İşbu kitap 6769 sayılı SINAÎ MÜLKİYET KANUNU (Marka-Patent) Ve İLGİLİ MEVZUAT, MÜLGA 551, 554, 555, 556 SAYILI KHK YÖNETMELİKLER ve ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERİ içermektedir.

• ULUSLARARASI ANLAŞMALAR
• MARKALARIN ULUSLARARASI TESCİLİNE İLİŞKİN MADRİD ANLAŞMASI VE BU ANLAŞMAYA İLİŞKİN PROTOKOLÜN UYGULANMASINA DAİR YÖNETMELİK
• MADRİD PROTOKÜLÜNE TARAF OLAN ÜLKELERİN LİSTESİ
• MARKALARIN ULUSLARARASI TESCİLİ KONUSUNDAKİ MADRİD SÖZLEŞMESİ İLE İLGİLİ PROTOKOL’E KATILMAMIZ HAKKINDA KARAR
• PARİS SÖZLEŞMESİ
• SINAİ MÜLKİYETİN KORUNMASI HAKKINDA 1983 TARİHLİ PARİS SÖZLEŞMESİ’NE TARAF OLAN ÜLKELERİN LİSTESİ
• DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ KURULUŞ ANLAŞMASI
• FİKİR MÜLKİYETİ HAKLARININ TİCARİ NİTELİKLERİNE İLİŞKİN ANLAŞMA (TRIPS)
• NİS ANLAŞMASI

"6769 SAYILI SINAÎ MÜLKİYET KANUNU, 10.01.2017 tarih ve 29944 sayılı resmi gazetede yayımlanarak bazı hükümleri dışında yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 26. maddesi, bu kanunun yayımı tarihinden itibaren yedi yıl sonra, 23. maddesinin ikinci fıkrası ve 69. maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen yenileme taleplerinin yapılması gereken süreye ilişkin hükümleri ile 46’ncı maddesinde düzenlenen amblem kullanım zorunluluğuna ilişkin hükümleri yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra yürürlüğe girecektir.

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununa; 24.06.1995 tarihli ve 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 24.06.1995 tarihli ve 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 24.06.1995 tarihli ve 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmüne Kararname, 24.06.1995 tarihli ve 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 22.09.1995 tarihli ve 566 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnameyi yürürlükten kaldırmıştır.

6769 sayılı kanunun yayımı tarihinden önce enstitüye yapılmış olan ulusal veya uluslar arası marka ve tasarım başvuruları ile coğrafi işaret başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine (556 sayılı KHK, 554 sayılı KHK, 555 sayılı KHK) göre sonuçlandırılır. (6769 sayılı kanun, geçici madde 1/1).

6769 sayılı kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış ulusal patent başvuruları ve faydalı model başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine (551 ve 556 sayılı KHK) göre sonuçlandırılır (6769 sayılı kanun, geçici madde 1/2).

Mülga 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 4’üncü maddesi kapsamındaki patentler hakkında aynı maddenin uygulanmasına devam edilecektir (6769 sayılı kanun, geçici madde 1/3).

Önceki mevzuat hükümlerine (551 ve 566 sayılı KHK) göre verilmiş patent ve faydalı modeller için 99’uncu, 138’inci ve 144’üncü maddeler ile 113’üncü maddenin beşinci fıkrası ve 121’inci maddenin sekizinci fıkrası hariç olmak üzere 6769 sayılı kanun hükümleri uygulanır (6769 sayılı kanun, geçici madde 1/4).

6769 sayılı kanunda öngörülmüş bulunan yönetmelikler henüz çıkarılmamıştır. Bu sebeple 6769 sayılı kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut yönetmeliklerin 6769 sayılı kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir ( 6769 sayılı kanun, geçici madde 2).

6769 sayılı kanunun 23’üncü maddesinin ikinci fıkrası ile 69’uncu maddenin dördüncü fıkrası yürürlüğe girene kadar yenileme talepleri bakımından, mülga 554 ve 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerin ilgili hükümleri uygulanacaktır (6769 sayılı kanun, geçici madde 5).

Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 191. maddesi ile 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK, 554 sayılı Endüstriyel Tasarım Haklarının Korunması Hakkında KHK, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında KHK, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında KHK ve 566 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında 551 sayılı KHK’de değişiklik yapılmasına ilişkin KHK yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte, özellikle bu kanun yayım tarihinden önce enstitüye yapılmış olan ulusal marka, tasarım, coğrafi işaret, patent ve faydalı model başvuruları hakkında 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu değil, KHK’ler uygulanacaktır.

Ayrıca 551 sayılı KHK’nin geçici 4’üncü maddesi kapsamındaki patentler hakkında aynı maddenin uygulanmasına devam edilecek oluğundan, bu mevzuat derlemesinde Sınai Mülkiyet Kanunun yanı sıra mülga olmalarına rağmen 551, 554, 555, 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde konulmuştur.

Bu kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut yönetmeliklerin bu kanuna aykırı olmayan hükümlerin uygulanmasına devam edileceğinden, 551 sayılı KHK’nin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik, 554 sayılı KHK’nin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik, 555 sayılı KHK’nin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik, 556 sayılı KHK’nin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik, iş bu mevzuat derlemesine alınmıştır. Ayrıca Türkiye’nin taraf olduğu sınai mülkiyetle ilgili uluslararası sözleşmeler iç hukukumuz haline geldiğinden bunların içinde en önemli bulduğumuz Paris Sözleşmesi, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü Sözleşmesi, TRIPS gibi Uluslararası Sözleşmelere de mevzuatta yer verilmiştir.

Bu eser, şimdilik mevzuat derlemesi niteliği taşımakta ve ilgili herkesin elinde bu mevzuatın toplu olarak bulundurulmasını amaçlamaktadır.

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik ve diğer kanunda adı geçen yönetmeliklere bakanlıkça çıkarılıp yürürlüğe girdikten sonra bu mevzuat derlemesinin ikinci basısında yer verilecektir." (Açıklama)

 

Bu çalışma kapsamında fikir ve sanat eserleri hukukunda yayma hakkı kavramını inceleyeceğiz. Yayma hakkı, eser sahibinin mali haklarından birini teşkil etmektedir. Dolayısıyla çalışmamızın birinci bölümünde mali hakların temelini oluşturan fikri hak kavramı ve tarihçesine değindikten sonra, yayma hakkının meydana geldiği şey olarak eser ve esere sahip olmak suretiyle yayma hakkına sahip olan eser sahibi kavramları inceleme konusu yapılacaktır. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, yayma hakkının ulusal ve uluslararası düzenlemelerdeki karşılığı ele alınacaktır. Yayma hakkı hem eser sahibi hem de bağlantılı hak sahipleri açısından değerlendirilecektir. Ayrıca yayma hakkının sınırlandırıldığı haller ve yayma hakkının miras yoluyla intikali incelenecektir. Üçüncü ve son bölümde ise, yayma hakkının korunmasına yönelik olarak koruyucu davalar, tazminat davaları ve vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan davalar temel hatları ile inceleme konusu yapılacaktır. Çalışma kapsamının daha fazla genişlememesi adına yayma hakkını korumaya yönelik tedbirlere ve bu hakkın cezai yönden korunmasına ise değinilmeyecektir.(GİRİŞTEN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
Birinci Bölüm
FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNDA ESER VE ESER SAHİBİ
§1. FİKRİ HAK KAVRAMI
A. Genel Olarak
B. Fikri Hakların Gelişim Süreci
I. Karşılaştırmalı Hukukta
II. Uluslararası Düzenlemeler
III. Ulusal Düzenlemeler
C. Fikri Hak Teorileri
I. Tabii Haklar/Emek Teorisi
II. Fikri Mülkiyet Teorisi
III. Kişilik Hakkı Teorisi
IV. Faydacı Teori
V. Düalist Teori
VI. Monist Teori
VII. Eser Sahipliği Teorisi
D. Hukuk Düzeni İçerisinde Fikri Hakların Yeri
§2. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNDA ESER VE ESER SAHİBİ KAVRAMI
A. Eser Kavramı
I. Genel Olarak
II. Fikir Ve Sanat Ürününün FSEK Kapsamında Eser Sayılmasının Şartları
a. Eserin, Fikri Bir Çaba Sonucu Ortaya Çıkması
b. Eser, Yaratıcısının Hususiyetini Taşımalı
c. Eserin Şekillenmiş Olması
d. Eserin FSEK'te Belirtilen Eser Türleri İçinde Yer Alıyor Olması
aa. FSEK' te Sayılan Eser Türleri
aaa. İlim ve Edebiyat Eserleri
aaaa. Dil ve Yazı ile İfade Olunan Eserler, Bilgisayar Programları ve Hazırlık Tasarımları
bbbb. Sözsüz Sahne Eserleri
cccc. Estetik Niteliğe Sahip Olmayan İlmi ve Teknik Nitelikteki Fotoğraflar, Haritalar, Planlar, Projeler, Krokiler, Resimler, Mimari Projeler vb.
bbb. Musiki Eserleri
ccc. Güzel Sanat Eserleri
ddd. Sinema eserleri
eee. İşlenmeler ve Derlemeler
B. ESER SAHİBİ
I. Asıl Eser Sahibi-İşlenme ve Derleme Eser Sahibi
II. Birden Fazla Kişinin Meydana Getirdiği Eser Sahipliği
a. Eser Ortaklığı
b. İştirak Halinde Eser Birliği

İkinci Bölüm
ESER ÜZERİNDEKİ YAYMA HAKKI VE SINIRLANDIRILMASI
§1. YAYMA HAKKI KAVRAMI
A. Genel Olarak Eser Üzerindeki Mali ve Manevi Haklar
B. Yayma Hakkı
I. Genel Olarak
II. Karşılaştırmalı Hukuk ve Uluslararası Düzenlemeler Açısından Yayma Hakkı
III. Yayma Hakkının Özellikleri
a. Bağımsızlık
b. Herkese Karşı İleri Sürülebilme
c. Miras Yoluyla İntikal Edebilme
d. Hukuki İşlemlere Konu Olabilme
e. Sınırlandırılabilir Bir Hak Olması
C. Eser Sahibinin Yayma Hakkı
I. Genel Olarak
II. Kiralama ve Ödünç Verme Hakkı
III. Satışa Çıkarılma ve Diğer Yollarla Dağıtım Hakkı
D. Bağlantılı Hak Sahiplerinin Yayma Hakkı
I. Genel Olarak
II. Komşu Hak Sahiplerinin Yayma Hakkı
a. İcracı Sanatçıların Yayma Hakkı
b. Fonogram Yapımcılarının Yayma Hakkı
c. Radyo-Televizyon Kuruluşlarının Yayma Hakkı
III. Film Yapımcılarının Yayma Hakkı
§2. YAYMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI
A. Genel Olarak
B. Sınırlandırmanın Hukuka Uygunluğunun Denetiminde Üç Aşamalı Test
C. Süre Yönünden Sınırlama
D. Ülkesellik ve Tükenme İlkesi Çerçevesinde Sınırlama
E. Kamu Düzenini Koruma Amacıyla Sınırlama
F. Genel Menfaat Gerekçesiyle Sınırlama
I. Mevzuat ve İçtihatlardan Yararlanma Serbestisi
II. Söz ve Nutuklardan Yararlanma Serbestisi
G. İktibas
H. Özel Menfaat Gerekçesiyle Sınırlama
I. Engellilere Yönelik Hizmet Gerekçesiyle Sınırlama
I. Kamuya Tanınan Yetkiler Neticesinde Sınırlama
I. Devletin Faydalanma Yetkisi
II. Kamuya Mal Etme Yetkisi
§3. YAYMA HAKKININ MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ

Üçüncü Bölüm
YAYMA HAKKININ KORUNMASINA İLİŞKİN HUKUK DAVALARI
§1. HUKUK DAVALARINA İLİŞKİN ORTAK ÖZELLİKLER
A. Genel Olarak
B. Ortak Özellikler
I. Davanın Tarafları
a. Davacı
b. Davalı
II. Görevli ve yetkili mahkeme
a. Genel Olarak
b. Görevli Mahkeme
c. Yetkili Mahkeme
III. İspat Yükü
IV. Zamanaşımı
§2. YAYMA HAKKININ HUKUK DAVALARI YOLUYLA KORUNMASI
A. Genel Olarak
B. Koruyucu Davalar
I. Tespit Davaları
II. Tecavüzün Ref'i Davası
a. Tecavüzün Ref'i Davası Kapsamında Hak Sahibine Tanınan Seçimlik Haklar
aa. İmha Talebi
bb. Devir Talebi
cc. Bedel Talebi
III. Tecavüzün Men'i Davası
C. Tazminat Davaları
I. Genel Olarak
II. Kusura Dayalı Haksız Fiil Sorumluluğunun Şartları
a. Hukuka Aykırı Bir Fiilin Varlığı
b. Zarar
aa. Maddi Zarar
bb. Manevi Zarar
c. Kusur
aa. Kusur Çeşitleri
aaa. Kast
bbb. İhmal
d. Uygun İlliyet Bağı
D. Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan Dava

SONUÇ
KAYNAKÇA

 

"Bu kitapta marka hukukunda geniş bir şekilde uygulama bulan sessiz kalma yoluyla hak kaybı ilkesi incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, daha önce bilimsel bir çalışmada incelenmemiş olan ancak uygulama ve öğreti tarafından tanınan bu ilkenin ortaya konmasıdır. Bu çerçevede çalışmada bilimsel görüşlere yer verilmiş, uygulamadaki eğilimlere değinilmiştir." (Önsözden)

Konu Başlıkları

• Genel Olarak Marka ve Marka Üzerindeki Hak
• Hakkın Kötüye Kullanımı Kavramı ve Marka Hukukunda Bu İlkenin Uygulanması
• Marka Hukukunda Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybının Esasları

 

"Ders kitabı formatında hazırlanan bu eser fikri mülkiyet hukukunun temel esaslarını sade bir şekilde anlatmayı amaçlamaktadır. Fikri mülkiyet hukuku alanında mahkemelerde yapılan bilirkişilik ile üniversitede verilen derslerin yoğrulması sonucunda uygulamayı da dikkate alan bu eser ortaya çıkarılmıştır. Eserden Özellikle üniversitelerdeki Fikri Mülkiyet Hukuku derslerinde ders kitabı olarak, fikri mülkiyet hukukunu anlamak isteyenler için bir başvuru kaynağı olarak faydalanılacağı temenni etmekteyiz" (Önsözden)

Konu Başlıkları

• Fikir ve Sanat Eserleri
• Marka
• Patent
• Faydalı Model
• Tasarım
• Coğrafi İşaret
• Entegre Devre Topografyaları
• Yeni Bitki Çeşitleri (Islahçı Hakkı)
• Haksız Rekabet

 

"Eser sahibinin cayma hakkı; cayma hakkının koşulları, cayma hakkına karşı başvurulabilecek imkânlar, cayma hakkından önceden vazgeçmeye ve cayma hakkının sınırlandırılmasına ilişkin yasaklar olmak üzere FSEK md. 58'de oldukça ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. Cayma hakkına ilişkin incelenebilecek diğer hususlar ise özellikle Alman hukuk doktrini tarafından tartışılmış olup; bu hususta Türk hukukunda ayrıntılı bir inceleme yer almamaktadır. Bu çerçevede, çalışmanın konusunu oluşturan ve FSEK md. 58'de yer alan cayma hakkı, Alman hukukunda kullanmama nedeniyle cayma hakkının düzenlendiği UrhG § 41 ile karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Bunun yanı sıra, Alman hukukunda tartışılmış ve cayma hakkına ilişkin akla gelebilecek birçok nokta, mümkün olduğunca çalışma kapsamına alınmaya çalışılmıştır. Çalışmada Alman hukukunun referans noktası olarak alınmasının sebebi, Türk fikri mülkiyet hukukunun Alman fikri mülkiyet hukuku etkisinde bir hukuk dalı olmasıdır. Ancak özellikle cayma hakkı bakımından, Alman hukuku dışındaki hukuk sistemleri de çalışmada karşılaştırmalı bir biçimde incelenmektedir." (Girişten)

Konu Başlıkları

• Cayma Kavramı, Cayma Hakkının Hukuki Niteliği ve Benzer Kavramlardan Ayırt Edilmesi
• Cayma Hakkının Tarihi Gelişimi ve Karşılaştırmalı Hukuki Durumu
• Cayma Hakkının Koşulları ve Kullanılması
• Cayma Hakkının Hüküm ve Sonuçları ve 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununda Düzenlenen Cayma Hakkı

 

"Fikir ve sanat hukuku ilim, edebiyat, kültür ve sanat alanında ürünler vücuda getiren kişilerin haklarının korunması ihtiyacından doğmuştur. Bu hukukun konusunu, gayri maddi nitelik taşıyan ekonomik değeri yüksek; ülke ve toplumların iktisadi, sosyal ve kültürel gelişiminde dinamik bir role sahip ürünler oluşturur. Ne var ki, sıradan vatandaşlar bir yana, çoğu hukukçular dahi son birkaç yıla kadar fikir ve sanat hukukunun ehemmiyetinin idrakinde olmamışlardır.

Bununla beraber, özellikle Avrupa Birliği ile Türkiye arasında 1995 yılında başlayan Gümrük Birliği süreci ve bu sürecin gereği olarak fikri mülkiyet hukuku alanında yapılan yasal düzenlemeler, fikir ve sanat eserlerinin korunmasına yönelik hukuka olan alâkayı büyük ölçüde artırmıştır. Bugün artık fikir ve sanat hukuku pek çok hukuk fakültesinde lisans veya lisansüstü düzeyde ders olarak okutulmakta, master veya doktora çalışmalarına konu oluşturmaktadır. Fikri mülkiyet temalı dergiler yayımlanmakta, yayımlanan makalelerin, sistematik kitapların ve bu alanın muhtelif konularına yönelik monografik çalışmaların sayısı gün be gün artmaktadır. Öte yandan, fikri mülkiyet sahasında doğan ihtilafların halli için kurulan ihtisas mahkemelerinin işyükünün mütemadiyen çoğalması, eser ve hak sahipleri ile fikir ve sanat ürününü kullanan kişilerin fikir ve sanat hukukuna ilişkin farkındalığının da artığının bir göstergesidir.

Bana gelince; fikir ve sanat hukukuna ilgim, 1990’lı yıllarda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde doktora öğrencisi iken başladı. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki hakların şümulü ve sınırlarını inceleme konusu yapan doktora tezim bu sahadaki ilk çalışmam idi. Tezimin yayımlanması sonrası gördüğü alâka ve fikir ve sanat hukukunun üzerimdeki cazibesi, beni, doçentlik ve profesörlük takdim çalışmalarımı da bu alana hasretmeme yöneltti. Bu çerçevede, fikir ve sanat hukukun konusunu oluşturan eser ve fikri hukukun süjesi olan eser sahipliği başlıkları altında iki ayrı kitap kaleme aldım ve yayımladım. Fikir ve sanat eseri üzerindeki haklara ilişkin hukuki işlemler ve hakların korunmasına yönelik çalışmalar da tamamlandığında, bu hukuk alanına ilişkin projemi tamamlamış olacağım.

Elinizdeki kitap, 2000’li yılların başından beri yazdığım ve muhtelif ilmi ve akademik dergilerde ve yıllıklarda yayımlanmış makalelerden bir seçki niteliğini taşımaktadır. Kitapta yer alan makaleler, fikir ve sanat hukukunun az bilinen ve tartışmalı alanlarına ilişkin olup, ele aldığı konuyu her yönüyle açıklığa kavuşturacak niteliktedir. Dolayısıyla kitabın, başta fikir ve sanat hukuku alanında çalışma yapan akademisyen ve uzmanlar olmak üzere, hâkim ve avukat gibi fikir ve sanat hukuku uygulayıcılarına ve lisans ve lisansüstü hukuk öğrencilerine faydalı olacağı düşüncesindeyim; temennim budur.

Bu vesileyle, her türlü ilmi çalışmalarımda gösterdikleri büyük sabır ve fedakârlıklarından dolayı eşim ve çocuklarıma bir kez de buradan minnettarlığımı ifade etmek isterim. Ayrıca Yayınevi Yöneticisi Sayın Hakan Karaaslan başta olmak üzere, kitabın sayfa tasarımını yapan Hülya Çam Beyaz ve kapak tasarımını yapan Yasin Özbudak ile Adalet Yayınevi’nin kitabın yayımında emeği geçen diğer tüm çalışanlarına teşekkür ediyorum." (Tanıtım Yazısı)

 

"Kitap, 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin gerek tasarım alanlarından bilgi ve birikim, gerekse ihtisas mahkemelerindeki (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri'nde) bilirkişi olarak hukuki uyuşmazlıklardan edindiğim deneyimler çerçevesinde inceleme ve disiplinlerarası bir bakış açısıyla değerlendirmeleri içermektedir.
Ayrıca kitapta, Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı'ndaki endüstriyel tasarıma ilişkin hükümlere de yer verilmeye çalışılmış, Kararname'de yer alan hükümlerdeki tanımlar, tasarım ve hukuk alanlarında kullanılan ifade biçimleriyle yorumlanarak, anlaşmazlık konularından alınan farklı uygulamalarla örneklendirilmiştir. Tasarımcılar açısından önem arzeden hukuki kavramlara yer verilirken, hukukçular açısından da uyuşmazlıklarda tasarım kavramlarına ilişkin dikkate alınması gereken noktalar hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Endüstriyel Tasarım Tanımı ve Tescilin Kapsamı
• Endüstriyel Tasarım Tescilinin Koşulları
• Endüstriyel Tasarımların Koruma Koşullarıyla İlişkili Olarak Hükümsüzlük Halleri
• Genel Değerlendirme

 

"Ticaret şirketlerinin amaçlarına ulaşması için önemli bir unsur olan sermaye, nakit veya nakit dışı (aynî) değerlerden oluşur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda da öngörüldüğü üzere, fikrî mülkiyet hakları ticaret şirketlerine sermaye olarak konulabilmektedir. Aynî sermaye unsurlarından olan fikrî mülkiyet hakları, nitelikleri gereği karmaşık bir yapıya sahiptirler. Bilginin ve teknolojinin önem kazandığı günümüz dünyasında fikrî sermayenin büyük öneme sahip olması nedeniyle bu çalışmada, bu karmaşık yapı irdelenerek; hangi fikrî mülkiyet haklarının hangi şartlarda sermaye oluşturabileceği hususu tartışılmıştır. Çalışmada öncelikle genel olarak sermaye kavramına değinilmiştir. Fikrî mülkiyet haklarını kapsamında barındıran aynî sermayeyle ilgili hususlar, şahıs şirketleri ve sermaye şirketleri yönünden farklılıklarıyla birlikte açıklanmıştır. Fikrî mülkiyet haklarının özellikleri açıklanmış; hangilerinin sermaye teşkil edebileceği, bunların sermaye olarak konma usulü, sonuçları ve yaptırımlarıyla birlikte Yargıtay kararları ışığında ele alınmıştır." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Ticaret Şirketlerinde Sermaye Kavramı
• Ticaret Şirketlerinde Sermaye Olarak Konulabilecek Fikri Mülkiyet Hakları
• Fikri Mülkiyet Haklarının Sermaye Olarak Konma Ve Değerleme Usulü

 

"Tüm dünyada, hem ülkeler hem de uluslararası şirketler arasında patent savaşları ile kamuoyunu sarsan davaların gündeme taşınması ve hatta devletlerin gelişmişlik düzeyinin patent sayısı ile ölçülür aşamaya gelmesi, dikkatleri patent ve dolayısıyla en çok da lisans kavramına yöneltmişken, ülkemizdeki durum nedir? Ülkemizdeki patentler henüz yeterli mali karşılığını bulamamış ise de konuya ilgi ve beklenti hızla yükselmektedir. Patente olan bu ilgi artışı, başlı başına bir mali değere sahip patenti statik hak olmaktan çıkarıp onun yaygınlaşmasını ve değerinin piyasada katlanmasını sağlayan lisans sözleşmelerine de yansımaktadır.
Bu nedenlerle kitapta konunun tüm boyutları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Özelikle patent lisans sözleşmelerinin konusunu oluşturan patent ve lisans kavramlarının kendine özgü nitelikleri ve terminolojisine yer verilmiş, bu niteliklerin sözleşmede yer alış biçimleri ile sözleşmenin kuruluşu ve hukuki niteliği değerlendirilmiştir. Diğer yandan, uygulamada en çok tartışma yaratan husus olan tarafların borçlarının belirlenmesi aşamasında her bir borç tek tek ele alınmış; özellikle patent hukukuna özgü olup PatKHK'da özel olarak düzenlenmiş olan patentin hükümsüzlüğü, hakkın sona ermesi gibi durumlarda sözleşmenin akıbetinin belirlenmesi detaylı olarak incelenmiştir. Bu borçlara aykırılığın sonuçları ve sözleşmenin sona ermesi de ele alınarak çalışmanın kapsamı oluşturulmuştur. Ayrıca farklı türlerde patent lisans sözleşmesi örneklerine ve sözleşmeler hazırlanırken dikkat edilecek check list'e yer verilmiştir.
Zaman zaman mukayeseli hukuktaki uygulamalara da değinilen bu kitabın, her ne kadar ülkemizde yeteri kadar patent doğmasa da giderek artacağı düşüncesiyle gelecekteki uygulamalarda, bugün için de yabancı menşeli patentlerin ülkemizdeki üretimi için başvurulan lisans alımları süreçlerinde, bu konuda çalışan patent vekilleri ve hukukçulara faydalı olacağı değerlendirilmektedir." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Buluş ve Patent İlişkisi, Buluşun Patente Dönüşmesi
• Zorunlu Lisans Sistemi ve Yasal Zorunluluk Durumları
• Patent Lisans Sözleşmelerinin Hazırlanmasında Dikkate Alınacak Unsurlar
• İnhisari Lisans ve Basit Lisans
• Patent Lisans Sözleşmelerinin Devamına Engel Olan Patent Sorunları
• Patent Lisans Sözleşmelerinde Ayıp Kavramı ve Sonuçları
• Patent Lisans Bedelinin Belirlenmesindeki Kriterler
• Örnek Sözleşmeler

 

İncelemede, Türk Hukuku merkezinde, mukayeseli hukukta başta Fransız ve İsviçre hukuku olmak üzere, Alman, Amerikan ve İngilizi hukuk doktrini ve içtihatlarından da beslenerek fikir ve sanat eserleri hukukuna ait bir kavram olan manevi hakların gerek medeni hukuk, gerekse sözleşme hukuku bağlamında bir araştırması ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bunu yaparken uluslararası sözleşmelere ve AT hukuku mevzuat ve içtihatlarına da yer verilmiştir.

İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Manevi Hak Kavramının Gelişimi ve Düzenleniş Biçimi
§1. MANEVİ HAKLARIN GELİŞİMİ
I. Manevi Hakların Doğumundan Önceki Dönem
A. Antik Dönem
B. Rönesans Dönemi
II. Manevi Hakların Doğumu ve Kişilik Hakkının Doğumuyla Bağlantısı
A. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin İlk Yasal Düzenlemelerin Etkisi
B. Yargısal İçtihadın ve Düşünürlerin Etkisi
i. Fransa'daki Durum
ii. Almanya'daki Durum
§2. MANEVİ HAK, KİŞİLİK HAKKI VE MALİ HAK ARASINDAKİ İLİŞKİYE DAİR TEMEL TEORİK YAKLAŞIMLAR
I. Kişilik Hakkı Boyutu Bağlamında Alman Menşeli Monist Teori
II. Fransız Menşeli Düalist Teori
III. Anglo-Amerikan Yaklaşım: Patchwork Teori
§3. TÜRK HUKUKUNDA MANEVİ HAKKIN DÜZENLENİŞ BİÇİMİ
I. Hakk-ı Telif Kanunu Bağlamında
II. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Bağlamında
§4. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERDE MANEVİ HAKKIN DÜZENLENİŞ BİÇİMİ
I. Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına Dair Bern Sözleşmesi
II. Sahte Mal Ticareti Dâhil Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Sözleşmesi – TRIPS
III. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Sözleşmeleri
A. WIPO Fikir ve Sanat Eserleri Sözleşmesi (WCT)
B. WIPO İcralar ve Fonogramlar Sözleşmesi (WPPT)
IV. İcracı Sanatçılar, Fonogram Yapımcıları, Yayın Kuruluşlarının Korunmasına Dair Roma Sözleşmesi
§5. AVRUPA TOPLULUĞU HUKUKUNDAKİ DURUM
I. Önemli Bir Avrupa Topluluğu Adalet Divanı Kararı: Phil Collins kararı
II. 1995 Tarihli Green Paper
III. AT Yönergelerinin Manevi Haklara Yaklaşımı
A. Genel Olarak
B. Manevi Haklardan Feragat Açısından
§6. DROIT D'AUTEUR SİSTEMİNİ BENİMSEMİŞ ÜLKELERİN MANEVİ HAKLARA YAKLAŞIMI
I. Fransız Hukukundaki Durum
II. Alman Hukukundaki Durum
III. İsviçre Hukukundaki Durum
§7. COPYRIGHT SİSTEMİNİ BENİMSEMİŞ ÜLKELERİN MANEVİ HAKLARA YAKLAŞIMI
I. Amerikan Hukuku
A. Bern Sözleşmesi Dönemi Öncesinden Bir Karar: Gilliam Kararı
B. Bern Sözleşmesi Dönemi Sonrasından Bir Karar: Dastar Kararı
II. İngiliz Hukuku
A. Genel Olarak
B. Yasal Düzenleme Öncesi Yargısal İçtihatın Manevi Haklara Yaklaşımı
§8. MANEVİ HAKKIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ
I. Mutlak Hak ve Gayrı Maddi Hak Niteliği
II. Sübjektif Hak Niteliği
III. Süreyle Sınırlı Olmaması ve Mirasçılara İntikal Etmemesi
IV. Hakkın Özünün Devredilemez Olması ve Haktan Feragat Edilememesi
İKİNCİ BÖLÜM
Manevi Hakların Türleri ve Kullanımlarının Devri Sözleşmesi
§9. MANEVİ HAKLARIN TÜRLERİ
I. Umuma Arz Hakkı
A. Genel Olarak
B. Aleniyet ve Yayımlanma İlişkisi
C. Umuma Arz İradesi
D. Mukayeseli Hukuk Açısından Umuma Arz Hakkı
A. Genel Olarak
B. Eser Sahipliği Karinesi ve Eser Sahipliğinin Tespiti Davası
C. Bazı Eser Türlerinin Özellik Arz Etmesi
D. Mukayeseli Hukuk Açısından Eser Sahibi Olarak Belirtilme Hakkı
III. Eserde Değişiklik Yapılmasını Men Hakkı
A. Genel Olarak
B. Bazı Eser Türlerinin Özellik Arz Etmesi
C. Mimari Eserlerde Eser Bütünlüğünün İhlâlinden Doğan Hukuki Sorunlar
D. Mukayeseli Hukuk Açısından Eserde Değişiklik Yapılmasını Men Hakkı
IV. Eserin Aslına Ulaşma Hakkı
A. Genel Olarak
B. Eserin Aslına Ulaşma İçin Aranan Şartlar
C. Mukayeseli Hukuk Açısından Eserin Aslına Ulaşma Hakkı
§10. MANEVİ HAKLARIN KULLANIMININ DEVRİ SÖZLEŞMESİ
I. Genel Olarak
II. Sözleşmenin Tanımı, Konusu ve Hukuki Niteliği
III. Sözleşmenin Tarafları ve Şekli
A. Sözleşmenin Tarafları ve Özellikle Eser Sahiplerinin Birden Fazla Olması
B. Şekil Açısından İnceleme
IV. Manevi Hak Türlerine Göre Kullanımın Devri Sözleşmeleri ve Bunlardan Doğan Hukuki Sorunlar
A. Umuma Arz Hakkının Kullanımının Devri
B. Eser Sahibi Olarak Belirtilme Hakkının Kullanımının Devri ve Gölge Yazarlık - ‘Ghostwriter' Sözleşmesi
C. Eserde Değişiklik Yapılmasına Dair Kullanım Hakkının Devri
D. Çalışanların Eserleri Üzerindeki Manevi Haklarının Kullanılması
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Medeni Hukuk Düzleminde Manevi Haklar
§11. KİŞİLİK HAKKI İLE MANEVİ HAK İLİŞKİSİ
I. Genel Olarak
II. Manevi Hakların Kişilik Hakkına Benzer ve Kişilik Hakkından Ayrılan Yönleri
III. Mukayeseli Hukuk Açısından Değerlendirme
IV. Kişilik Hakkı ve Manevi Hakların Koruma Kapsamı Düzleminde Karşılaştırma
A. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda Yer Alan Manevi Tazminat Düzenlemesi
B. Manevi Hakların ve Kişilik Hakkının Birleştiği ve Ayrıştığı Durumların İncelenmesi
§12. MANEVİ HAKLARIN POST MORTEM KULLANIMI
I. Genel Olarak
II. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 19'a Göre Manevi Hakların Ölümden Sonra Kullanımı
A. Madde 19/f.1 Uyarınca Manevi Hakların Kullanımı
B. Madde 19/f.2 Uyarınca Manevi Hakların Kullanımı
C. Madde 19/f.3 Uyarınca Manevi Hakların Kullanımı
D. Madde 19/f.4 ve f.5 Uyarınca Manevi Hakların Kullanımı
III. Mukayeseli Hukuktan Bir Örnek: Fransız Hukukunda Manevi Hakların Post Mortem Kullanımı
A. Genel Olarak
B. Umuma Arz Hakkının Post Mortem Kullanımı
SONUÇ
KAYNAKÇA