Medenî Hukuk Temel Bilgiler

Konu Başlıkları:

• Başlangıç Hükümleri
• Kişiler Hukuku
• Aile Hukuku
• Eşya Hukuku
• Miras Hukuku

Tıpkı aynı serinin Borçlar Hukuku kitabında olduğu gibi, bu kitap da yazarların lisansüstü (özel hukuk) eğitimlerine ve ayrıca hukuk fakültesi, iktisadî - idarî bilimler fakültesi ve adalet meslek yüksekokulunda yürüttükleri lisans / önlisans derslerine ilişkin şahsî ders dokümanları temel alınarak, fakat kaynakçada belirtilen tüm temel eserlerden de yararlanılmak suretiyle hazırlanmıştır.

Kitap hazırlanırken özellikle medenî hukuk I (başlangıç hükümleri, kişiler hukuku, aile hukuku), medenî hukuk II (eşya hukuku, miras hukuku) dersi alan öğrencilerin ve lisans eğitimi sonrası mesleğe giriş sınavlarına hazırlananların pratik ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğundan, alan hakkındaki akademik - doktrinel tartışmalara fazlaca değinilmemeye; açıklamaların öz nitelik arz etmelerine gayret edilmiştir. Aynı amaçla, medenî hukuka ilişkin güncel müfredat, bu alandaki hukuk eğitimini kolaylaştırmak adına tablolar, karşılaştırma şemaları ve kavramlara dair örnek (pratik) olaylarla desteklenmiştir.

Dolayısıyla bu kitabın, iktisadî - idarî bilimler fakültesi ve adâlet meslek yüksekokulu öğrencileri için ders kitabı, hukuk fakültesi öğrencileri için kapsamlı bir yardımcı kaynak, Hâkim – Savcı Adaylığı Sınavı, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS.) ve sair kamu kurumları ile meslekî kariyer sınavlarına hazırlananlar için sınavlara hazırlık kitabı, diğer ilgililer içinse pratik bir başvuru kaynağı niteliğinde olduğu söylenebilir.

(Tanıtım Bülteninden)

İçindekiler

Önsöz ...4
Kısaltmalar ...53
BİRİNCİ KISIM...
BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ...
BİRİNCİ BÖLÜM...
TOPLUMSAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR...
§ 1. GENEL OLARAK ...55
§ 2. HUKUK KAVRAMI VE HUKUK KURALLARI ...56
I. GENEL OLARAK HUKUK KAVRAMI VE HUKUKUN ÇEŞİTLİ AYIRIMLARI ...56
A. Hukuk Kavramı ...56
B. Hukukun Çeşitli Ayırımları ...56
1. Pozitif Hukuk – İdeal Hukuk ...56
2. İç Hukuk – Dış Hukuk ...57
3. Kamu Hukuku – Özel Hukuk ...58
4. Yazılı Hukuk – Yazılı Olmayan Hukuk ...58
5. Maddî Hukuk –Şeklî Hukuk ...59
II. HUKUK KURALLARI ...60
A. Tanımı ...60
B. Özellikleri ...60
1. Toplum Hayatının Zorunlu Bir Sonucu Olması ...60
2. Değiştirilebilir Olması ...61
3. Soyut, Genel, Sürekli ve Objektif Olması ...61
4. Uyulması Zorunlu Olması ...61
C. Çeşitleri ...62
1. Doğuş Tarzlarına Göre ...62
2. Biçimlerine Göre ...62
3. Bağlayıcı Nitelik Taşıyıp Taşımamalarına Göre ...63
§ 3. AHLÂK KURALLARI ...67
I. TANIMI VE ÖZELLİKLERİ ...67
II. HUKUK KURALLARINDAN FARKLARI ...68
§ 4. DİN KURALLARI ...68
I. TANIMI ...68
II. HUKUK KURALLARINDAN FARKLARI ...69
§ 5. GÖRGÜ KURALLARI ...69
I. TANIMI ...69
II. HUKUK KURALLARINDAN FARKLARI ...70
İKİNCİ BÖLÜM...
GENEL OLARAK MEDENÎ HUKUK...
§ 6. MEDENÎ HUKUKUN TANIMI, HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ, KONUSU VE KAPSAMI ...71
§ 7. HUKUKUN VE MEDENÎ HUKUKUN KAYNAKLARI ...72
I. HUKUKUN KAYNAĞI ...72
II. MEDENÎ HUKUKUN KAYNAKLARI ...73
A. ASLÎ KAYNAKLAR ...73
1. Kanunun Önceliği ...73
2. Kanunların Yer, Zaman ve Anlam Bakımından Uygulanması ...74
a. Kanunların Yer Bakımından Uygulanması ...74
b. Kanunların Zaman Bakımından Uygulanması ...75
ba. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması ...75
bb. Kanunların Geçmişe Yürümemesi İlkesi ...76
bba. İlke ...76
bbb. İstisnalar ...77
bc. Aynı Anda Aynı Konuyu Düzenleyen İki Ayrı Kanunun Bulunması ...78
c. Kanunların Anlam Bakımından Uygulanması ...79
ca. Yorum Kavramı ...79
cb. Yorum Çeşitleri ...79
cc. Yorumun Yapılması ...80
3. Kanun Boşluğu ...83
a. Boşluk Kavramı ...83
b. Boşluk Çeşitleri ...83
ba. Kural İçi (Gerçek Olmayan – Bilinçli) Boşluk ...84
bb. Kural Dışı (Gerçek – Bilinçsiz) Boşluk ...86
c. Boşluk Doldurma ...88
ca. Genel Olarak ...88
cb. Takdir Yetkisi ...88
B. TÂLÎ KAYNAKLAR ...89
1. Örf ve Âdet Hukuku ...89
a. Genel Olarak ...89
b. Unsurları ...90
c. Çeşitleri ...91
d. Önemi ve Uygulanması ...92
2. Hâkimin Yarattığı Hukuk ...92
a. Genel Olarak ...92
b. Hâkimin Hukuk Yaratırken Başvurabileceği Yöntemler ...93
c. Hükmü ...93
C. YARDIMCI KAYNAKLAR ...94
1. Bilimsel Görüşler ...94
2. Yargı Kararları ...94
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM...
HAKKIN KAZANILMASI, KULLANILMASI,...
KORUNMASI VE KAYBI...
§ 8. GENEL OLARAK HAK KAVRAMI ...97
I. HAK KAVRAMI ...97
II. HAKKIN KONUSU VE SAHİBİ ...98
A. HAKKIN KONUSU ...98
B. HAKKIN SAHİBİ ...98
III. HAKKIN ÇEŞİTLERİ ...98
A. PARA İLE ÖLÇÜLEBİLİRLİĞİ AÇISINDAN ...98
1. Malvarlığı Hakları ...98
2. Şahısvarlığı Hakları ...99
B. İLERİ SÜRÜLEBİLECEĞİ ÇEVRE AÇISINDAN ...99
1. Mutlak Haklar ...99
a. Mallar Üzerinde Mutlak Haklar ...99
aa. Maddî Mallar Üzerinde Mutlak Haklar: Aynî Haklar ...99
ab. Gayrî Maddî Mallar Üzerinde Mutlak Haklar: Fikrî ve Sınaî Haklar ...101
b. Kişiler Üzerinde Mutlak Haklar ...101
ba. Kişinin Kendi Üzerindeki Mutlak Hakkı: Kişilik Hakkı ...101
bb. Kişinin Başkaları Üzerindeki Mutlak Hakkı: Velâyet ve Vesâyet Hakkı ...101
2. Nisbî Haklar ...102
a. Alelâde Nisbî Haklar ...102
b. Nisbî Hak İlkesinin İstisnaları ...104
ba. Şerh Edilmiş Nisbî Haklar ...104
bb. Eşyaya Bağlı Borç ...106
bc. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme ...106
C. KULLANILMASININ ETKİSİ AÇISINDAN ...106
1. Alelâde Haklar ...106
2. Yenilik Doğuran Haklar ...107
a. Kavram ...107
b. Çeşitleri ...107
c. Özellikleri ...108
D. KULLANMA YETKİSİ AÇISINDAN ...109
1. Şahsen Kullanılması Zorunlu Olmayan Haklar ...109
2. Şahsen Kullanılması Zorunlu Olan Haklar ...109
E. DEVREDİLEBİLİRLİĞİ AÇISINDAN ...110
1. Devredilebilen Haklar ...110
2. Devredilemeyen Haklar ...110
F. BAĞIMSIZLIĞI AÇISINDAN ...110
1. Bağımsız Haklar ...110
2. Bağlı Haklar ...110
§ 9. HAKKIN KAZANILMASI ...113
I. HAKKI KAZANDIRAN ETKENLER ...113
A. HUKUKÎ OLAY VE HUKUKÎ FİİL ...113
B. HUKUKÎ İŞLEM ...118
1. Hukukî İşlem Kavramı ...118
2. Hukukî İşlemin Unsurları ...118
a. Hukukî İşlemin Kurucu Unsurları ...118
aa. İrade Açıklaması ...118
ab. Hukukî Sonuç ...120
ac. Diğer Kurucu Unsurlar ...121
b. Hukukî İşlemin Geçerlilik Unsurları ...121
ba. Bütün Hukukî İşlemler İçin Aranan Geçerlilik Unsurları ...121
baa. Hukukî İşlem Ehliyeti ...121
bab. Emredici Kurallara Aykırı Olmama ...122
bac. Muvazaalı Olmama ...122
bad. İradenin Serbest Olması ...122
bb. Bazı Hukukî İşlemler İçin Aranan Geçerlilik Unsurları ...123
bba. Şekil ...123
bbb. Tasarruf Yetkisi ...123
c. Hukukî İşlemin Etkinlik Unsurları ...123
3. Hukukî İşlemin Çeşitleri ...124
a. Gerekli İrade Beyanı Sayısı Açısından ...124
b. Hüküm Doğuracağı Zaman Açısından ...125
c. Malvarlığına Yaptığı Etki Açısından ...127
d. Sebebe Bağlılık Açısından ...130
e. Koşula Bağlılık Açısından ...132
4. Hukukî İşlemin Geçersizliği ...137
a. Yokluk ...137
b. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) ...137
c. İptâl Edilebilirlik ...141
d. Tek Taraflı Bağlamazlık (Eksiklik / Noksanlık) ...142
e. Nisbî Etkisizlik ...143
II. HAKKIN KAZANILMASININ ÇEŞİTLERİ ...144
A. ASLEN KAZANMA ...144
B. DEVREN KAZANMA ...144
C. TESİSEN KAZANMA ...145
III. HAKKIN KAZANILMASINDA İYİNİYETİN ROLÜ ...146
A. İYİNİYET KAVRAMI VE UNSURLARI ...146
B. İYİNİYETİN ARANACAĞI KİŞİ VE ZAMAN ...148
1. İyiniyetin Aranacağı Kişi ...148
2. İyiniyetin Aranacağı Zaman ...149
C. İYİNİYETİN İSPATI ...150
D. İYİNİYETİN KORUNDUĞU HÂLLER ...151
1. Aile Hukukunda ...151
2. Borçlar Hukukunda ...151
3. Eşya Hukukunda ...153
a. Taşınırlara İlişkin Aynî Hakların Hak Karinesine Dayalı Olarak Kazanılması ...153
b. Taşınmazlar Üzerindeki Aynî Hakların İyiniyetle Kazanılması (Güven İlkesi) ...157
c. Aynî Hakların İyiniyete Dayalı Olarak Zamanaşımıyla Kazanılması ...158
d. Zilyetlikte Geri Verme (İade) Borcunun Kapsamının Belirlenmesi ...158
e. Hukuka Aykırı ve Taşkın İnşaat Hâllerinde ...159
4. Miras Hukukunda ...159
§ 10. HAKKIN KULLANILMASINDA DÜRÜSTLÜK KURALI ...160
I. DÜRÜSTLÜK KURALI KAVRAMI ...160
II. DÜRÜSTLÜK KURALININ UYGULAMA ALANI ...160
A. HAKLARIN KULLANILMASI VE BORÇLARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE ...160
B. KANUN HÜKÜMLERİNİN YORUMLANMASI VE KANUNA KARŞI HİLENİN ÖNLENMESİNDE ...161
1. Kanun Hükümlerinin Yorumlanmasında ...161
2. Kanuna Karşı Hilenin Önlenmesinde ...162
C. HUKUKÎ İŞLEMLERİN KURULMASI, YORUMLANMASI, TAMAMLANMASI, DÖNÜŞTÜRÜLMESİ VE DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASINDA ...162
1. Hukukî İşlemlerin Kurulmasında ...162
2. Hukukî İşlemlerin Yorumlanmasında ...164
3. Hukukî İşlemlerin Tamamlanmasında ...164
4. Hukukî İşlemlerin Dönüştürülmesinde ...164
5. Hukukî İşlemin Değişen Şartlara Uyarlanmasında ...164
III. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞI ...165
A. KAVRAM ...165
B. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI HÂLLERİ ...166
C. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASININ YAPTIRIMI ...167
§ 11. HAKKIN KORUNMASI VE KAYBI ...167
I. HAKKIN KORUNMASI ...167
A. HAKKIN BİZZAT KORUNMASI ...168
1. Meşru Müdafaa ...168
2. Zaruret Hâli ...169
3. Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma ...170
B. HAKKIN DEVLET ARACILIĞIYLA KORUNMASI ...172
1. Talep ...172
2. Dâva ...174
a. Dâva Kavramı ve Çeşitleri ...174
b. Dâvada Savunma Araçları ...176
c. İddia ve Savunmanın İspâtı ...177
3. Cebrî İcra ...180
II. HAKKIN KAYBI ...180
A. NİSBÎ KAYIP ...180
B. MUTLAK KAYIP ...181
İKİNCİ KISIM...
KİŞİLER HUKUKU...
§ 12. KİŞİ VE KİŞİLİK KAVRAMLARI, KİŞİ TÜRLERİ ...183
I. KİŞİ KAVRAMI ...183
II. KİŞİLİK KAVRAMI ...184
III. KİŞİ TÜRLERİ ...184
A. GERÇEK KİŞİLER ...185
B. TÜZEL KİŞİLER ...185
BİRİNCİ BÖLÜM...
GERÇEK KİŞİLER...
§ 13. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ ...187
I. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI ...187
A. TAM VE SAĞ DOĞUM ...187
B. İSTİSNAÎ DURUMLAR ...188
1. Cenin ...188
2. Müstakbel Kişi ...188
II. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ ...189
A. Ölüm ...189
1. Ölüm Kavramı ...189
2. Ölümün İspatı ...190
a. İspat Yükü ...190
b. İspat Araçları ...190
ba. Kişisel Durum Sicili ...190
bb. Karineler ...191
bba. Ölüm Karinesi ...191
bbb. Birlikte Ölüm Karinesi ...192
3. Ölümün Sonuçları ...194
B. Gaiplik ...194
1. Kavram ...194
2. Gaipliğin Şartları ...195
a. Medenî Kanun’un Aradığı Olaylardan Birinin Mevcut Olması ...195
aa. Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma ...196
ab. Uzun Zamandan Beri Haber Alınamama ...197
b. Belirli Bir Sürenin Geçmiş Olması ...199
c. Ölümün Kuvvetle Muhtemel Görünmesi ...201
d. İlgililerin Talepte Bulunması ...201
e. Mahkemenin Gaipliğe Karar Vermesi ...202
ea. Yetkili Mahkeme ...202
eb. Görevli Mahkeme ...203
ec. İlân ...203
ed. Gaiplik Kararı Verilmesi ...204
3. Gaipliğin Sonuçları ...205
§ 14. HAK VE FİİL EHLİYETİ ...207
I. HAK EHLİYETİ ...207
A. KAVRAM ...207
B. HAK EHLİYETİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER ...207
1. Genellik İlkesi ...207
2. Eşitlik İlkesi ...208
C. HAK EHLİYETİ SINIRLAMALARI ...208
II. FİİL EHLİYETİ ...209
A. KAVRAM ...209
B. KOŞULLARI ...210
1. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak ...210
2. Ergin Olmak ...211
a. Olağan Erginlik ...211
b. Erken Erginlik ...212
ba. Mahkeme Kararı ile Erginlik ...212
bb. Evlenme ile Erginlik ...214
3. Kısıtlı Olmamak ...214
C. FİİL EHLİYETLERİNİN KENDİLERİNE SAĞLADIĞI YETKİYE GÖRE GERÇEK KİŞİLER ...215
1. Tam Ehliyetliler ...215
2. Tam Ehliyetsizler ...216
3. Sınırlı Ehliyetsizler ...221
a. Kavram ...221
b. Fiil Ehliyeti Bakımından Durumları ...221
ba. Hukukî İşlem Ehliyeti Bakımından ...221
baa. Kanunî Temsilcilerinin Rızası ile Yapabilecekleri İşlemler ...222
bab. Tek Başlarına Yapabilecekleri İşlemler ...224
bac. Hiç Yapamayacakları İşlemler ...226
bb. Hukuka Aykırı Fiillerden Sorumlu Olma ve Dâva Ehliyeti Bakımından ...227
4. Sınırlı Ehliyetliler ...227
§ 15. HISIMLIK ...230
I. KAVRAM ...230
II. TÜRLERİ ...230
A. KAN BAĞINA DAYANAN HISIMLIK: KAN HISIMLIĞI ...230
1. Kavram ...230
2. Kan Hısımlığının Türleri ...230
a. Üstsoy–Altsoy Hısımlığı ...230
b. Yansoy (Civar) Hısımlığı ...231
3. Kan Hısımlığının Derecesi ...231
4. Kan Hısımlığının Önemi ...232
B. KAN BAĞINA DAYANMAYAN HISIMLIK ...234
1. Kayın Hısımlığı ...234
2. Evlât Edinmeden Doğan Hısımlık (Yapay Hısımlık) ...235
§ 16. YERLEŞİM YERİ (İKAMETGÂH) ...237
I. KAVRAM VE ÖNEM ...237
II. TÜRLERİ ...237
A. İRADÎ (İSTEĞE BAĞLI) YERLEŞİM YERİ ...237
B. İTİBARÎ YERLEŞİM YERİ ...238
C. KANUNÎ YERLEŞİM YERİ ...239
III. YERLEŞİM YERİNE HÂKİM OLAN İLKELER ...240
A. YERLEŞİM YERİNİN ZORUNLULUĞU ...240
B. YERLEŞİM YERİNİN TEKLİĞİ ...240
C. YERLEŞİM YERİNİN SÜREKLİLİĞİ ...240
§ 17. KİŞİLİK HAKKI VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI ...241
I. KİŞİLİK HAKKI ...241
A. KAVRAM ...241
B. KONUSU ...242
1. Maddî Bütünlüğe İlişkin Değerler ...242
a. Yaşam ...242
b. Beden Bütünlüğü ...243
c. Sağlık ...245
2. Manevî Bütünlüğe İlişkin Değerler ...245
a. Ehliyetler ...245
b. Özgürlük ...246
c. Şeref ve Haysiyet ...247
d. Ad ...248
e. Resim ve Ses ...248
f. Özel Hayat ve Sırlar ...250
3. İktisadî Bütünlüğe İlişkin Değerler ...254
a. İktisadî Varlık ve Özgürlük ...254
b. Meslekî İtibar ...254
c. Meslekî–Ticarî Gizlilik ve Sırlar ...255
II. KİŞİLİĞİN KORUNMASI ...256
A. KİŞİLİĞİN İÇE KARŞI KORUNMASI ...256
B. KİŞİLİĞİN DIŞA KARŞI KORUNMASI ...257
1. Kişilik Hakkını Koruyucu Dâvalar ...258
a. Genel Olarak Koruyucu Dâvalar ...258
aa. Önleme Dâvası ...258
ab. Son Verme Dâvası ...259
ac. Tespit Dâvası ...259
b. Koruyucu Dâvaların Ortak Özelliği: Hukuka Aykırılık ...260
ba. Genel Olarak ...260
bb. Hukuka Uygunluk Sebepleri ...261
bba. Hak Sahibinin Rızası ...261
bbb. Hukuk Düzeninin Tanıdığı Yetki ...262
bbc. Üstün Nitelikte Kamu Yararı ...263
bbd. Üstün Nitelikte Özel Yarar ...263
c. Koruyucu Dâvalara İlişkin Usul Hükümleri ...263
2. Tazminat Dâvaları ...264
a. Maddî Tazminat Dâvası ...265
b. Manevî Tazminat Dâvası ...267
3. Haksız Kazancın İadesine (Menfaat Devrine) Yönelik Dâva ...271
§ 18. AD VE ADIN KORUNMASI ...272
I. KAVRAM ...272
II. ADIN TÜRLERİ VE KAZANILMASI ...273
A. ÖZAD ...273
B. SOYAD ...274
C. MÜSTEAR AD ...276
D. LAKAP ...276
E. TİCARET ÜNVANI, İŞLETME ADI VE MARKA ...276
III. ADIN DEĞİŞTİRİLMESİ ...277
IV. ADIN KORUNMASI ...278
§ 19. KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİ ...279
I. KAVRAM ...279
II. TÜRLERİ ...279
A. DOĞUM KÜTÜĞÜ ...279
B. ÖLÜM KÜTÜĞÜ ...281
C. EVLENME KÜTÜĞÜ ...282
D. AİLE KÜTÜĞÜ ...283
III. KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİNİN DÜZELTİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ ...284
IV. KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİNİN TUTULMASINDAN DOĞAN SORUMLULUK ...286
İKİNCİ BÖLÜM...
TÜZEL KİŞİLER...
§ 20. TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER ...287
I. KAVRAM ...287
II. TÜRLERİ ...288
A. TÂBİ OLDUKLARI HUKUK KURALLARINA GÖRE ...288
1. Kamu Tüzel Kişileri ...288
2. Özel Hukuk Tüzel Kişileri ...288
B. YAPILARINI OLUŞTURAN UNSURLARA GÖRE ...289
1. Kişi Toplulukları ...289
2. Mal Toplulukları ...289
III. TÜZEL KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI ...289
IV. TÜZEL KİŞİLERİN EHLİYETLERİ ...290
A. HAK EHLİYETİ ...290
B. FİİL EHLİYETİ ...292
V. TÜZEL KİŞİLERİN YERLEŞİM YERİ ...294
VI. TÜZEL KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ ...295
A. Sona Erme Nedenleri ...295
1. Kendiliğinden Sona Erme ...296
2. Kararla Sona Erme ...296
a. Kendi Yetkili Organın Kararı ile Sona Erme ...296
b. Mahkeme Kararı ile Sona Erme ...296
B. Sona Ermenin Hüküm ve Sonuçları ...296
1. Tasfiye ...296
2. Tahsis ...297
§ 21. DERNEKLER ...297
I. KAVRAM ...297
II. DERNEĞİN TÜRLERİ ...299
A. ALELÂDE DERNEK – KAMUYA YARARLI DERNEK ...299
B. TİCARÎ İŞLETME İŞLETEN – İŞLETMEYEN DERNEK ...299
C. ÇOCUK DERNEĞİ ...299
D. BASİT DERNEK – DERNEK BİRLİĞİ ...300
III. DERNEĞİN KURULMASI ...301
IV. DERNEĞİN ORGANLARI ...303
A. ZORUNLU ORGANLAR ...303
1. Genel Kurul ...303
2. Yönetim Kurulu ...305
3. Denetim Kurulu ...306
B. İRADÎ ORGANLAR ...306
V. DERNEK ÜYELİĞİ ...306
VI. DERNEĞİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI ...309
A. SONA ERME NEDENLERİ ...309
1. Kendiliğinden Sona Erme ...309
2. Kararla Sona Erme ...309
a. Genel Kurul Kararı ile Sona Erme ...309
b. Mahkeme Kararı ile Sona Erme ...310
B. SONA ERMENİN SONUÇLARI ...310
1. Tasfiye ...310
2. Tahsis ...311
§22. VAKIFLAR ...311
I. KAVRAM ...311
II. VAKFIN KURULMASI ...313
III. VAKFIN ORGANLARI ...316
IV. VAKFIN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI ...316
A. SONA ERME NEDENLERİ ...316
1. Kendiliğinden Sona Erme ...316
2. Mahkeme Kararı ile Sona Erme ...316
B. SONA ERMENİN SONUÇLARI ...317
1. Tasfiye ...317
2. Tahsis ...317
ÜÇÜNCÜ KISIM...
AİLE HUKUKU...
§ 23. AİLE KAVRAMI VE AİLE HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ ...319
I. AİLE KAVRAMI ...319
II. AİLE HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ ...320
A. EŞLER ARASINDA EŞİTLİK İLKESİ ...320
B. ZAYIFLARIN KORUNMASI İLKESİ ...320
C. DEVLETİN MÜDAHALESİ İLKESİ ...321
D. DÜZENLEME SERBESTÎSİNİN OLMAMASI ...322
BİRİNCİ BÖLÜM...
EVLİLİK HUKUKU...
BİRİNCİ AYIRIM...
EVLİLİĞİN KURULMASI...
§ 24. NİŞANLANMA ...323
I. KAVRAM ...323
II. NİŞANLANMANIN HUKUKÎ NİTELİĞİ ...323
III. NİŞANLILIĞIN UNSURLARI ...323
A. KURUCU UNSURLAR ...323
1. Karşılıklı Evlenme Vaadi ...324
2. Evlenmeyi Vaadedenlerin Farklı Cinsiyette Olması ...324
B. GEÇERLİLİK UNSURLARI ...325
1. Nişanlanma Ehliyeti ...325
2. Nişanlanmanın Emredici Hukuk Kurallarına, Ahlâk ve Adaba Aykırı Olmaması ...325
C. NİŞANLANMA İRADESİNİN SIHHATLİ OLMAMASI DURUMU ...326
D. NİŞANLANMANIN VADE VE KOŞULA BAĞLANABİLMESİ ...326
IV. NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ ...326
A. EVLENMEYİ GERÇEKLEŞTİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...326
B. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...327
C. DESTEKTEN YOKSUN KALMA VE MANEVÎ TAZMİNAT İSTEYEBİLME HAKKI ...327
D. HÂKİMLİKTEN KAÇINMA ZORUNLULUĞU VE TANIKLIKTAN KAÇINMA HAKKI ...327
V. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI ...328
A. SONA ERME SEBEPLERİ ...328
1. Evlenme ...328
2. Evlenmenin Kesin Olarak İmkânsız Hâle Gelmesi ...328
3. Bozucu Koşulun Gerçekleşmesi ...328
4. Anlaşma ...328
5. Nişanın Bozulması ...328
B. SONA ERMENİN SONUÇLARI ...329
1. Hediyelerin Geri Verilmesi (İadesi) ...329
2. Tazminat ...330
a. Maddî Tazminat ...330
b. Manevî Tazminat ...331
3. Zamanaşımı ...332
§ 25. EVLENME ...332
I. EVLENMENİN TANIMI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ ...332
II. EVLENMENİN ŞARTLARI ...332
A. MADDÎ ŞARTLAR ...332
1. Evlenme Ehliyeti ...332
a. Ayırt Etme Gücü ...333
b. Yaş ...333
aa. Ergin Olmaya Bağlı Normal Yaş ...333
bb. Olağan Evlenme Yaşı ...333
cc. Olağanüstü Evlenme Yaşı ...333
c. Yasal Temsilcinin İzni ...334
2. Evlenme Engellerinin Bulunmaması ...335
a. Kesin Evlenme Engelleri ...335
aa. Hısımlık ...335
bb. Mevcut Evlilik ...337
cc. Akıl Hastalığı ...337
b. Kesin Olmayan Evlenme Engelleri ...338
aa. Bekleme Süresi ...338
bb. Bazı Bulaşıcı Hastalıklar ...338
B. ŞEKLÎ ŞARTLAR ...338
1. Evlenme Başvurusu ...338
2. Evlenme Töreni ...340
3. Evlenme Töreninden Sonraki İşlemler ...342
İKİNCİ AYIRIM...
EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ...
§ 26. EVLİLİĞİN KİŞİSEL HÜKÜMLERİ ...343
I. EŞLERİN KİŞİSEL İLİŞKİLERİNDE HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER ...343
A. EŞLERİN HAKLARI ...343
1. Ortak Konutu Seçme Hakkı ...343
2. Evlilik Birliğini Beraberce Yönetme Hakkı ...343
3. Meslek ve İş Seçme Hakkı ...344
B. EŞLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...344
1. Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü ...344
2. Çocukların Bakımına, Eğitim ve Gözetimine Özen Gösterme Yükümlülüğü ...344
3. Birlikte Yaşama Yükümlülüğü ...344
4. Sadakat Yükümlülüğü ...344
5. Yardımlaşma Yükümlülüğü ...345
C. KADININ SOYADI ...345
D. EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI: HÂKİMİN MÜDAHALESİ ...346
1. Hâkimin Müdahalesinin Şartları ...346
2. Durumun Değişmesi ...346
3. Yetkili Mahkeme ...346
4. Kanunda Öngörülen Önlemler ...347
a. Parasal Katkı Miktarının Belirlenmesi ...347
b. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi ...347
c. Borçlulara Yönelik Önlemler ...348
d. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması ...348
§ 27. EVLİLİĞİN MALÎ HÜKÜMLERİ ...349
I. GENEL MALÎ HÜKÜMLER ...349
A. EVLİLİK BİRLİĞİNİN GİDERLERİNE KATILMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...349
B. EŞLERİN HUKUKÎ İŞLEMLERİ ...349
1. Kural: Hukukî İşlem Serbestîsi ...349
2. Diğer Eşin Rızasına Bağlı Hukukî İşlemler ...349
a. Aile Konutu ile İlgili Hukukî İşlemler ...350
b. Kefalet Taahhüdü ...352
c. Paylı Mülkiyette Pay Üzerinde Tasarruf ...353
d. Mal Ortaklığı Rejimindeki Özel Durumlar ...353
3. Hukukî İşlemlerde Evlilik Birliğinin Temsili ...353
a. Temsil Yetkisinin Kapsamı ...353
b. Sorumluluk ...354
c. Temsil Yetkisinin Kaldırılması veya Sınırlandırılması ...354
d. Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi ...355
II. MAL REJİMLERİ ...355
A. MAL REJİMİ KAVRAMI ...355
B. MAL REJİMİNİN BELİRLENMESİ ...355
1. Kural: Yasal Mal Rejimine Tâbi Olunması ...355
2. İstisnalar ...356
a. Seçimlik Mal Rejimi ...356
aa. Genel Olarak ...356
ab. Mal Rejimi Sözleşmesi ...356
b. Olağanüstü Mal Rejimi ...357
ba. Hâkim Kararı ile Geçiş ...357
baa. Eşlerden Birinin Talebine İstinaden ...357
bab. Alacaklının Talebine İstinaden ...358
bb. Kanun Gereği Kendiliğinden Geçiş ...358
bc. Önceki Rejimin Tasfiyesi ...358
C. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ ...359
1. Rejiminin Başlangıcı ...359
2. Edinilmiş Mal – Kişisel Mal Ayırımı ...360
a. Edinilmiş Mallar ...360
b. Kişisel Mallar ...360
ba. Kanun Gereği Kişisel Mallar ...361
bb. Sözleşme Gereği Kişisel Mallar ...361
c. İspat ...361
3. Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf ...362
4. Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk ...362
5. Rejiminin Sona Ermesi ...362
6. Rejiminin Tasfiyesi ...362
a. Malların Geri Alınması ve Borçlar ...362
aa. Genel Olarak ...362
ab. Değer Artış Payı ...363
b. Katılma Alacağının Hesaplanması ...364
ba. Kişisel Malların ve Edinilmiş Malların Ayrılması ...364
bb. Malların Değerinin Belirlenmesi ...365
bc. Eklenecek Değerler ...365
bd. Kişisel Mallar ile Edinilmiş Mallar Arasında Denkleştirme ...366
be. Artık Değer ve Katılma Alacağının Hesaplanması ...367
bf. Değer Artış Payı ve Katılma Alacağının Ödenmesi ...368
bfa. Ödeme ve Erteleme ...368
bfb. Aile Konutu ...368
D. SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ ...369
1. Mal Ayrılığı Rejimi ...369
2. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi ...370
3. Mal Ortaklığı Rejimi ...371
ÜÇÜNCÜ AYIRIM...
EVLENMENİN YOKLUĞU VE...
EVLİLİĞİN SONA ERMESİ...
§ 28. EVLENMENİN YOKLUĞU, EVLİLİĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ, CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNİN MEVCUT EVLİLİĞE ETKİSİ ...373
I. EVLENMENİN YOKLUĞU ...373
II. EVLİLİĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ ...373
III. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNİN MEVCUT EVLİLİĞE ETKİSİ ...373
§ 29. EVLİLİĞİN MAHKEME KARARIYLA SONA ERMESİ ...374
I. GAİPLİK NEDENİYLE FESİH KARARI ...374
II. BUTLAN NEDENİYLE İPTÂL KARARI ...375
A. MUTLAK BUTLAN ...375
1. Mutlak Butlan Sebepleri ...376
a. Mevcut Evlilik ...376
b. Ayırt Etme Gücünden Sürekli Yoksunluk ...378
c. Akıl Hastalığı ...380
d. Evlenmeye Engel Olacak Derecede Hısımlık ...381
2. Mutlak Butlan Dâvası ...382
a. Dâvacı ...382
b. Dâvalı ...383
c. Dâva Hakkının Sınırlanması ...384
ca. Evliliğin Sona Ermesi Hâlinde ...384
cb. Ayırt Etme Gücünün Kazanılması ve Akıl Hastalığının İyileşmesi Hâlinde ...385
d. Dâva Hakkının Ortadan Kalkması ...385
B. NİSBÎ BUTLAN ...387
1. Nisbî Butlan Sebepleri ...387
a. Ayırt Etme Gücünden Geçici Yoksunluk ...387
b. İrade Sakatlığı Hâlleri ...389
ba. Yanılma ...389
bb. Aldatma ...392
bc. Korkutma ...396
c. Yasal Temsilcinin İzninin Bulunmaması ...399
ca. Genel Olarak ...399
cb. Evlenmenin Nisbî Butlan Sebebi Olarak Yasal Temsilcinin İzninin Bulunmaması ...400
2. Nisbî Butlan Dâvası ...402
a. Dâvacı ...402
b. Dâvalı ...405
c. Dâva Açma Süreleri ...406
d. Dâva Hakkının Ortadan Kalkması ...406
da. Eşlerin Dâva Hakkının Ortadan Kalkması ...407
db. Yasal Temsilcinin Dâva Hakkının Ortadan Kalkması ...410
C. BUTLANI GEREKTİRMEYEN HÂLLER ...412
1. Bekleme Süresine Uymama ...412
2. Şekil Kurallarına Uymama ...412
D. BUTLAN KARARI VE SONUÇLARI ...412
1. Butlan Kararı ...412
2. Butlan Kararının Sonuçları ...413
a. Çocuklar Yönünden Sonuçları ...415
aa. Şahsî Sonuçları ...415
ab. Mâlî Sonuçları ...416
b. Eşler Yönünden Sonuçları ...418
ba. Şahsî Sonuçları ...418
bb. Mâlî Sonuçları ...421
III. BOŞANMA KARARI ...423
A. BOŞANMA SEBEPLERİ ...423
1. Özel Boşanma Sebepleri ...424
a. Zina ...424
b. Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış ...425
c. Küçük Düşürücü Suç İşleme veya Haysiyetsiz Hayat Sürme ...428
d. Terk ...429
e. Akıl Hastalığı ...432
2. Genel Boşanma Sebebi: Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması ...433
a. Eşler Arasında Şiddetli Geçimsizlik Bulunması Hâlinde: Şiddetli Geçimsizliğe Dayanan Boşanma ...434
b. Eşlerin Boşanma Hususunda Anlaşmış Olmaları Hâlinde: Anlaşmalı Boşanma ...437
c. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamamış Olması Hâlinde: Fiilî Ayrılığa Dayanan Boşanma ...439
B. BOŞANMA DÂVASI ...440
1. Taraflar ve Dâva Ehliyeti ...440
2. Dâvanın Konusu ...441
3. Yetkili ve Görevli Mahkeme ...441
4. Yargılama Usulü ...441
5. Dâva Süresince Hükmedilebilecek Geçici Önlemler ...442
C. AYRILIK KARARI VE SONUÇLARI ...443
1. Ayrılık Kararı ve Süresi ...443
2. Ayrılık Kararının Sonuçları ...444
3. Ayrılık Süresinin Sonunda Tarafların Durumu ...445
D. BOŞANMANIN SONUÇLARI ...445
1. Kendiliğinden Ortaya Çıkan Sonuçlar ...445
2. Hâkim Kararında Düzenlenmesi Gereken Sonuçlar ...446
a. Re’sen Düzenlenecek Sonuçlar ...446
b. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzenlenecek Sonuçlar ...448
ba. Maddî Tazminat ...448
bb. Manevî Tazminat ...449
bc. Yoksulluk Nafakası ...450
bd. İrat Biçiminde Yapılan Ödemenin Değiştirilmesi ve Sona Ermesi ...451
be. Zamanaşımı ...452
İKİNCİ BÖLÜM...
HISIMLIK HUKUKU...
BİRİNCİ AYIRIM...
SOYBAĞI HUKUKU...
§ 30. SOYBAĞI KAVRAMI VE SOYBAĞININ KURULMASI ...453
I. SOYBAĞI KAVRAMI ...453
II. SOYBAĞININ KURULMASI ...453
A. SOYBAĞININ KAN BAĞIYLA KURULMASI ...453
1. Çocuk ile Ana Arasında ...453
2. Çocuk ile Baba Arasında ...454
a. Ana ile Evlilik ...454
aa. Mevcut Evlilik ...454
aaa. Babalık Karinesi ...454
aab. Babalık Karinelerinin Çatışması ...456
aac. Soybağının Reddi Dâvası ...456
ab. Sonradan Evlenme ...461
b. Tanıma ...461
ba. Kavram ve Hukukî Nitelik ...461
bb. Geçerlilik Şartları ...462
bc. Bildirim ...462
bd. Tanımanın Geçersizliği ...463
bda. Kesin Hükümsüzlük ...463
bdb. İrade Sakatlığı Sebebiyle İptâl ...463
bdc. İlgililer Tarafından Açılacak Dâva ile İptâl ...464
c. Babalık Hükmü ...464
ca. Kavram ve Hukukî Nitelik ...464
cb. Babalık Dâvasının Tarafları ...465
cc. Babalık Karinesi ve Bu Karinenin Çürütülmesi ...465
cd. Hak Düşürücü Süre ...466
ce. Ananın Mâlî Hakları ...466
B. SOYBAĞININ EVLAT EDİNME YOLUYLA KURULMASI ...467
1. Küçüklerin Evlat Edinilmesinin Şartları ...467
2. Ergin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesinin Şartları ...470
3. Evlat Edinme Şekli ve Usûlü ...471
4. Evlat Edinmenin Hükümleri ...472
a. Evlât Edinen ile Evlâtlık Arasında Soybağı ve Hısımlık İlişkisinin Kurulması ...472
b. Velâyet Hakkının Evlât Edinene Geçmesi ...473
c. Miras Hukuku Yönünden Sonuçları ...473
d. Evlât Edinmenin Ad ve Soyada Etkisi ...473
5. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması ...474
a. Sebepleri ...474
aa. Rızanın Bulunmaması ...474
ab. Diğer Noksanlıklar ...474
b. Hak Düşürücü Süre ...475
c. İptâl Kararı ...475
§ 31. SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ ...475
I. VELÂYETE BAĞLI OLMAYAN HÜKÜMLER ...475
A. SOYADI ...475
B. KARŞILIKLI YÜKÜMLÜLÜKLER ...475
C. ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI ...476
D. ANA VE BABANIN ÇOCUKLARIN BAKIM VE EĞİTİM GİDERLERİNİ KARŞILAMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...477
II. VELÂYETE BAĞLI OLAN HÜKÜMLER ...478
A. VELÂYET KAVRAMI VE KAPSAMI ...478
1. Kavram ...478
2. Velâyete Tâbi Olanlar ...478
3. Velâyet Hakkının Sahibi ...478
a. Ana ve Baba Evli ise ...478
b. Ana ve Baba Evli Değilse ...479
4. Kapsam ...479
a. Çocuğun Kişiliği Üzerinde Velâyetin Kapsamı ...479
aa. Çocuk Üzerinde Egemenlik Hakkı ...479
ab. Çocuğa Hayatını Düzenleme Olanağı Tanıma ...480
ac. Çocuğa Ad Koyma Hakkı ...480
ad. Çocuğun Yerleşim Yeri ...480
ae. Çocuğun Eğitimi ...480
af. Çocuğun Fiil Ehliyeti ve Temsil Edilmesi ...480
b. Çocuğun Malları Üzerinde Velâyetin Kapsamı ...481
ba. Çocuğun Mallarını Yönetme Hakkı ...481
bb. Çocuğun Mallarını Kullanma Hakkı ...482
bc. Çocuk Mallarının Gelirlerini Sarfedebilme ...482
bd. Çocuk Mallarının Kısmen Sarfı ...482
be. Çocuğun Serbest Malları ...482
5. Çocuğun Ana ve Babasına Karşı Korunması ...483
a. Çocuğun Mallarının Korunması ...483
aa. Hâkim Tarafından Alınacak Önlemler ...483
ab. Yönetim Hakkının Ana ve Babadan Alınması ...484
ac. Yönetim Hakkının Sona Ermesi ile Ana ve Babanın Sorumluluğu ...484
b. Çocuğun Kişiliğinin Korunması ...484
B. VELÂYETİN SONA ERMESİ ...485
1. Velâyetin Kanundan Gereği Sona Ermesi ...485
2. Velâyetin Mahkeme Kararı ile Kaldırılması ...486
a. Velâyetin Kaldırılmasının Şartları ...486
b. Velâyetin Kaldırılması Kararı ve Sonuçları ...486
III. SOYBAĞI DÂVALARINDA YETKİ VE YARGILAMA USULÜ ...487
İKİNCİ AYIRIM...
AİLE...
§ 32. NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...489
I. GENEL OLARAK ...489
II. YARDIM NAFAKASI ...489
A. NAFAKANIN TARAFLARI ...489
B. NAFAKA DÂVASI ...490
§ 33. EV DÜZENİ ...491
I. EV BAŞKANLIĞI ...491
A. GENEL OLARAK ...491
B. EV BAŞKANLIĞININ KOŞULLARI ...492
C. EV BAŞKANLIĞININ HÜKÜMLERİ ...492
1. Ev Başkanının Görevleri ...492
2. Ev Başkanının Sorumluluğu ...492
II. ALTSOYUN DENKLEŞTİRME ALACAĞI ...493
§ 34. AİLE MALLARI ...494
I. AİLE VAKFI ...494
II. AİLE MALLARI ORTAKLIĞI ...495
III. AİLE YURDU ...496
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM...
VESAYET...
§ 35. VESAYET ORGANLARI VE VESAYETİ GEREKTİREN HALLER ...497
I. VESAYET ORGANLARI ...497
A. VESAYET DAİRELERİ ...497
1. Kamu Vesayeti ...497
2. Özel Vesayet ...497
B. VASİ, KAYYIM VE YASAL DANIŞMANLIK ...498
II. VESAYETİ GEREKTİREN HALLER ...499
A. KÜÇÜKLÜK ...499
B. KISITLILIK ...499
1. Kısıtlılık Sebepleri ...499
a. Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı ...499
b. Savurganlık, Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşam Tarzı, Kötü Yönetim ...500
c. Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza ...500
d. İstek Üzerine Kısıtlama ...501
2. Kısıtlama Kararının Verilmesi ...501
§ 36. VASİLİK ...502
I. VASİ OLMA KOŞULLARI ...502
II. VASİ TAYİNİNDE MAHKEMENİN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURACAĞI HUSUSLAR ...502
III. VASİLİK GÖREVİNİ KABUL ETME ZORUNLULUĞU VE İSTİSNALARI ...503
IV. VASİNİN ATANMASI USULÜ ...503
V. VASİNİN VE VESAYET DAİRELERİNİN GÖREV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...505
A. VASİNİN GÖREV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...505
1. İşe Başlama Sırasında Görev ve Yükümlülükleri ...505
a. Defter Tutulması ...505
b. Değerli Şeylerin Saklanması ...506
c. Taşınırların Satılması ...506
d. Paraların Yatırılması ...506
e. Ticarî veya Sınaî İşletmelerin İşletilmesi yahut Tasfiyesi İçin Gerekli Talimatın Verilmesi ...507
f. Taşınmazların Satılması ...507
2. Vesayetin Devamı Sırasında Görev ve Yükümlülükleri ...507
a. Vesayet Altındaki Kişinin Şahısvarlığına Özen Gösterme ...507
aa. Küçüklerde ...507
ab. Kısıtlılarda ...507
b. Vesayet Altındaki Kişiyi Hukukî İşlemlerinde Temsil Etme ...508
c. Vesayet Altındaki Kişinin Malvarlığını Yönetme ...509
3. Vesayetin Sona Ermesinde Görev ve Yükümlülükleri ...509
B. VESAYET DAİRELERİNİN GÖREVLERİ ...510
1. Şikâyet ve İtirazları İncelemek ...510
2. Vasiye İzin Vermek ...510
a. Vesayet Makamının İzni ...511
b. Hem Vesayet Makamının Hem de Denetim Makamının İzni ...512
3. Rapor ve Hesapları İncelemek ...512
VI. VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU ...512
A. GENEL OLARAK ...512
B. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI ...513
C. SORUMLULUKTA TAKİP EDİLECEK SIRA ...514
1. Vasinin Sorumluluğu ...514
2. Devletin Sorumluluğu ...514
a. Vesayet Dairesi Görevlilerinin Fiillerinden Sorumluluk ...514
b. Vasi, Kayyım ve Yasal Danışmanın Fiillerinden Sorumluluk ...514
D. SORUMLULUK DÂVALARINDA GÖREV, YETKİ VE ZAMANAŞIMI ...515
1. Görev ve Yetki ...515
2. Zamanaşımı ...515
a. Olağan Zamanaşımı ...515
b. Olağanüstü Zamanaşımı ...515
VII. VESAYETİN SONA ERMESİ ...516
A. VESAYETİ SONA ERDİREN SEBEPLER ...516
1. Kendiliğinden Sona Erme ...516
a. Küçüklerde ...516
b. Hükümlülerde ...516
c. Ölüm ve Gaiplik ...516
2. Mahkeme Kararıyla Sona Erme ...517
B. VASİLİK GÖREVİNİN SONA ERMESİ ...517
1. Kendiliğinden Sona Erme ...517
2. Mahkeme Kararı ile Sona Erme ...518
§ 37. KAYYIMLIK ...519
I. GENEL OLARAK ...519
II. KAYYIMLIĞIN ÇEŞİTLERİ ...519
A. TEMSİL KAYYIMLIĞI ...519
1. Sebepleri ...519
2. Temsil Kayyımının Atanması ...520
3. Temsil Kayyımlığının Kapsamı ...520
4. Temsil Kayyımlığının Sona Ermesi ...520
B. YÖNETİM KAYYIMLIĞI ...520
1. Sebepleri ...520
a. Kanun Gereği ...520
b. İstek Üzerine ...521
2. Yönetim Kayyımının Atanması ...521
3. Yönetim Kayyımlığının Kapsamı ...521
4. Yönetim Kayyımlığının Sona Ermesi ...521
§ 38. YASAL DANIŞMANLIK ...522
I. GENEL OLARAK ...522
II. YASAL DANIŞMANLIĞIN ÇEŞİTLERİ ...522
A. OY DANIŞMANLIĞI ...522
B. YÖNETİM DANIŞMANLIĞI ...523
C. KARMA DANIŞMANLIK ...523
III. YASAL DANIŞMAN TAYİNİNDE USUL VE YETKİLİ MAHKEME ...523
IV. YASAL DANIŞMANLIĞIN SONA ERMESİ ...523
§ 39. KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI ...524
I. GENEL OLARAK ...524
II. ŞARTLARI ...524
MEDENÎ HUKUK–I TEST SORULARI ...527
DÖRDÜNCÜ KISIM...
EŞYA HUKUKU...
BİRİNCİ BÖLÜM...
GENEL BİLGİLER...
§ 40. EŞYA HUKUKUNUN TANIMI VE KONUSU ...545
§ 41. AYNÎ HAKLAR ...546
I. AYNÎ HAK KAVRAMI, AYNÎ HAKKIN UNSURLARI, AYNÎ HAKKA HÂKİM OLAN İLKELER VE AYNÎ HAKKIN DİĞER HAKLARLA KARŞILAŞTIRILMASI ...546
A. AYNÎ HAK KAVRAMI ...546
B. AYNÎ HAKKIN UNSURLARI ...546
1. Aynî Hakkın Konusu: Eşya ...546
a. Eşya Kavramı ...546
b. Eşya Çeşitleri ...548
ba. Taşınabilirlikleri Açısından Eşya ...548
bb. Oluşumları Açısından Eşya ...548
bc. Yerine Benzer Şeyler Koyulabilirliği Açısından Eşya ...550
bd. Tüketilebilirlik Açısından Eşya ...552
be. Bölünebilirlik Açısından Eşya ...552
bf. Özel Mülkiyete Konu Olabilirlik Açısında Eşya ...553
bg. Aidiyet Açısından Eşya ...553
2. Eşya Üzerinde Doğrudan Doğruya Hâkimiyet ...553
3. Herkese Karşı İleri Sürülebilme ...555
C. AYNÎ HAKLARA HÂKİM OLAN İLKELER ...555
1. Belirlilik İlkesi ...555
2. Sınırlı Sayı İlkesi ...555
3. Açıklık İlkesi ...556
4. Sebebe Bağlılık İlkesi ...556
5. Güven İlkesi ...556
6. Hak Düşürücü Süreye ve Düşürücü Zamanaşımı Süresine Tâbi Olmama İlkesi ...557
7. Önce Kurulmuş Olanın Üstün Tutulması İlkesi ...557
D. AYNÎ HAKKIN DİĞER HAKLARLA KARŞILAŞTIRILMASI ...557
1. Aynî Hakkın Diğer Mutlak Haklarla Karşılaştırılması ...557
2. Aynî Hakkın Alacak Hakkıyla Karşılaştırılması ...558
II. AYNÎ HAKKIN ÇEŞİTLERİ ...558
İKİNCİ BÖLÜM...
ZİLYETLİK VE TAPU SİCİLİ...
BİRİNCİ AYIRIM...
ZİLYETLİK...
§ 42. ZİLYETLİK KAVRAMI, ZİLYETLİĞİN UNSURLARI VE ÇEŞİTLERİ ...561
I. ZİLYETLİK KAVRAMI ...561
II. ZİLYETLİĞİN UNSURLARI ...562
A. MADDÎ UNSUR ...562
B. MANEVÎ UNSUR ...563
III. ZİLYETLİĞİN ÇEŞİTLERİ ...564
A. TEK KİŞİ ZİLYETLİĞİ–MÜŞTEREK ZİLYETLİK–ELBİRLİĞİ HÂLİNDE ZİLYETLİK ...564
B. DERECELİ ZİLYETLİK ...567
1. ASLÎ ZİLYETLİK – FER’Î ZİLYETLİK ...567
2. DOLAYLI ZİLYETLİK – DOLAYSIZ ZİLYETLİK ...569
C. MALİK SIFATIYLA ZİLYETLİK – BAŞKA SIFATLA ZİLYETLİK ...569
D. HAKLI ZİLYETLİK – HAKSIZ ZİLYETLİK ...569
E. KENDİSİ İÇİN ZİLYETLİK – BAŞKASI İÇİN ZİLYETLİK ...570
F. ZİLYET YARDIMCILIĞI ...570
§ 43. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI ...572
I. ZİLYETLİĞİN ASLEN KAZANILMASI ...572
II. ZİLYETLİĞİN DEVREN KAZANILMASI ...573
A. KAVRAM VE ÖNEMİ ...573
B. ZİLYETLİK DEVRİNİN ÇEŞİTLERİ ...574
1. Zilyetliğin Teslimle Kazanılması ...574
a. Hazırlar Arasında Teslim ...574
aa. Maddî Teslim ...574
ab. Araçların Teslimi ...575
ac. Zilyetlik Anlaşması ...575
b. Hazır Olmayanlar Arasında Teslim ...575
2. Zilyetliğin Teslimsiz Kazanılması ...577
a. Kısa Elden Teslim ...577
b. Hükmen Teslim ...577
c. Zilyetliğin Havalesi ...579
d. Eşyayı Temsil Eden Senetlerin Devri ...584
e. Miras ...585
§ 44. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI ...585
I. KUVVET KULLANMA (SAVUNMA) HAKKI ...585
II. ZİLYETLİK DÂVALARI ...588
A. ZİLYETLİĞİN GASBINDA DÂVA HAKKI ...589
B. ZİLYETLİĞE SALDIRIDA DÂVA HAKKI ...592
III. ZİLYETLİĞİN İDARÎ YOLDAN KORUNMASI ...593
IV. ZİLYETLİĞİN TEMELİNDE YER ALDIĞI VARSAYILAN HAK DOLAYISIYLA KORUNMASI ...596
A. TAŞINIRLARDA ZİLYETLİKTEN DOĞAN HAK KARİNELERİ ...596
1. Mülkiyet Karinesi ...596
2. Sınırlı Aynî Hak Karinesi ...598
3. Alacak Hakkı (Şahsî Hak) Karinesi ...599
B. HAK KARİNELERİNİN ROLÜ ...599
1. Hak Karinelerinin İddia ve Savunmada Etkisi ...599
2. Hak Karinelerinin Zilyetliğin Korunmasında Etkisi: Taşınır Dâvası ...600
a. Taşınır Dâvası Kavramı ...600
b. Taşınır Dâvasının Şartları ...601
c. Taşınır Dâvasının Açılabileceği Süre ...603
d. Taşınır Dâvasının Benzer Dâvalarla Karşılaştırılması ...605
3. Hak Karinelerinin Aynî Hak Kazandırıcı Etkisi ...606
a. Genel Olarak ...606
b. İyiniyetin Tam Korunması ...607
ba. Emin Sıfatıyla Zilyetten Aynî Hak Kazanılması ...607
bb. Para ve Hamile Yazılı Senetlerin Kazanılması ...610
c. İyiniyetin Kısmen Korunması: Bedel Mukabili İade Hakkı ...611
C. TAŞINMAZLARDA HAK KARİNESİ ...612
§ 45. ZİLYETLİĞİN KAYBI VE ZİLYETLİKTE GERİ VERME BORCU ...613
I. ZİLYETLİĞİN KAYBI ...613
A. NİSBÎ KAYIP – MUTLAK KAYIP ...613
B. İRADÎ KAYIP – İRADE DIŞI KAYIP ...614
II. ZİLYETLİKTE GERİ VERME BORCU ...614
A. GENEL OLARAK ...614
B. İYİNİYETLİ ZİLYEDİN GERİ VERME BORCU ...615
1. İyiniyetli Zilyedin Borçları ...615
2. İyiniyetli Zilyedin Hakları ...617
C. KÖTÜNİYETLİ ZİLYEDİN GERİ VERME BORCU ...620
1. Kötüniyetli Zilyedin Borçları ...620
2. Kötüniyetli Zilyedin Hakları ...621
İKİNCİ AYIRIM...
TAPU SİCİLİ...
§ 46. TAPU SİCİLİ KAVRAMI, TAPU SİCİLİNİN UNSURLARI, TAPU SİCİLİ TEŞKİLATI VE TAPU SİCİLİNİN TUTULMASINDAN DEVLETİN SORUMLULUĞU ...623
I. TAPU SİCİLİ KAVRAMI ...623
II. TAPU SİCİLİNİN UNSURLARI ...623
A. ANA SİCİLLER ...624
1. Tapu Kütüğü ...624
2. Kat Mülkiyeti Kütüğü ...624
3. Yevmiye Defteri ...624
4. Resmî Belgeler ...625
5. Planlar ...625
B. YARDIMCI SİCİLLER ...626
1. Aziller Sicili ...626
2. Düzeltmeler Sicili ...626
3. Kamu Orta Malları Sicili ...626
4. Tapu Envanter Defteri ...626
5. İdarî Sınırlar Kayıt Defteri ...626
III. TAPU SİCİLİ TEŞKİLATI ...627
IV. TAPU SİCİLİNİN TUTULMASINDAN DEVLETİN SORUMLULUĞU ...627
§ 47. TAPU SİCİLİNE HÂKİM OLAN İLKELER ...629
I. AYNÎLİK İLKESİ ...629
II. AÇIKLIK İLKESİ ...630
III. TALEP İLKESİ ...631
IV. TESCİL İLKESİ ...631
V. SEBEBE BAĞLILIK İLKESİ ...632
VI. GÜVEN İLKESİ ...632
§ 48. TAPU SİCİLİ İŞLEMLERİ ...635
I. KAYIT ...635
A. GENEL OLARAK ...635
B. KAYITA KONU TEŞKİL EDEN TAŞINMAZLAR ...636
1. Arazi ...636
2. Kat Mülkiyetine Konu Olan Bağımsız Bölümler ...639
3. Bağımsız ve Sürekli Haklar ...640
C. KAYITA KONU TEŞKİL ETMEYEN TAŞINMAZLAR ...641
D. TAŞINMAZLARIN BÖLÜNMESİ VE BİRLEŞTİRİLMESİ ...641
II. TESCİL ...642
A. TESCİL KAVRAMI, TESCİLİN HUKUKÎ NİTELİĞİ VE KONUSU ...642
B. TESCİLİN ŞARTLARI ...643
1. Geçerli Bir Hukukî Sebebin Mevcut Olması ...643
2. Yetkili Kişi Tarafından Tescil Talebinde Bulunulması ...644
C. TESCİL TALEBİNDE BULUNMA YETKİSİNİN VE HUKUKÎ SEBEBİN BELGELENMESİ ...645
D. TESCİLİN YAPILMASI ...645
E. TESCİLİN HÜKMÜ ...646
1. Tescilin Olumsuz Hükmü: Tescil İlkesi ...646
2. Tescilin Olumlu Hükmü: Güven İlkesi ...646
3. Tescilin Aynî hakkın Muhtevasının ve Sırasının Belirlenmesine Etkisi ...646
III. TERKİN ...646
IV. ŞERH ...648
A. KAVRAM ...648
B. ŞERHİN KONUSU ...649
1. Kişisel Hakların Şerhi ...649
a. Şerh Edilebilecek Kişisel Haklar ...649
b. Şerhin Gerçekleştirilmesi ...651
c. Şerhin Hükmü ...651
d. Şerhin Süresi ...653
2. Malikin Tasarruf Yetkisini Kısıtlayan Şerhler ...654
a. Şerh Edilebilecek Tasarruf Kısıtlamaları ...654
b. Şerhin Hükmü ...657
3. Geçici Tescil Şerhi ...658
a. Şerh Edilebilecek Haklar ...658
b. Şerhin Gerçekleştirilmesi ...659
c. Şerhin Hükmü ...659
V. BEYAN ...660
VI. DÜZELTME ...661
A. İLGİLİLERİN RIZASI İLE YAPILAN DÜZELTME ...661
B. TAPU MEMURU TARAFINDAN RE’SEN YAPILAN DÜZELTME ...662
C. MAHKEME KARARI İLE YAPILAN DÜZELTME: TAPU SİCİLİNİN DÜZELTİLMESİ DÂVASI ...662
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM...
MÜLKİYET...
§ 49. GENEL OLARAK MÜLKİYET ...665
I. MÜLKİYET KAVRAMI VE MÜLKİYETİN İÇERİĞİ ...665
A. MÜLKİYET KAVRAMI ...665
B. MÜLKİYETİN İÇERİĞİ ...665
1. Aktif Yetki ...665
2. Pasif Yetki ...666
a. İstihkak Dâvası ...666
b. Elatmanın Önlenmesi Dâvası ...667
II. MÜLKİYETİN KONUSU VE KAPSAMI ...668
A. MÜLKİYETİN KONUSU ...668
B. MÜLKİYETİN KAPSAMI ...669
1. Bütünleyici Parça ...669
a. Kavram ...669
b. Şartları ...669
c. Hükmü ...671
2. Eklenti ...672
a. Kavram ...672
b. Şartları ...672
c. Hükmü ...673
III. MÜLKİYETİN ÇEŞİTLERİ ...674
A. GENEL OLARAK ...674
B. TEK KİŞİ MÜLKİYETİ ...675
C. BİRLİKTE MÜLKİYET ...675
1. Paylı Mülkiyet ...675
a. Kavram ...675
b. Kurulması ...676
c. Hükümleri ...677
d. Paydaşlıktan Çıkarma ...681
e. Paylı Mülkiyetin Paylaştırma Suretiyle Sona Ermesi ...683
2. Elbirliği Mülkiyeti ...685
a. Kavram ...685
b. Kurulması ...686
c. Hükümleri ...686
d. Sona Ermesi ...687
§ 50. TAŞINIR MÜLKİYETİ ...688
I. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KONUSU ...688
II. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI ...689
A. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN DEVREN KAZANILMASI ...689
B. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN ASLEN KAZANILMASI ...692
1. Sahiplenme (İhraz) ...693
2. Bulunmuş Eşya (Lükata) ...693
3. İşleme (Hukukî Tağyir) ...694
4. Karışma ve Birleşme ...695
5. Define ...695
6. Kazandırıcı Zamanaşımı ...696
III. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN SONA ERMESİ ...696
§ 51. TAŞINMAZ MÜLKİYETİ ...697
I. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KONUSU ...697
II. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI ...697
A. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN TESCİLLE KAZANILMASI ...697
B. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN TESCİLSİZ KAZANILMASI ...702
1. Genel Olarak ...702
2. Tescilsiz Kazanma Hâlleri ...703
a. Miras ...703
b. Mahkeme Kararı ...703
c. Cebrî İcra ...704
d. İşgal ...704
e. Kamulaştırma ...705
f. Kişiliği Sona Eren Bir Tüzel Kişinin Mallarının Kamu Kurum Veya Kuruluşuna Geçmesi ...705
g. Vakfa Özgülenen Taşınmazın Mülkiyetinin Vakfa Geçmesi ...706
h. Mal Ortaklığı Rejimine Geçilmesi Sonucu Meydana Gelen Mülkiyet Değişikliği ...706
ı. Ticaret Şirketlerinin Birleşmesi ...706
j. Ticarî İşletmenin Devri ...706
k. Yeni Arazi Oluşması ...707
C. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN ZAMANAŞIMI İLE KAZANILMASI ...708
1. Taşınmaz Mülkiyetinin Olağan Zamanaşımıyla Kazanılması ...708
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Olağanüstü Zamanaşımıyla Kazanılması ...711
III. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAPSAMI ...714
A. GENEL OLARAK ...714
B. YAPILAR ...715
C. BİTKİLER ...720
D. KAYNAKLAR ...720
IV. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KISITLAMALARI ...720
A. HUKUKÎ İŞLEMDEN DOĞAN KISITLAMALAR ...720
1. Önalım (Şuf’a) Hakkı ...721
2. Alım (İştira) Hakkı ...722
3. Gerialım (Vefa) Hakkı ...723
B. KANUNDAN DOĞAN KISITLAMALAR ...724
1. Komşular Yararına Getirilmiş Kısıtlamalar ...724
a. Taşınmazın Kullanma Biçimine İlişkin Kısıtlama ...724
b. Kazı ve Yapılara İlişkin Kısıtlama ...725
c. Ağaç Dal ve Köklerine İlişkin Kısıtlama ...725
d. Doğal Olarak Akan Sulara İlişkin Kısıtlama ...725
e. Mecra Geçirilmesine İlişkin Kısıtlama ...726
f. Geçit Hakkına İlişkin Kısıtlama ...726
g. Kaynak Hakkına İlişkin Kısıtlama ...727
h. Sınırlıklara İlişkin Kısıtlama ...727
ı. Masraflara Katılma ...727
2. Toplum Yararına Getirilmiş Kısıtlamalar ...727
a. Orman ve Meralara İlişkin Kısıtlama ...727
b. Sürüklenen Şeyler ile Benzerlerinin Alınmasına İlişkin Kısıtlama ...728
c. Zorunluluk Hâline İlişkin Kısıtlama ...728
d. Toprağın İyileştirilmesine İlişkin Kısıtlama ...728
V. TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU ...728
VI. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN SONA ERMESİ ...730
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM...
SINIRLI AYNÎ HAKLAR...
BİRİNCİ AYIRIM...
GENEL BİLGİLER...
§ 52. SINIRLI AYNÎ HAK KAVRAMI, SINIRLI AYNÎ HAKKIN KONUSU VE DİĞER HAKLARLA ARASINDAKİ SIRA İLİŞKİSİ ...731
İKİNCİ AYIRIM...
İRTİFAK HAKLARI...
§ 53. KAVRAM VE TÜRLERİ ...733
I. KAVRAM ...733
II. TÜRLERİ ...733
A. TAŞINMAZ LEHİNE KURULABİLEN İRTİFAK HAKLARI ...733
B. KİŞİ LEHİNE KURULABİLEN İRTİFAK HAKLARI ...735
1. İntifa Hakkı ...736
2. Oturma (Sükna) Hakkı ...740
C. HEM TAŞINMAZ HEM KİŞİ LEHİNE KURULABİLEN İRTİFAK HAKLARI ...741
1. Üst Hakkı ...741
2. Kaynak Hakkı ...744
3. Diğer İrtifaklar ...744
ÜÇÜNCÜ AYIRIM...
TAŞINMAZ YÜKÜ...
§ 54. TAŞINMAZ YÜKÜ ...747
DÖRDÜNCÜ AYIRIM...
REHİN HAKLARI...
§ 55. KAVRAM VE TÜRLERİ ...751
I. REHİN HAKKI KAVRAMI ...751
II. TÜRLERİ ...752
A. TAŞINIR REHNİ ...752
1. Genel Olarak ...752
2. Taşınır Rehninin Türleri ...753
a. Genel Olarak ...753
b. Teslime Bağlı Rehin ...753
c. Hapis Hakkı ...755
B. TAŞINMAZ REHNİ ...757
1. Konusu ve Kurulması ...757
2. Türleri ...758
a. İpotek ...758
b. İpotekli Borç Senedi ...763
c. İrat Senedi ...764
3. Taşınmaz Rehnine İlişkin Hâkim Olan İlkeler ...765
a. Açıklık İlkesi ...765
b. Belirlilik İlkesi ...765
c. Sabit Dereceler İlkesi ...768
d. Teminat İlkesi ...771
4. Sona Ermesi ...775
BEŞİNCİ KISIM...
MİRAS HUKUKU...
BİRİNCİ BÖLÜM...
KAVRAMSAL ÇERÇEVE...
§ 56. MİRAS HUKUKUNUN KONUSU ...777
§ 57. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI ...777
I. MİRASBIRAKAN ...777
II. MİRAS ...778
III. TEREKE ...778
IV. MİRASÇI ...778
V. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF ...779
VI. VASİYET ALACAKLISI ...780
VII. KÜLLÎ HALEFİYET İLKESİ ...780
VIII. CÜZ’İ HALEFİYET ...781
İKİNCİ BÖLÜM...
MİRASÇILAR...
§58. YASAL MİRASÇILIK ...783
I. KAVRAM ...783
II. YASAL MİRASÇILAR ...783
A. KAN HISIMLARI ...783
1. Genel Olarak ...783
2. Zümre Sistemine Hâkim Olan Temel İlkeler ...784
a. Mirasçı Olabilmek İçin İlk Üç Zümreye Dahil Olma Zorunluluğu ...784
b. Zümreler Arasında Sıra ...785
c. Zümre İçinde Sıra ...785
d. Kök İçinde Halefiyet&n