Kişisel Verilerin Korunması Hukuku

Dijital dünyamız büyüdükçe kişisel verilerin korunmasına olan ihtiyacımız da buna paralel olarak artmaktadır.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) dijital dünyamızın Anayasası hatta "Magna Carta"sıdır. KVKK özgürlükçü bir yasadır. Ancak yasa yapılırken kişisel verilerin korunması kadar, kamu düzeninin, kamu sağlığının ve toplumsal ve kişisel güvenliğin korunması da bir o kadar dikkate alınmıştır.

Kitap yeni baskısında, baştan aşağı yenilenmiş ve güncel gelişmeler titizlikle esere yansıtılmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)

Konu Başlıkları

Genel Hatları ile Teorik Açıklamalar
Pratik Çalışmalar
Konu Hakkında Özet Karar Derlemesi
Dilekçe, Tutanak ve KVKK Uyumu İçin
Yapılması Gerekenlere İlişkin Bazı Örnekler
Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Temel Mevzuat

İçindekiler

Önsöz 5
Kısaltmalar 13
I. Bölüm
GENEL HATLARI İLE TEORİK AÇIKLAMALAR
I. KİŞİSEL VERİ KAVRAMI VE UNSURLARI 15
A. “Kişisel Veri” Kavramının Tanımı ve Unsurlar 15
1. Tanım 15
2. Unsurları 17
B. Kanun’un Amacı 20
C. Korunan Hukuki Yarar 20
D. Kanun’un Kapsamı ve Uygulanmayacağı Haller 26
1. Kapsamı 26
2. Kanun Kapsamı Dışında Kalan Haller (Kanunun Uygulanmayacağı Haller) 27
a. Kişisel Verilerin, Üçüncü Kişilere Verilmemek ve Veri Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklere Uyulmak Kaydıyla Gerçek Kişiler Tarafından Tamamen Kendisiyle veya Aynı Konutta Yaşayan Aile Fertleriyle İlgili Faaliyetler Kapsamında İşlenmesi Bakımından Değerlendirme 28
b. Kişisel Verilerin Resmi İstatistik ile Anonim Hâle Getirilmek Suretiyle Araştırma, Planlama ve İstatistik Gibi Amaçlarla İşlenmesi Bakımından Değerlendirme 30
c. Kişisel Verilerin Millî Savunmayı, Millî Güvenliği, Kamu Güvenliğini, Kamu Düzenini, Ekonomik Güvenliği, Özel Hayatın Gizliliğini veya Kişilik Kaklarını İhlal Etmemek ya da Suç Teşkil Etmemek Kaydıyla, Sanat, Tarih, Edebiyat veya Bilimsel Amaçlarla ya da İfade Özgürlüğü Kapsamında İşlenmesi Bakımından Değerlendirme 30
d. Kişisel Verilerin Millî Savunmayı, Millî Güvenliği, Kamu Güvenliğini, Kamu Düzenini veya Ekonomik Güvenliği Sağlamaya Yönelik Olarak Kanunla Görev ve Yetki Verilmiş Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Yürütülen Önleyici, Koruyucu ve İstihbari Faaliyetler Kapsamında İşlenmesi Bakımından Değerlendirme 31
e. Kişisel Verilerin Soruşturma, Kovuşturma, Yargılama veya İnfaz İşlemlerine İlişkin Olarak Yargı Makamları veya İnfaz Mercileri Tarafından İşlenmesi Bakımından Değerlendirme 36
f. 6698 s. Kanun’un 10’uncu, 11’inci ve 16’ncı Maddelerinin Uygulanmayacağı Haller (İstisnanın İstisnası–Müstesna) 37
E. Kişisel Veri ile İlgili Temel Bazı Kavramlar 38
II. TARİHÇE 44
A. Ulusal Hukukta 44
B. Uluslararası Hukukta 47
III. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HUKUKUNUN KAYNAKLARI 50
A. Uluslararası Kaynaklar 50
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 50
2. OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) Rehber İlkeleri 51
3. 108 s. Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi 51
4. Birleşmiş Milletler Kişisel Veri Dosyalarının Bilgisayar Aracılığıyla İşlenmesinde Genel Tavsiye İlkeleri 52
5. 1995/46 s. Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Serbest Dolaşımı Bakımından Bireylerin Korunması Hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi 53
6. Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) 53
B. Ulusal Kaynaklar 54
1. Asli Kaynaklar 54
a. 1982 Anayasası 54
b. 6698 s. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 54
c. 4721 s. Türk Medeni Kanunu (TMK) 54
d. 6098 s. Türk Borçlar Kanunu (TBK) 55
e. 5237 s. Türk Ceza Kanunu 55
f. 5809 s. Elektronik Haberleşme Kanunu 55
g. 5651 s. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun 55
h. Kişisel Verilerin Korunması Hukukuna İlişkin İkincil Mevzuat 56
2. Yardımcı Kaynaklar 57
IV. KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ 57
A. Tanım 57
B. Kişisel Verilerin İşlenmesine Hakim Olan Temel İlkeler 58
1. Kanunilik İlkesi 58
2. Hukuka ve Dürüstlük Kurallarına Uygun Olma İlkesi 59
3. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma İlkesi 60
4. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşlenme İlkesi 60
5. İşlendikleri Amaçla Bağlantılı, Sınırlı ve Ölçülü Olma İlkesi 61
6. İlgili Mevzuatta Öngörülen veya İşlendikleri Amaç için Gerekli Olan Süre Kadar Muhafaza Edilme İlkesi 62
C. Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 66
1. Açık Rıza 67
2. Açık Rıza Aranmaksızın Kişisel Veri İşlenebilecek Haller 74
a. Kanunlarda Açıkça Öngörülmesi (m. 5/2–a) 74
b. Fiili İmkânsızlık Nedeniyle Rızasını Açıklayamayacak Durumda Bulunan veya Rızasına Hukuki Geçerlilik Tanınmayan Kişinin Kendisinin ya da Bir Başkasının Hayatı veya Beden Bütünlüğünün Korunması İçin Zorunlu Olması (m. 5/2–b) 75
c. Sözleşmenin Kurulması ve İfası İçin Gerekli Olması (m. 5/2–c) 75
d. Veri Sorumlusunun Hukuki Yükümlülüğünü Yerine Getirebilmesi İçin Zorunlu Olması (m. 5/2–ç) 76
e. İlgili Kişinin Kendisi Tarafından Alenileştirilmiş Olması (m. 5/2–d) 77
f. Bir Hakkın Tesisi, Kullanılması veya Korunması İçin Veri İşlemenin Zorunlu Olması (m. 5/2–e) 80
g. İlgili Kişinin Temel Hak ve Özgürlüklerine Zarar Vermemek Kaydıyla, Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Veri İşlenmesinin Zorunlu Olması 81
3. Özel Nitelikli (Hassas) Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 82
V. KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI 88
A. Silme 91
B. Yok Etme 91
C. Anonim Hale Getirme 92
VI. KİŞİSEL VERİLERİN AKTARILMASI 93
A. Yurt İçinde Aktarım 94
B. Yurt Dışına Aktarım 94
VII. HAKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 97
A. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri 97
1. Aydınlatma Yükümlülüğü (6698 s. Kanun, m. 10) 98
2. Veri Güvenliğine İlişkin Yükümlülükler (6698 s. Kanun, m. 12) 102
3. İlgili Kişinin Başvuru Sürecine İlişkin Düzenleme Yapma ve Başvurulara En Kısa Sürede Cevap Verme Yükümlülüğü (6698 s. Kanun, m. 13) 110
4. Kurul Kararlarını Yerine Getirme Yükümlülüğü (6698 s. Kanun, m. 15/5) 111
5. VERBİS Kayıt Yükümlülüğü (6698 s. Kanun, m. 16) 111
6. Verileri İmha Etme Yükümlülüğü (6698 s. Kanun, m. 7) 117
B. İlgili Kişinin Hakları 117
C. İlgili Kişinin Yükümlülükleri 119
D. Yükümlülüklere Uymamanın Kabahatler Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 119
VIII. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU 123
A. TC İdari Teşkilatı İçerisindeki Yeri 123
B. Yapısı 125
C. Görevleri 126
D. Karar Organı: Kişisel Verileri Koruma Kurulu 126
E. Kurul’un Görev ve Yetkileri 127
F. Kurul Kararlarının Hukuksal Niteliği 129
IX. HAK ARAMA YOLLARI 130
A. İdare Hukuku Boyutuyla 131
1. 6698 s. Kanun’un Öngördüğü İdari Başvuru Yolları ve Yargısal Denetimi 131
a. Veri Sorumlusuna Başvuru 131
b. Kurul’a Şikayet ve İnceleme Esasları 133
c. Kurul Kararlarının Yargısal Denetimi 136
i. İdari Yargı 137
ii. Sulh Ceza Hakimliği 137
2. Veri Sorumlusu Kamu İdare ve Kurumlarının İdari İşlem ve Eylemlerinin Yargısal Denetimi 140
B. Ceza Hukuku Boyutuyla 141
C. Özel Hukuk Boyutuyla 142
D. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 144
E. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru 146
II. Bölüm
PRATİK ÇALIŞMALAR
OLAY I: (Kişisel Verilerin İşlenmesine Hakim Olan Temel İlkeler, Özel Nitelikli Kişisel Veri, Kişisel Verilerin İşleme Şartları, İdari Yaptırım) 149
OLAY II: (Kişisel Veri Kavramı, Kişisel Veri İşleme Şartları, Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme ve Ele Geçirme Suçu, Özel Hukuk Boyutuyla Manevi Zarar) 151
OLAY III: (Kişisel Veri Kavramı, Hassas Nitelikli Kişisel Veriler, Veri Sorumlusu, Kişisel Veri İhlalinde İdari Sorumluluk, Veri İhlali Halinde Cezai, İdari ve Hukuksal Başvuru Yolları) 155
OLAY IV: (Kişisel Veri Kavramı, Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Kurul Kararlarının Niteliği, Tam Yargı Davası) 161
OLAY V: (Kişisel Veri Kavramı, Ölen Kişinin Kişisel Verileri, Kurul Kararlarının Hukuksal Niteliği) 163
OLAY VI: (Unutulma Hakkı, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Kurul Kararlarının Hukuksal Niteliği, İdari Başvuru Yolları, İptal Davası) 164
OLAY VII: (İlgili Kişi, Veri Sorumlusu, Veri İşleme Faaliyeti, Alenileştirme, VERBİS Kayıt Yükümlülüğü, Maddi ve Manevi Tazminat, İdari Para Cezası ve İtiraz, Yargısal Başvuru) 168
OLAY VIII: (Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarımı, Açık Rıza, Bilgilendirme Yükümlülüğü, İdari Para Cezası, Yargısal Başvuru) 173
OLAY IX: (Hassas Veri, Veri Sorumlusu, İdari ve Teknik Tedbirler, İdari Sorumluluk, Cezai Sorumluluk, Hukuksal Sorumluluk) 177
OLAY X: (Veri Sorumlusu, İhlal Sonrası Yükümlülükler, İdari Para Cezasına İtiraz, Ölçülülük, İptal Davası, Cezai Sorumluluk) 179
OLAY XI: (Biyometrik Veri, Açık Rıza, Temel İlkeler, Aydınlatma Metni, Veri İmhası, İlgili Kişinin Başvuru Usulü) 184
OLAY XII: (KEP Adresi, Veri Sorumlusuna Başvuru, Kabahatler, Cezai Sorumluluk) 190
OLAY XIII: (Kişisel Verilerin Aktarılması, Açık Rıza, İdari Başvuru) 193
OLAY XIV: (Özel Nitelikli Kişisel Veriler, İdari ve Yargısal Başvuru, İlgili Kişinin Hakları) 196
OLAY XV: (Cezai Sorumluluk, Kurul’un Görev Alanı) 198
OLAY XVI: (VERBİS Kayıt Yükümlülüğü, VERBİS Kaydı Şartları, İdari Yaptırım) 199
III. Bölüm
KONU HAKKINDA ÖZET KARAR DERLEMESİ
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kararları 201
B. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) Kararları 209
C. Anayasa Mahkemesi (AYM) Kararları 211
1. Norm Denetimi Kararları 211
2. Bireysel Başvuru Kararları 222
D. Danıştay Kararları 234
E. Yargıtay Kararları 239
F. Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK) Kararları 243
1. İlke Kararları 243
2. Somut Uyuşmazlıklara İlişkin Kararlar 251
G. Fransız Kişisel Verileri Koruma Otoritesi (Commision Nationale de l’Informatique et des Libertés–CNIL) Tarafından Verilen Önemli Karar Özetleri 280
IV. Bölüm
DİLEKÇE, TUTANAK VE KVKK UYUMU İÇİN YAPILMASI GEREKENLERE İLİŞKİN BAZI ÖRNEKLER
ÖRNEK 1: KAMERA KAYDI AYDINLATMA PANOSU ÖRNEĞİ 285
ÖRNEK 2: VERİ SORUMLUSUNA BAŞVURU ÖRNEĞİ 286
ÖRNEK 3: EĞİTİM TUTANAĞI ÖRNEĞİ 287
ÖRNEK 4: YÜZ TANIMA SİSTEMİ ARACILIĞIYLA MESAİ TAKİBİNE DAİR AYDINLATMA METNİ ÖRNEĞİ 288
ÖRNEK 5: YÜZ TANIMA SİSTEMİ ARACILIĞIYLA MESAİ TAKİBİNE DAİR AÇIK RIZA BEYANI ÖRNEĞİ 292
ÖRNEK 6: KİŞİSEL VERİ SAKLAMA VE İMHA POLİTİKASI ÖRNEĞİ 293
ÖRNEK 7: BİLDİRİLİ KATILIMCI AYDINLATMA METNİ ÖRNEĞİ 305
ÖRNEK 8: BİLDİRİSİZ KATILIMCI AYDINLATMA METNİ 308
V. Bölüm
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI İLE İLGİLİ TEMEL MEVZUAT
I. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI 311
II. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU 379
III. 5651 SAYILI İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN 397
IV. KİŞİSEL VERİLERİN SİLİNMESİ, YOK EDİLMESİ VEYA ANONİM HALE GETİRİLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 412
V. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURULU ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK 417
VI. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ 423
VII. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU TEŞKİLAT YÖNETMELİĞİ 434
VIII. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU PERSONELİ GÖREVDE YÜKSELME VE UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ YÖNETMELİĞİ 443
IX. VERİ SORUMLULARI SİCİLİ HAKKINDA YÖNETMELİK 451
X. KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU DİSİPLİN AMİRLERİ YÖNETMELİĞİ 459
XI. VERİ SORUMLUSUNA BAŞVURU USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ 461
XII. AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMESİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ 464
XIII. PERSONEL SERTİFİKASYON MEKANİZMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ 467
XIV. KİŞİLERİN AD VE SOYADI İLE ARAMA MOTORLARI ÜZERİNDEN YAPILAN ARAMALARDA ÇIKAN SONUÇLARIN İNDEKSTEN ÇIKARILMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMEDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER 473
XV. KATILIM BELGESİNİN VERİLMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR 477
Genel Kaynakça 481