Hukukta Akıl Yürütme Yöntemi Olarak Kıyas (Analoji)

Latincesi argumentum a simili olan kıyas yöntemi (analoji), benzerlik dolayısıyla gerekçelendirmedir. İnsanlar bir yargıya varırken kaçınılmaz olarak belirli olguları, nesneleri veya olayları kıyaslamaktadırlar. İster bilinçli ister bilinçsiz olsun kıyas yöntemi ile elde edilen yargıları değerlendirirken, bir takım hususlara dikkat dikkat edilmesi gerekmektedir. Hukuk biliminde akıl yürütme yöntemleri, hukuki meselelerin rasyonel bir şekilde çözülmesi bakımından önemli bir konumda yer alır. Genel mantıkta geçerli bir akıl yürütme yöntemi olmamasına rağmen kıyas, hukuk biliminde ve metodolojisinde başvurulan önemli bir yöntemdir. Çünkü benzerlikler ve farklılıkların bulunması, hukuki muhakeme sürecinde temel bir adımdır. Bu kapsamda kıyas yöntemi, eski hukuk sistemlerinden beri en sık kullanılan akıl yürütme modelleri arasında bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmamızda genel mantıkta kıyasın diğer akıl yürütme yöntemlerinden farkı, genel olarak hukuk biliminde kıyasın önemi, unsurları, sınırları ve mantıksal yapısı, kıyasın Common Law'daki görünümü, kıyasın Kıta Avrupası Hukuk sistemindeki uygulama sahası ve son olarak ise İslam Hukukunda kıyasın nasıl uygulandığı ele alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
AKIL YÜRÜTME YÖNTEMİ OLARAK KIYAS (ANALOJİ)
I. Kıyasın Genel Olarak Görünümü
II. Kıyasın Günlük Hayattaki Görünümü
III. Diğer Akıl Yürütme Yöntemleri ile Kıyasın Karşılaştırılması

İKİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK KIYASIN (ANALOJİNİN) HUKUK BİLİMİNDE KULLANIMI
I. Hukuk Alanında Uygulanan Kıyasın Önemi ve Avantajları
II. Hukuk Alanında Uygulanan Kıyasın Unsurları
III. Hukuk Alanında Uygulanan Kıyasın Tanımı
IV. Hukuk Alanında Uygulanan Kıyas Yönteminin Mantıksal Yapısı
V. Hukuk Alanında Uygulanan Kıyas Yönteminde Benzerlik Meselesi: Uygun Benzerliğin Tespit Edilmesi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
COMMON LAW SİSTEMİNDE KIYAS
I. Genel Olarak Common Law Sistemi
II. Common Law Sisteminde Uygulanan Temel Akıl Yürütme
III. Vakıa Hukukunda Uygulanan Kıyas
IV. Mevzuat Hukukunda Uygulanan Kıyas

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KITA AVRUPASI HUKUK SİSTEMİNDE KIYAS
I. Genel Olarak
II. Kıyas Yönteminin Kıta Avrupası'nda Olağan Kullanımı
III. Kıyas Yönteminin Kıta Avrupası'nda İstisnai Tarzda Kullanımları
IV. Kıyas Yönteminin Kıta Avrupası'ndaki Hukuki Niteliği
V. Hukukta Akıl Yürütme Yöntemi Olarak Kıyasın Şartları
VI. Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde Uygulanan Kıyas Yönteminin Yorum Yöntemlerinden Farkı

BEŞİNCİ BÖLÜM
İSLAM HUKUKUNDA KIYAS
I. Kıyas Yönteminin Tarifi, Niteliği, Şer'i ve Akli Dayanağı
II. Kıyasın Unsurları
III. Münasip Vasfın Kısımları (İllet ile Hüküm Arasındaki Münasebet)
IV. Kıyasın Kısım ve Dereceleri
V. İslam Ceza Hukuku Alanında (Ukubat) Kıyasın Kullanımı
VI. Kıyası Uygulayacak Olan Kişinin Bilmesi Gereken Hususlar
VII. İstihsan
VIII. Mesalih-i Mürsele
SONUÇ

KAYNAKÇA
YARARLANILAN MAHKEME KARARLARI