamalarının Denetimi ........... 53

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SAYIŞTAY’IN ÖZELLİKLERİ, YETKİLERİ VE GÖREVLERİ

1. Sayıştay’ın Özellikleri ....................................................................... 55

1.1. Sayıştay’ın Bağımsızlığının ve Denetim Yetkisinin Anayasa ve Yasada Yer Alması ............................................... 57

1.2. Sayıştay Başkan ve Üyelerinin Bağımsızlığının Yasal Teminata Bağlanması ............................................................... 58

1.3. Görev İfasında Yeterli Görev ve Yetki Genişliği ve Tam Takdir Yetkisinin Bulunması ................................................... 58

9

1.4. Bilgiye Sınırsız Erişim ............................................................. 59

1.5. Denetim Sonuçlarını Raporlama Hakkı ve Yükümlülüğünün Bulunması ................................................................................. 60

1.6. Denetim Raporlarının İçeriğini ve Zamanlamasını Belirleme, Yayınlama ve Dağıtma Özgürlüğünün Olması ........................ 60

1.7. Denetim Sonuçlarının Etkin İzleme Mekanizmalarının Var Olması ............................................................................... 61

1.8. Mali ve İdari Özerklik İle Yeterli Mali Kaynağa Sahip Olunması .................................................................................. 61

2. Sayıştay’ın Yetkileri .......................................................................... 62

3. Sayıştay’ın Görevleri ......................................................................... 63

3.1. Denetim Görevi ........................................................................ 64

3.2. Yargılama Görevi ..................................................................... 64

3.3. Raporlama Görevi .................................................................... 65

3.4. Görüş Verme Görevi ................................................................ 66

3.4.1. Mali Nitelikli İdari Düzenlemelere Sayıştay’ın Görüş Vermesi ............................................................ 66

3.4.2. Sayıştay Kanun Tekliflerine İlişkin Görüş Bildirme .. 67

BEŞİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY’IN TEŞKİLAT YAPISI

1. Sayıştay’ın Organları ......................................................................... 69

1.1. Başkanlık ve Sayıştay’ın Üst Yönetimi .................................... 69

1.1.1. Sayıştay Başkanı ......................................................... 69

1.1.2. Sayıştay Başkan Yardımcıları ve Bölüm Başkanları ... 70

1.1.3. Denetim ve Denetim Destek Grup Başkanlıkları ........ 71

1.2. Sayıştay’ın Üst Karar Organları ............................................... 72

1.2.1. Genel Kurul ................................................................. 72

1.2.2. Rapor Değerlendirme Kurulu ...................................... 72

1.2.3. Temyiz Kurulu ............................................................ 73

1.2.4. Daireler Kurulu ........................................................... 74

1.2.5. Sayıştay Daireleri ........................................................ 75

1.2.6. Başsavcılık .................................................................. 76

1.3. Sayıştay’ın Diğer Kurulları ...................................................... 77

2. Sayıştay Mensupları .......................................................................... 78

2.1. Meslek Mensupları ................................................................... 78

2.1.1. Sayıştay Denetçileri .................................................... 78

2.1.2. Meslek Mensuplarının Nitelikleri ............................... 79

10

2.2. Başsavcı ve Savcıların Nitelikleri ve Atanmaları ..................... 84

2.3. Yönetim Birimleri ve Mensupları ............................................ 85

İKİNCİ KİTAP SAYIŞTAY DENETİMİ

BİRİNCİ BÖLÜM DENETİM VE TÜRLERİ

1. Denetim ............................................................................................. 89

2. Denetim Çeşitleri ............................................................................... 90

2.1. Sosyal Denetim, Adli Denetim, İdari Denetim ve Mali Denetim .................................................................................... 90

2.2. İç Denetim- Dış Denetim.......................................................... 91

2.2.1. İç Denetim ................................................................... 91

2.2.1.1. İç Denetim Faaliyetinin Amacı ................... 91

2.2.1.2. İç Denetim Faaliyetinin Bileşenleri ............ 92

2.2.1.3. İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı ............... 93

2.2.1.4. İç Denetim Alanı ........................................ 93

2.2.1.5. İç Denetim Türleri/Uygulamaları ............... 94

2.2.1.6. İç Denetçi ve Görevleri ............................... 96

2.2.2. Dış Denetim ................................................................ 97

2.3. İdari Denetim, Yargısal Denetim, Kamuoyu Denetimi ve Yasama Denetimi ..................................................................... 98

2.3.1. İdari Denetim .............................................................. 98

2.3.1.1. Hiyerarşik Denetim..................................... 98

2.3.1.2. Vesayet Denetimi ....................................... 99

2.3.2. Yargısal Denetim ...................................................... 100

2.3.3. Kamuoyu Denetimi ................................................... 100

2.3.4. Yasama Denetimi ...................................................... 100

2.3.4.1. TBMM’nin Doğrudan Denetim Araçları ..................................................... 102

2.3.4.2. TBMM’nin Dolaylı Denetim Araçları ...... 105

11

İKİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY DENETİMİ

1. Sayıştay Denetiminin Yasal Dayanağı ............................................ 107

2. Sayıştay Denetimi ............................................................................ 108

2.1. Düzenlilik Denetimi ............................................................... 109

2.1.1. Mali Denetim ............................................................ 109

2.1.2. Uygunluk Denetimi ................................................... 111

2.1.3. Düzenlilik Denetiminin Özellikleri ........................... 111

2.1.4. Düzenlilik Denetiminin Kaynakları .......................... 112

2.1.5. Düzenlilik Denetimi Sonucunda Düzenlenecek Raporlar ............................................. 114

2.2. Performans Denetimi .............................................................. 114

2.2.1. Performans Denetimi Raporu .................................... 117

3. Sayıştay Denetiminin Amacı ........................................................... 117

4. Sayıştay Denetiminin Genel Esasları ............................................... 118

5. Sayıştay’ın Denetim Alanı ............................................................... 120

6. Sayıştay Denetim Süreci .................................................................. 122

6.1. Denetimin Planlanması Aşaması ............................................ 124

6.2. Denetimin Uygulanması Aşaması .......................................... 125

6.3. Denetimin Raporlanması Aşaması ......................................... 125

6.3.1. Sayıştay Denetim Raporu .......................................... 126

6.3.2. Yargılamaya Esas Rapor ........................................... 128

6.4. Denetimin İzlenmesi Aşaması ................................................ 129

7. Sayıştay’ın Denetlenmesi ................................................................ 129

ÜÇÜNCÜ KİTAP SAYIŞTAY RAPORLARI

BİRİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY RAPORLARI

1. Sayıştay Tarafından Üretilen Raporlar ............................................ 134

1.1. Genel Uygunluk Bildirimi ...................................................... 135

1.1.1. Kesin Hesap Kanunu ................................................. 138

1.1.2. Genel Uygunluk Bildiriminin Bölümleri .................. 139

1.2. Kamu İdaresi Denetim Raporu ............................................... 140

1.2.1. Denetim Raporlarının Hazırlanma Süreci ................. 141

12

1.2.2. İdare Denetim Raporunun Bölümleri ........................ 143

1.3. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu............................ 149

1.3.1. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunun Bölümleri ................................................ 150

1.3.2. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunun TBMM’de Görüşülmesi ............................................ 152

1.3.3. Dış Denetim Kapsamındaki İdarelerin Yıllar İtibarıyla Denetlenme Oranı ...................................... 152

1.3.4. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunda Yer Alan Bulguların İzlenmesi ................................. 153

1.4. Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu ................................... 155

1.4.1. Faaliyet Genel Değerlendirme Raporunun Bölümleri .................................................................. 155

1.5. Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu ............................... 164

1.5.1. Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporunun Bölümleri .................................................................. 165

1.6. Kamu İşletmeleri Denetim Raporu ......................................... 170

1.6.1. Kamu İşletmeleri Yıllık Denetim Raporu ................. 171

1.6.1.1. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Yıllık Denetim Raporunun Bölümleri................. 171

1.6.2. Kamu İşletmeleri Diğer Raporları ............................. 177

1.7. Kamu İşletmeleri Genel Raporu ............................................. 177

1.7.1. Kamu İşletmeleri Genel Raporunun Bölümleri ........ 177

1.8. Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu ........................... 180

1.8.1. Kalkınma Ajanslarının Tanımı .................................. 180

1.8.2. Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu .............................. 181

1.8.3. Kalkınma Ajanslarının Özellikleri ve Fonksiyonları 182

1.8.4. Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu ............. 183

1.9. Siyasi Partiler Mali Denetim Raporu ..................................... 186

1.9.1. İlk İnceleme .............................................................. 186

1.9.2. Esas İnceleme ............................................................ 187

1.10. Yargılamaya Esas Rapor ........................................................ 188

1.11. Sayıştay Tarafından Düzenlenen Diğer Raporlar ................... 189

1.12. TBMM’den Gelen Denetim Talebi Üzerine Düzenlenen Raporlar .................................................................................. 189

2. Raporların Kamuoyuna Duyurulması .............................................. 190

13

DÖRDÜNCÜ KİTAP SAYIŞTAY HESAP YARGISI

BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE’DE YARGI SİSTEMİ

1. Yargı Kavramı ................................................................................. 193

2. Yargılama ve Yargılama Hukuku .................................................... 194

3. Yargı Teşkilatı (Yargı Organı) ........................................................ 194

4. Yargı Kolu ....................................................................................... 195

4.1. Anayasa Yargısı ..................................................................... 196

4.1.1. Anayasa Yargısında Denetim Türleri........................ 197

4.1.1.1. Soyut Norm Denetimi ............................... 198

4.1.1.2. Somut Norm Denetimi .............................. 198

4.1.2. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru ................. 199

4.1.2.1. Bireysel Başvuru Hakkı ............................ 200

4.1.2.2. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar . 200

4.1.2.3. Bireysel Başvuru Usulü ............................ 200

4.1.2.4. Bireysel Başvuruların Kabul Edilebilirlik Şartları ve İncelenmesi ............................. 202

4.1.2.5. Bireysel Başvuruların Esası Hakkındaki İnceleme ................................................... 202

4.1.3. Anayasa Mahkemesinin Kararları ............................. 203

4.2. Adli Yargı ............................................................................... 203

4.2.1. İlk Derece Mahkemeleri ............................................ 204

4.2.2. Bölge Adliye Mahkemeleri ....................................... 205

4.2.3. Yargıtay ..................................................................... 205

4.3. İdari Yargı .............................................................................. 206

4.3.1. İlk Derece Mahkemeleri ............................................ 206

4.3.2. Bölge İdare Mahkemeleri .......................................... 207

4.3.3. Danıştay .................................................................. 207

4.4. Uyuşmazlık Yargısı ................................................................ 207

4.5. Sayıştay Hesap Yargısı ........................................................... 208

14

İKİNCİ BÖLÜM HESAP YARGISINDA GENEL KONULAR

1.Hesap Yargısının Niteliği .................................................................. 209

1.1. Sayıştay Mahkeme Değildir Görüşü ...................................... 209

1.2. Sayıştay Mahkemedir Görüşü ................................................ 210

2. Hesap Yargısının Konusu ve Özelliği ............................................. 212

3. Hesap Yargısı Alanı ......................................................................... 213

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HESAP YARGISINA HAZIRLIK

1. Sayıştay Uygunluk Denetimi Yapılması ......................................... 218

2. Uygunluk Denetiminde Kamu Zararı Tespit Edilmesi .................... 218

3. Kamu Zararına İlişkin Sorgu Düzenlenmesi ................................... 219

4. Sorgunun Kamu Zararı Sorumlularına Tebliği ................................ 220

5. Kamu Zararı Sorumlularının Savunmasının Alınması .................... 221

5.1. İddia Edilen Kamu Zararının Oluşmadığı Hususunun Savunulması ........................................................................... 222

5.2. İddia Edilen Kamu Zararında Sorumluluğunun Bulunmadığının Savunulması ................................................ 222

5.3. İddia Edilen Kamu Zararının Tahsil Edildiğinin Savunmada Bildirilmesi ......................................................... 223

5.4. İddia Edilen Kamu Zararının Tahsil Edileceğinin Savunmada Bildirilmesi ......................................................... 223

5.5. Sorgu Konusu Kamu Zararına Savunma Yapılmaması .......... 224

5.6. Sorgu Konusu Kamu Zararına Yapılan Savunmada Duruşma İstenilmesi ............................................................... 224

5.7. Sorgu Konusu Kamu Zararına Yapılan Savunmada Bilirkişi İncelemesi İstenilmesi .............................................. 225

6. Yargılamaya Esas Rapor Düzenlenmesi .......................................... 225

6.1. Yargılamaya Esas Ek Rapor Düzenlenmesi ........................... 226

7. Yargılamaya Esas Raporun Grup Başkanı Tarafından Değerlendirilmesi ve Sayıştay Başkanlığına Sunulması ................. 227

8. Yargılamaya Esas Raporun Yargılama Dairesine Gönderilmesi ..... 228

9. Suç Teşkil Eden Fiillerin Yargılamaya Esas Rapora Konu Edilmesi ........................................................................................... 228

10. Yargılamaya Hazırlık Aşamasında Bilirkişi İncelemesi Yaptırılması ..................................................................................... 229

15

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM HESAP YARGILAMASI

1. Hesap Yargılama Süreci .................................................................. 233

1.1. Sayıştay Savcısının ve Daire Üyesinin Görüşünün Alınması ................................................................................. 234

1.2. Yargılama Gündeminin Hazırlanması .................................... 234

1.3. Duruşma Talebi ve Duruşmaya Çağrı .................................... 235

1.3.1. Hesap Yargısında Ahizlerin Durumu ........................ 236

1.3.2. Hesap Yargısında Ahizlerin Fer’i Müdahil Olarak yer Alması ..................................................... 237

1.4. Hesapların Görüşülmesi ve Usulü .......................................... 238

1.5. Hesap Yargısında Hesapların Hükme Bağlanması ................. 239

1.5.1. Yargılama Sonucunda Verilen Kararların Niteliğine Göre Düzenlenmesi ................................................... 240

1.6.Hesap Yargısında Bilirkişi Görüşüne Başvuru .......................... 242

1.7. Hesapların Hükme Bağlanma Süresi ...................................... 243

1.8. Ölen Sorumlunun Mirasçısı Hakkında Hüküm Verilmesi ..... 244

1.9. Yargılama Tutanaklarının ve İlamların Düzenlenmesi .......... 245

1.9.1. Tutanakların Düzenlenmesi ...................................... 245

1.9.2. İlamların Düzenlenmesi ............................................ 246

1.10. Sayıştay İlamlarının Tebliği ................................................... 247

1.11. Sayıştay İlamlarının Tavzihi ve Düzeltilmesi ........................ 248

1.12. Sayıştay İlamlarının İnfazı ..................................................... 249

1.13. Sayıştay İlamlarının Yayımlanması ....................................... 249

1.14. Sayıştay İlamına Kesinleşme Şerhinin Verilmesi .................. 250

BEŞİNCİ BÖLÜM HESAP YARGISINDA KANUN YOLLARI

1. Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yollarına Başvurma Usulü ....... 251

2. Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yollarına Başvurabilecek Olanlar ............................................................................................. 252

2.1. Sayıştay Hesap Yargısında Sorumlular .................................. 253

2.2. Sorumluların Bağlı Olduğu Kamu İdareleri ........................... 254

2.3. Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri İçin Hazine Ve Maliye Bakanlığı .................................................................... 254

2.4. İlgili Muhasebe Birimleri ....................................................... 254

2.5. Sayıştay Başsavcılığı .............................................................. 255

16

2.5.1. Sayıştay Savcısının Doğrudan Kanun Yoluna Başvurması ................................................................ 255

2.5.2. Sayıştay Denetçisinin Talebi Üzerine Kanun Yoluna Başvurma ...................................................... 255

2.6. Kanun Yollarına Başvuru İle İlgili Örnek Temyiz Kurulu Kararları.................................................................................. 256

3. Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yolları ...................................... 258

3.1. Sayıştay Hesap Yargısında Temyiz ........................................ 258

3.1.1. Sayıştay Temyiz Kurulu ............................................ 260

3.1.2. Temyiz Kurulu Toplantılarında Bulunabilecek Olanlar ....................................................................... 260

3.1.3. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı .................................. 261

3.1.4. Temyiz Kurulunda Müzakere ve Oylamalar ............. 261

3.1.5. Temyiz Kurulu Kararları ve Tutanakları ................... 262

3.1.6. Sayıştay Hesap Yargısında Temyiz Kurulu Kararları .................................................................. 262

3.1.6.1. Olduğu Gibi Tasdik .................................. 263

3.1.6.2. Düzelterek Tasdik ..................................... 263

3.1.6.3. Bozma ....................................................... 263

3.1.6.4. Kaldırma ................................................... 264

3.2. Sayıştay Hesap Yargısında Karar Düzeltilmesi...................... 264

3.3. Sayıştay Hesap Yargısında Yargılamanın İadesi.................... 265

3.3.1. Yargılamanın İadesine İlişkin Yapılacak İşlemler .... 267

3.3.2. Yargılamanın İadesine İlişkin Örnek Sayıştay Kararları .................................................................. 268

ALTINCI BÖLÜM HESAP YARGISINDA DİĞER KONULAR

1. İçtihatların Birleştirilmesi ................................................................ 269

2. İdari Nitelikteki Kararların Birleştirilmesi ...................................... 269

3. Danıştay ile Sayıştay Kararları Arasındaki Uyuşmazlık Hali ......... 270

4. Hukuk Muhakemeleri Kanununun Uygulanacağı Haller ................ 270

5. Sayıştay Kararlarına Karşı Bireysel Başvuru Yolu ......................... 270

5.1. Hesap Yargısında Adil Yargılanma Hakkının İhlali Düşünülen Alanlar .................................................................. 273

5.2. Ahizlerin Bireysel Başvuru Hakkı .......................................... 275

6. Hesap Yargısında Avukatlık Vekâlet Ücreti ................................... 275

7. Hesap Yargısında Anayasa Mahkemesine İtiraz Başvurusu ........... 276

17

BEŞİNCİ KİTAP HESAP YARGISINDA KAMU ZARARI VE SORUMLULUK

BİRİNCİ BÖLÜM KAMU ZARARI

1. Kamu Zararı ..................................................................................... 281

1.1. Kamu Zararında Bazı Kavramlar ........................................... 284

1.1.1. Kamu Kaynağı .......................................................... 284

1.1.2. Kamu Gideri .............................................................. 285

1.1.3. Kamu Geliri .............................................................. 285

1.1.4. Malvarlığı .................................................................. 286

1.1.5. Rayiç Bedel ............................................................... 286

1.1.6. Sorumlu ..................................................................... 286

1.1.7. İlgili ........................................................................... 287

1.2. Kamu Zararında Örnek Sayıştay Kararları ............................. 288

1.2.1. Sözleşmesinde Bulunduğu Halde Yapılmayan İmalat Bedelinin Tam Ödenmesi .............................. 288

1.2.2. Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Müeyyidelerin Uygulanmaması ........................................................ 290

1.2.3. İdare Bütçesinden Yersiz Ödeme Yapılması ............ 292

1.2.4. Limit Üstü Sosyal Denge Tazminatı Ödenmesi ........ 293

1.2.5. Taşınmaz Kiralanmasında Damga Vergisinin Eksik Tahsili ....................................................................... 295

1.2.6. Damga Vergisinin İdare Tarafından ödenmesi ......... 295

1.2.7. Ödemelerden Gelir Vergisi Kesilmemesi ................. 296

2. Kamu Zararının Unsurları................................................................ 297

2.1. Kamu Görevlisi, İdari Karar, İşlem veya Eylem .................... 297

2.1.1. Kamu Görevlisi ......................................................... 297

2.1.2. İdari İşlem ................................................................. 298

2.1.3. İdari Eylem ................................................................ 298

2.1.4. İdari Karar ................................................................. 298

2.2. Zarar ....................................................................................... 299

2.3. İlliyet Bağı .............................................................................. 299

2.4. Mevzuata Aykırılık ................................................................. 300

2.5. Kusur ...................................................................................... 300

3. Kamu Zararından Kaynaklı Alacakların Hukuki Mahiyeti ............. 301

18

İKİNCİ BÖLÜM KAMU ZARARINDA SORUMLULUK

1. Kamu Zararı Sorumluluğu ............................................................... 303

2. Kamu Zararı Sorumluluğunun Kişisel Kusura Dayanması ............. 304

3. Kamu Zararının Sorumluları ............................................................ 304

3.1. Harcamalarda Sorumluluk ...................................................... 306

3.1.1. Harcama Yetkilisinin Sorumluluğu .......................... 306

3.1.2. Gerçekleştirme Görevlilerinin Sorumluluğu ............. 308

3.1.3. Muhasebe Yetkilisinin Sorumluluğu......................... 309

3.2. Gelirlerin Toplanmasında Sorumluluk ................................... 311

3.2.1. Gelirlerde Üst Yöneticinin Sorumluluğu .................. 311

3.2.2. Gelirlerde Mali Hizmetler Biriminin Mali Sorumluluğu .............................................................. 312

3.2.3. Gelirlerde Muhasebe Yetkilisinin Mali Sorumluluğu .............................................................. 313

3.3. İdare Gelirlerinin Zamanaşımına Uğratılmasında Mali Sorumluluk ............................................................................. 313

4. Kamu Zararından Sorumlu Tutulmayan Kamu Görevlileri ............. 314

4.1. Bakanlar.................................................................................. 315

4.2. Bakan Yardımcıları ................................................................ 315

4.3. Üst Yöneticiler ....................................................................... 316

4.4. Mali Hizmetler Birimi Yöneticisi ........................................... 317

5. Kamu Zararı Karşısında İlgililerin Sorumluğu ................................ 318

6. Kamu Zararı ve Vergi Sorumluluğu ................................................ 318

6.1. Vergi Sorumluluğu ................................................................. 319

6.2. Diğer Kanunlarda Vergi Sorumlusunun Kamu Zararı Sorumluluğu ........................................................................... 320

6.3. Kamu Zararı Sorumluluğunun Doğması ve Vergi Sorumlusunun Durumu .......................................................... 323

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAMU ZARARININ TESPİTİ VE TAHSİLİ

1. Kamu Zararının Tespiti ................................................................... 327

2. Kamu Zararının Tahsil Yolları ........................................................ 328

2.1. Rızaen ve Sulh Yoluyla Tahsilat ............................................ 328

2.2. Takas Yoluyla Tahsilat ........................................................... 329

2.3. İcra Yoluyla Tahsilat .............................................................. 330

19

3. Kamu Zararının Oluştuğu Tarih ve Faiz Başlangıcı ........................ 331

3.1. Kamu Zararının Oluştuğu Tarih ............................................. 331

3.2. Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Faiz ve Başlangıç Tarihi ...................................................................................... 332

4. Kamu Zararı Alacaklarında Zamanaşımı ......................................... 333

5. İdare Tarafından Ödenen Zararın Kamu Görevlisine Rücu ............. 334

6. Kamu Zararından Doğan Alacağın Tebliği ve Takibi ..................... 334

7. Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Taksitlendirme .................... 335

8. Kamu Zararından Doğan Alacakların Silinmesi .............................. 336

SONUÇ ...................................................................................................... 339

KAYNAKÇA ............................................................................................. 343