İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 7

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR CETVELİ 19

YARARLANILAN KAYNAKLAR 21

Birinci Bölüm

SİGORTA TÜRLERİNE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER

I) ZARAR SİGORTALARI 23

A) MAL SİGORTALARI 24

1) MAL VE MENFAAT KAVRAMI 24

a) Mal Kavramı 24

b) Menfaat Kavramı 24

2) MAL SİGORTASINA HÂKİM OLAN İLKELER 25

a) Menfaat İlkesi 26

aa) Mal Sigortalarında Menfaatin Özellikleri 26

bb) Mal Sigortalarında Menfaatin Kapsamı 26

cc) Mal Sigortalarında Menfaat Sahipleri 27

aaa) Kendi Çıkarlarını Sigorta EttirebilecekMenfaat Sahipleri 27

(1) Sigorta Ettirenin Kendi MenfaatiniSigorta Ettirmesi 28

(2) Müşterek Menfaatlerin Sigortalanması 28

bbb) Mal Topluluklarının Sigortalanması 28

(1) Mal Topluluğu Kavramı 29

(2) Mal Topluluğu Sigortasının Hükümleri 29

ccc) Abonman Sigortaları 30

ddd) Başkasının Menfaatinin Sigorta Ettirilmesi (Başkası Lehine Sigorta) 31

(1) Başkası Lehine Sigorta Kavramı 31

(2) Başkası Lehine Sigortanın Hükümleri 32

(a) Sigorta Ettiren, Sigortacı ve Üçüncü Kişi Arasındaki İlişkiler 33

(b) Üçüncü Kişinin Hakları 33

dd) Mal Sigortalarında Menfaat Üzerindeki Sınırlandırmalar 34

aaa) Sınırlı Ayni Hak ile Takyit Edilmiş

Bir Mal Üzerinde, Malike Ait Menfaatin Sigortalanması 34

(1) Sınırlı Ayni Hak Kavramı 34

(2) Malike Ait Menfaat Kavramı 35

(3) Malike Ait Menfaatin Sigortalanmasında, Sınırlı Ayni Hak Sahibinin Hakkının

Sigorta Tazminatı Üzerinde Devam Etmesi İlkesi 35

(4) Sigorta Tazminatının Sınırlı Ayni Hak Sahibine Ödenmesi İlkesi ve İstisnası 36

(5) Sigortacının, Sınırlı Ayni Hak Sahibine Bildirim Yükümlülüğü 37

(a) Sigorta Ettiren Malikin, Prim Borcunu Ödemede Temerrüde Düşmesi Hâlinde Bildirim Yükümlülüğü 37

(b) Sigorta Ettiren Malikten, Prim Farkı İstendiğinin Bildirilmesi Yükümlülüğü 37

(c) Sigorta Sözleşmesinin Sona Erdiğinin Bildirilmesi Yükümlülüğü 38

bbb) Sigortalı Malın Haczi 38

b) Tazminat İlkesi 39

aa) Zarar Kavramı 40

aaa) Zararın Çeşitleri 40

(1) Maddi Zararlar 40

(2) Kazanç Kaybı 40

(3) Değer Kaybı 41

bbb) Zararın ve Tazminatın Tespiti 41

bb) Zararın Tazmini 43

aaa) Sigorta Bedelinin Sigorta Değerine

Eşit Olması İlkesi 43

(1) Sigorta Değeri 43

(2) Sigorta Bedeli 44

bbb) Zararın Tazmininde Esas Alınan İlkeler 44

(1) Eksik Sigorta 44

(a) Eksik Sigortanın Uygulama Koşulları 45

(aa) Eksik Sigortadan Söz Edebilmek İçin, Riziko Anında Sigorta Bedelinin Sigorta Değerinden Düşük Olması Gerekir 45

(bb) Aksine Sözleşme Yapma İmkânı Bulunmaktadır 46

(b) Eksik Sigortada Tazminatın Hesaplanması 46

(2) Aşkın Sigorta 46

(a) Sigorta Bedelinin, Sigorta Değerinden Fazla Olması 47

(b) Sigorta Bedelinin, Sigorta Değerinden Fazla Olmasının Hükümleri 47

(3) Takseli Sigorta 48

(a) Takseli Sigorta Bir Sözleşmeye Dayanır 49

(b) Takse Sözleşmesinin Şekli 49

(c) Takseli Sigortanın Hükümleri 49

(4) Birden Çok Sigorta 51

(a) Birden Çok Sigorta Kavramı 52

(b) Birden Çok Sigortanın Reasürans Sözleşmesi ile İlişkisi 53

(c) Birden Çok Sigortanın Çeşitleri 54

(aa) Müşterek Sigorta 54

(aaa) Müşterek Sigorta Kavramı 54

(bbb) Müşterek Sigortanın Hükümleri 55

(bb) Kısmî Sigorta 56

(aaa) Kısmî Sigorta Kavramı 56

(bbb) Kısmî Sigortanın Hükümleri 57

(cc) Çifte Sigorta 58

(aaa) Çifte Sigorta Yasağı 59

(bbb) Çifte Sigorta Yasağının İstisnaları 59

(ccc) Çifte Sigortanın  Hükümleri 60

cc) Sigortacının Sigortalanan Menfaati İnceleyebilmesi 60

dd) Sigorta Edilen Menfaatin Sahibinin Değişmesi 61

aaa) Mal Sigortalarında Menfaat Sahibi Değişikliğinin Sigorta Sözleşmesini Sona Erdirmesi İlkesi 61

bbb) Mal Sigortalarında Menfaat Sahibi Değişikliğinin Sigorta Sözleşmesini Sona Erdirmesi İlkesinin İstisnaları 62

ee) Sigortalının Zarar Gören Mal ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik Yapmama Yükümlülüğü 64

c) Halefiyet İlkesi 64

aa) Halefiyetin Şartları 66

aaa) Zararın, Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesiyle Teminat Altına Alınan Bir Rizikodan Doğmuş Olması 66

bbb) Sigortalının Zararının, Sigortacı Tarafından Ödenmiş Olması 66

ccc) Sigortalının Zarar Sorumlusuna Karşı Bir Dava Hakkına Sahip Olması 67

bb) Sigortacının Halefiyetinin Hükümleri 67

aaa) Zarar Gören Sigortalının Hukuki Durumu 67

(1) Zarar Gören Sigortalının

Zarar Sorumlusuna Karşı Hakları 67

(2) Sigortalının, Halefiyete Konu Olan Hakları Korumak ve İhlalden Kaçınmak Yükümlülüğü 68

(3) Sigortalının, Sigortacıya Bilgi Verme ve Araştırma Yapılmasına İzin Verme Yükümlülüğü 68

bbb) Halefiyet Hakkını Haiz Sigortacının Hukuki Durumu 69

(1) Zarar Sorumlusuna Karşı 69

(2) Sigorta Ettirene veya Sigortalıya Karşı 69

ccc) Tazminat Borçlusunun Hukuki Durumu 71

3) MAL SİGORTASININ TÜRLERİ 71

a) Yangın Sigortası 73

aa) Yangın Sigortasının Kapsamı 73

aaa) Yangın 73

bbb) İnfilak 74

ccc) Yıldırım 74

ddd)Yangın ve İnfilak Sonucu Meydana Gelen

Duman, Buhar ve Hararetin Sigortalı

Mallarda Doğrudan Neden Olduğu Maddi Zararlar 74

bb) Yangın Sigortalarında Riziko 75

aaa) Tazminatın Kapsamı 75

bbb) Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına

Dâhil Edilebilecek Haller 76

ccc) Teminat Dışında Kalan Hâller 77

cc) Yangın Sigortalarının Türleri 78

aaa) Ticari Risk Sigortaları 78

bbb) Yangın Abonman Sigortaları 78

ccc) Yangına Bağlı Kâr Kaybı Sigortaları 79

ddd) Mütemevviç (dalgalı-değişken) Sigorta 79

eee) Ayarlama Klozlu Sözleşmeler 79

fff) İlk Ateş Klozlu Yangın Sözleşmeleri 80

ggg) Yeni Değer Klozlu Yangın Sözleşmeleri 80

B) SORUMLULUK SİGORTALARI 80

1) TÜRK HUKUKUNDA SORUMLULUK SİGORTASI 83

2) SORUMLULUK SİGORTASININ TANIMI VE UNSURLARI 83 

a) Sorumluluk Sigortasının Tanımı 84

b) Sorumluluk Sigortasının Unsurları 84

aa) Sözleşme 84

aaa) Sözleşmenin Tarafları 84

(1) Sigortacı 84

(2) Sigorta Ettiren 85

bbb) Sorumluluk Sigortasında İlgili Kişiler 85

(1) Üçüncü Kişi Lehine Sorumluluk

Sigortası 85

(2) Zarar Gören 86

bb) Sorumluluk Sigortalarında Menfaat 87

cc) Olay 87

aaa) Olayın Niteliği 87

bbb) Zarara Sebebiyet Veren Olayın

Kasten Gerçekleştirilmemesi 88

dd) Sigortalının Sorumluluğu Nedeniyle Zarar Görene Tazminat Ödeme Taahhüdü 89

ee) Prim 90

3) SORUMLULUK SİGORTALARININ ÖZELLİKLERİ 91

a) Sorumluluk Sigortası bir Zarar Sigortasıdır 91

b) Sorumluluk Sigortası Malvarlığı Sigortasıdır 93

c) Sorumluluk Sigortası Pasifin Sigortasıdır 94

d) Sorumluluk Sigortaları Sui generis Bir Sözleşmedir 96

4) SORUMLULUK SİGORTALARINDA SÖZLEŞMENİN KONUSU VE KAPSAMI 97

a) Sorumluluk Sigortalarının Konusu 98

b) Sorumluluk Sigortalarının Kapsamı 98

5) SORUMLULUK SİGORTALARINDA TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 99

a) Sigortacının Yükümlülükleri 99

aa) Tazminat Ödeme Yükümü 99

aaa) Zararın Tazmini 100

bbb) Sorumluluk Sigortasında

Tazminat Borcunun Muacceliyeti 101

bb) Sigortacının Hukuki Koruma Yükümlülüğü 102

aaa) Hukuki Koruma 102

(1) Hukuki Korumanın Kapsamına Giren Giderler 102

(2) Avans Verme Yükümlülüğü 103

bbb) Sigortacının Yardımları 103

b) Sigorta Ettiren ile İlgili Kişilerin Yükümlülükleri 104

aa) Riziko Sonrası Sigortalının Bildirim

Yükümlülüğü 105

bb) Zarar Görenin Bilgi Verme Yükümlülüğü 105

6) SORUMLULUK SİGORTALARINDA

ZARAR GÖRENLE SİGORTACI ARASINDAKİ

İLİŞKİLER 106

a) Sorumluluk Sigortasında Zarar Görenin

Doğrudan Dava Hakkı 106

aa) Zarar Görenin Doğrudan Dava Hakkı 106

bb) Zarar Görenin Doğrudan

Dava Hakkında Zamanaşımı 107

b) Sorumluluk Sigortasında Takas Yasağı 108

c) Zarar Görenin Sigortacıya Bilgi Verme

Yükümlülüğü 108

d) Zarar Görenin Zararını İfa Borcu 109

7) SORUMLULUK SİGORTALARINDA HALEFİYET 110

8) SORUMLULUK SİGORTALARINDA ZAMANAŞIMI 111

II) CAN SİGORTALARI 112

A) CAN SİGORTALARI İLKELERİ 112

1) SİGORTA BEDELİ 113

2) SİGORTA MENFAATİ 113

3) HALEFİYET 114

4) RİZİKO 114

B) CAN SİGORTALARININ TÜRLERİ 115

1) HAYAT SİGORTASI 115

a) Hayat Sigortasının Tanımı 115

aa) Hayat Sigortasında Taraflar ve İlgili Kişiler 115

aaa) Hayat Sigortasının Tarafları 115

(1) Sigortacı 116

(2) Sigorta Ettiren 116

bbb) Hayat Sigortasında İlgili Kişiler 116

(1) Sigortalı (Riziko Şahsı) 116

(2) Lehtar 117

b) Hayat Sigortasının Türleri 117

aa) Sigortalının (Riziko Şahsının) Ölümüne

Bağlı Olarak Yapılan Hayat Sigortası 117

aaa) Sigorta Ettirenin Kendi Lehine

Riziko Şahsının Ölümüne Bağlı Olarak

Yapılan Hayat Sigortası 118

bbb) Sigorta Ettirenin Üçüncü Kişi Lehine

Riziko Şahsının Ölümüne Bağlı Olarak

Yapılan Hayat Sigortası (Lehtar Tayini) 118

(1) Lehtar Tayini İşleminin

Hukuki Niteliği 119

(2) Lehtar Tayininin Şekli 119

(3) Lehtar ile Sigortacı Arasındaki İlişkiler 120

(a) Lehtarın Sigorta Bedelini

Kazanma Anı 120

(b) Sigortacının Lehtara Karşı

İleri Sürebileceği İtiraz ve

Def’iler 121

(4) Sigorta Ettiren ile

Lehtar Arasındaki İlişkiler 121

(5) Sigorta Ettiren ile

Sigortacı Arasındaki İlişkiler 121

(6) Lehtarın Sigorta Ettiren

Yerine Geçmesi 122

(a) Lehtarın Sigorta Ettiren Yerine Geçmesinin Şartları 122

(aa) Sigortacı ile Sigorta Ettiren

Arasında Akdedilen Geçerli

Bir Ölüme Bağlı Hayat Sigortası Sözleşmesinin Bulunması 122

(bb) Sigorta Ettiren Lehine

Sigorta Sözleşmesinden

Doğan Alacakların İhtiyaten

veya Kesin Olarak Haczedilmesi

ya da Sigorta Ettiren Hakkında İflasın Açılmasına Karar

Verilmesi 123

(cc) Lehtarın Sigorta Sözleşmesine Sigorta Ettirenin Yerine

Taraf Olabilmesi, Sigorta

Ettirenin Onayına Bağlıdır 123

(dd) Taraf Olmayı Talep

Edebilecek Olanlar 123

(b) Lehtarın, Sigorta Ettirenin

Yerine Geçmesinin Hükümleri 124

(c) Hayatı Sigorta Edilen Kimsenin

İlk Primin Ödenmesinden

Önce Ölmesi 124

bb) Sigortalının Hayatta Kalmasına

Bağlı Olarak Yapılan Hayat Sigortası 124

cc) Tontin 125

dd) Hayat Grubu Sigortaları 126

aaa) Hayat Grubu Sigortasının Tanımı 127

bbb) Hayat Grubu Sigortalarının Tarafları 127

(1) Sigortacı 127

(2) Sigorta Ettiren 127

ccc) Hayat Grubu Sigortasında İlgili Kişiler 127

(1) Gruba Dâhil Kişiler 128

(2) Lehtar 128

ddd) Hayat Grubu Sigortasının Hükümleri 129

eee) Hayat Grubu Sigortası Branşları 129

(1) Hayat Sigortası 129

(2) Evlilik/Doğum Sigortası 129

(3) Sermaye İtfa Sigortası 130

(4) Yatırım Fonlu Sigortalar 130

c) Hayat Sigortalarında Tarafların

Hak ve Yükümlülükleri 130

aa) Hayat Sigortalarında Sigorta Ettirenin

Hak ve Yükümlülükleri 130

aaa) Hayat Sigortalarında Sigorta

Ettirenin Yükümlülükleri 130

(1) Beyan Yükümlülüğü 130

(a) Yanlış Yaş Beyanı 130

(b) Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki

Beyan Yükümlülüğü ve

Bu Yükümlülüğün İhlâli 130

(c) Sözleşmenin Devamı Sırasındaki

Beyan Yükümlülüğünün İhlali 133

(2) Doktor İncelemesi 133

bbb) Hayat Sigortalarında Sigorta Ettirenin Hakları 134

(1) Sigorta Ettirenin Sigortadan

Ayrılma Hakkı 134

(a) Sigortadan Ayrılma

Kavramı ve Özellikleri 134

(b) Ayrılma Değerinin Tespiti 135

(c) Yaşama İhtimaline Karşı Hayat Sigortalarında Ayrılma Hakkı 136

(2) Sigorta Ettirenin Sigortacıdan Ödünç Alma Hakkı 136

(3) Prim Ödemesinden Muaf Sigorta 136

(4) Sigorta Ettirenin Cayma Hakkı 137

(5) Hayat Sigortalarında Sigortacının Hak ve Yükümlülükleri 138

d) Riziko Şahsının İntiharı 138

e) Sigorta Ettiren veya Lehtarın Riziko Şahsını Öldürmesi 139

f) Sigortacının İflâsı 139

g) Hayat Sigortalarının Sona Ermesi 140

aa) Sözleşmede Belirlenen Sürenin Dolması 140

bb) Sözleşmede Belirlenen Rizikonun Gerçekleşmesi 140

cc) Sözleşmede Belirlenen Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Kalmaması 140

dd) Fesih ve Cayma 140

aaa) Fesih 140

bbb) Cayma 141

ee) Sigortacının İflâsı 141

h) Hayat Sigortalarında Zamanaşımı 141