Kooperatiflerde Çıkma ve Çıkarılma

Kooperatifler hukukunda yapılmış çalışmaların azlığı ve çıkma ve çıkarılma konularında hukukçular tarafından yazılmış eserlerin yok denecek kadar az olması bu çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır. En önemlisi, çıkma ve çıkarılmanın hukuki niteliği vurgulanmıştır. Tüm Yargıtay kararları taranarak yoğun bir çalışma yapılmış ve çok değerli öğretim görevlileri gözetiminde oluşturulmuş bir eserdir. Çalışma sırasında, kanunda yer alan çıkma ve çıkarılmanın hukuki niteliğine aykırı durumlar ortaya çıkarılmıştır. Hatta yeni doktrinsel görüşler de ileri sürülmüştür.

Dört bölüm halinde ele alınan bu eserde çıkma ve çıkarılma konusuna girmeden önce, kooperatiflerin göz ardı edilen bir hukuk alanı olması sebebiyle, kooperatiflerin yapısından bahsetmek icap etmiştir. Kooperatiflerde çıkma ve çıkarılma hususunda karşılaşılabilecek pek çok olasılık ve cevapları ele alınmıştır. Ayrıca kooperatifler hukukunda rastlanan hukuki nitelendirmeden mahrum uygulamalar ve düzenlemeler eleştirilmiştir. Eleştirel bir yaklaşımla bakılan Kooperatifler Kanunu'nun, adalete ve hukuki nitelendirmelere uygun bir şekilde uygulanabilmesi için özel bir çaba harcanmıştır. ‘Consuetudo est optima legum interpres' = Uygulama kanunun en iyi yorumcusudur.

(Tanıtım Bülteninden)

Konu Başlıkları

Kooperatifin Yapısı
Ortaklık Sıfatının Kazanılması ve Sona Ermesi
Çıkma
Çıkarılma
Ayrılan Ortakla Hesaplaşma

İçindekiler

Önsöz 5
Kısaltmalar 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
KOOPERATİFİN YAPISI, ORTAKLIĞIN KAZANILMASI
VE SONA ERMESİ
I. KOOPERATİFİN YAPISI 17
A. Kooperatifin Tanımı ve Unsurları 17
B. Ülkemizde Kooperatifçilik Hareketi 18
C. Kooperatif Türleri 20
D. Kooperatifin Hukuki Niteliği 23
E. Kooperatiflerin Ayırıcı Özellikleri ve Amacı 25
F. Kooperatiflere Hâkim Olan İlkeler ve Açık Kapı İlkesi 28
II. KOOPERATİF ORTAKLIK SIFATININ KAZANILMASI 32
A. Genel Olarak 32
B. Giriş Talebi ile Ortaklığın Kazanılması 33
C. Aslen Kazanım 35
D. Devir Yoluyla Ortaklığın Kazanılması 36
E. Taşınmaz Mal ve İşletmeye Bağlı Olarak Ortaklık Sıfatının Kazanılması 37
F. Mirasçıların Ortak Sıfatı Kazanması 38
III. KOOPERATİF ORTAKLIK SIFATININ SONA ERMESİ 38
A. Genel Olarak 38
B. Ortağın Ölmesi veya Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi 39
C. Kooperatifin Sona Ermesi 42
D. Görev veya Hizmetin Sona Ermesi 43
E. Taşınmazın veya İşletmenin Devredilmesi 44
F. Payın Devri ile Ortaklık Sıfatının Sona Ermesi 44
İkinci Bölüm
KOOPERATİF ORTAKLIĞINDAN ÇIKMA
I. BİLDİRİMLE ÇIKMA 49
A. Genel Olarak 49
B. Çıkma Bildiriminin Hukuki Niteliği 50
C. Çıkma Hakkının Kullanılması 51
D. Çıkma Bildirimini Kabulden Kaçınma 54
E. Çıkma Bildiriminin Süresi 56
F. Çıkmanın Gerçekleşme Anı 58
G. Çıkma Tazminatı 62
II. HAKLI SEBEPLE ÇIKMA 65
III. OLAĞANÜSTÜ NEDENLERLE ÇIKMA 69
A. Şahsi Sorumluluğun Ağırlaştırılması veya Ek Ödeme Yükümlülüğünün Getirilmesi 69
B. Birleşme Nedeniyle Ortaklıktan Çıkma 71
IV. ANA SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN SEBEPLERLE ÇIKMA 71
Üçüncü Bölüm
KOOPERATİF ORTAKLIĞINDAN ÇIKARILMA
I. ÇIKARMA KARARININ HUKUKİ NİTELİĞİ 73
II. ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA SEBEPLERİ 74
A. Ana Sözleşmede Öngörülen Sebeplerle Çıkarılma 74
1. Çıkarılma Sebeplerinin Ana Sözleşmede Açıkça Düzenlenmesi Zorunluluğu 74
2. Ana Sözleşmede Çıkarma Sebebi Olarak Öngörülebilecek Haller 75
B. Haklı Sebeplerle Ortaklıktan Çıkarılma İmkânı Bulunmaması 78
C. Ortağın Parasal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Düşürülmesi 79
1. Genel Olarak 79
2. Ortağın Yerine Getirmesi Gereken Yükümlülükler 81
III. ÇIKARMAYA YETKİLİ ORGANLAR VE ÇIKARMA USULÜ 85
A. Yetkili Organlar 85
1. Genel Kurul 85
2. Yönetim Kurulu 87
B. Yapılması Gereken İşlemler 89
1. Çıkarılma Kararı 89
a. Genel Kurul Kararının Oluşması İçin Gerekli Şartlar 89
b. Yönetim Kurulu Kararının Oluşması İçin Gereken Koşullar 90
2. Çıkarılma Kararının Gerekçeli Olarak Tutanağa Geçirilmesi ve Ortaklar Defterine Yazılması 91
a. Çıkarma Kararının Gerekçeli Olarak Tutanağa Geçirilmesi 91
b. Çıkarma Kararının Ortaklar Defterine Kaydedilmesi 92
3. Çıkarma Kararının Ortağa Tebliği 93
a. Kararın Onaylı Örneğinin On Gün İçinde Notere Tevdi Edilmesi 93
b. Kararın Noter Vasıtasıyla Tebliğinin Geçerlilik Şartı Olup Olmadığı Sorunu 95
C. Ortağın Parasal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Düşürülmesi İçin Yapılması Gereken İşlemler 97
1. Ortaklığın Düşürülmesi Usulü 97
2. Ortaklar Hakkında İcra Takibi Yapılıp Yapılmayacağı 104
IV. ÇIKARILMAYA KARŞI ORTAĞIN BAŞVURABİLECEĞİ YOLLAR 105
A. Çıkarılma Kararına İtiraz 105
1. Genel Kurula İtiraz Usulü 105
2. Genel Kurula İtiraz Edilmesiyle Birlikte Mahkemeye Başvurma İmkanının Ortadan Kalkması 107
3. İtiraz Üzerine Yapılacak İşlemler 108
B. Çıkarılma Kararına Karşı Yargı Yoluna Başvurulması 110
1. Davanın Tarafları 110
2. Dava Süresi 111
3. Dava Konusu 111
4. Görevli ve Yetkili Mahkeme 112
C. Çıkarılma Kararının Kesinleşmesi ve Hukuki Sonuçları 116
1. Kararın Kesinleşmesi 116
2. Çıkarılmanın Hukuki Sonuçları 119
D. Ortağın Parasal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Düşürülmesi Halinde Ortağın Başvurabileceği Yollar 120
1. Ortaklığın Düşürülmesinin Hukuki Sonuçları 120
2. Ortaklığın Düşürülmesine İtiraz 121
Dördüncü Bölüm
AYRILAN ORTAK İLE HESAPLAŞMA
I. AYRILAN ORTAKLARIN TALEP EDEBİLECEKLERİ BİR HAK: AYRILMA PAYI 123
II. AYRILMA PAYININ HESAPLANMASI 128
A. Ayrılan Ortaklara Faiz Ödenmesi 132
B. Kooperatifin Ayrılan Ortaktan Talep Edebileceği Haklar 133
C. Yapı Kooperatiflerinde Altılı Formül 135
III. AYRILMA PAYININ ÖDENME ZAMANI 137
IV. ZAMANAŞIMI 141
V. KOOPERATİFTEN AYRILAN ORTAĞIN SORUMLULUĞU 142
Sonuç 145
YARGITAY KARARLARI 149
Kaynakça 189
Kavram Dizini 197