içerik

• Anayasa (İlgili Maddeler)
• Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
• Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun
• Avukatlık Kanunu
• Harçlar Kanunu
• Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu
• İş Mahkemeleri Kanunu
• Tebligat Kanunu
• Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik
• Elekronik Tebligat Yönetmeliği
• Bölge Adliye Mahkemeleri Adli Yargı Adalet Komisyonlarınca Bilirkişi Listelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik
• Harçlar Kanunu Genel Tebliği (1) Sayılı Tarife
• Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile İlgili Tarifeler

 

Kitabın Konu Başlıkları

•Pratik Çalışmalar
•Şematik Açıklamalar
•Test Soruları
•Sınav Soruları
•Dilekçeler
•Karar Örnekleri

 

• Gerekçeler
• (Hükümet ve Adalet Komisyonu Gerekçeleri TBMM Genel Kurul Değişiklik Önergeleri)
• Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları
• Anayasa Mahkemesi Kararları
• Açıklayıcı Notlar
• Karşılaştırma Tablosu
• Kavram Dizini

"Bu kitabın bu yılın Şubat ayında yayımlanan onuncu basısından beri Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bir dizi kanun hükmünü etkileyen iki önemli değişik yapıldı. Bunlardan ilki 7035 sayılı Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliklerdir.[1] 7035 sayılı Kanun ile HMK m.302, m.352, m.353, m.359, m.361, m.362, m.363’te bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler istinaf ve temyiz usulünü ilgilendirmekte olup gerekçeleriyle birlikte ilgili maddelere işlenmiştir.

İkinci olarak 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK[2] ile yapılan değişiklik ile HMK m.268 hükmü değştirilmiş ve bu maddede Bilirkişilik Kanunu’na yapılan atıflar 691 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK[3] ile Bilirkişilik Kanunu m.10’da yapılan değişikliğe uyumlu hale getirilmiştir.

Ayrıca 691 sayılı KHK ile Arabuluculuk Kanunu m.20’ye bir (d) bendi eklenmiş ve mevcut (d) bendi (e) bendi şeklinde teselsül ettirilmiştir. Yine 691 sayılı KHK ile Bilirkişilik Kanunu m.10’a, (b) bendi eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiş; 694 sayılı KHK ile de Bilirkişilik Kanunu m.10’a atıf yapan HMK m.268, Bilirkişilik Kanunu m.6 ve m.12’de yer alan bentler bu değişikliğe uygun olacak şekilde teselsül ettirilmiştir.

Aynı dönemde ıslaha ve yemin delilinin gösterilmesine ilişkin iki yeni içtihadı birleştirme kararı yayımlanmıştır. Islaha ilişkin içtihadı birleştirme kararında ilk derece mahkemesi kararının bozulmasından sonra tahkikat safhasına geçilse dahi bozmadan sonra ıslah yapılamayacağı hakkındaki 1948 tarihli içtihadı birleştirme kararının değiştirilmesine gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.[4] Yemine ilişkin içtihadı birleştirme kararında ise HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra açılmış olan davalarda tarafların dava ve cevap dilekçeleri ile delil listelerinde “sair deliller, her türlü delil ve sair deliller” gibi ibarelerin bulunması halinde tarafların yemin deliline başvurmuş sayılamayacakları ve bu kapsamda hâkimin ispat yükü kendisine düşen tarafa “yemin teklifinde bulunma hakkı”nı hatırlatamayacağına karar verilmiştir.[5]

Şubat 2017’de yayımlanan son basıdan bu yana İsviçre Medeni Usul Kanunu’nda değişiklik yapılmamıştır. Aynı dönemde Alman Medeni Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikler ise elektronik belgeler ve AB milletlerarası usul hukuku alanında yoğunlaşmakta olup, şu kanun maddelerine ilişkindir: (1) Elektronik ortamda yapılan tebligat hakkında § 130 ve § 169’da yapılan değişiklikler (12.05.2017, BGBl. I s. 1121)[6]; (2) milletlerarası usul hukuku alanındaki AB mevzuatının iç hukuka aktarılması amacıyla kanunun § 183, § 184, § 192, § 274, § 276, § 339, § 363, § 688, § 794, § 1100, § 1101, § 1104, § 1104a (yeni)§ 1067, § 1068, § 1069, § 1070, § 1090, § 1092a (yeni), § 1095 numaralı maddelerinde yapılan değişiklikler (11.06.2017, BGBl. I s. 1607); (3) maaş ve işçi ücretlerinin haczedilmezlik sınırıyla ilgili değişiklikler (28.03.2017, BGBl. I s. 750); (4) mahkemelerde dava dosyasının elektronik ortamda tutulması hakkındaki 298a maddesi değişikliği (05.06.2017, BGBl. I s. 2208); (5) elektronik imzalı belgeler ve elektronik ortamda tebligat hakkında kanunun § 130a, § 174, § 371a numaralı maddelerinde yapılan değişiklikler (18.06.2017, BGBl. I s. 2745).

[1] Resmi Gazete 05.08.2017, sayı 30145(mükerrer).
[2] Resmi Gazete 25.08.2017, sayı 30165.
[3] Resmi Gazete 22.06.2017, sayı 30145(2. Mükerrer).
[4] Yargıtay İBGK Kararı, 06.05.2016, E.2015/1 K.2016/1, Resmi Gazete 23.03.2017, sayı 30016.
[5] Yargıtay İBGK Kararı, 03.03.2017, E.2015/2 K.2017/1, Resmi Gazete 17.06.2017, sayı 30099.
[6] Değişiklik 07.09.2005 tarih ve 2005/36/EC numaralı (mesleğe kabul şartlarının tanınması hakkındaki) AB Yönergesinin (OJ L 255, 30.09.2005, s. 22 – sonuncusu 1024/2012 sayılı AB Tüzüğüyle olmak üzere değişiliklere tabi tutulmuştur) iç hukuka aktarılması için yapılmıştır."
(Tanıtım Yazısı)

 

KİTABIN ANA KONU BAŞLIKLARI

1. GENEL HÜKÜMLER
2. MAHKEMELERİN GÖREV VE YETKİSİ
3. DAVA
4. YARGILAMA (ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT)
5. İSPAT VE DELİLLER
6. TAKDİRÎ DELİLLER
7. KANUN YOLLARI
8. İSTİNAF MAHKEMELERİNİN GÖREVE BAŞLAMASINDAN (20.07.2016) SONRA UYGULANACAK OLAN KANUN YOLLARI
9. KESİN HÜKÜM
10. YARGILAMA HARÇLARI, GİDERLERİ VE ADLÎ YARDIM
11. ÖZEL GÖREVLİ MAHKEMELER
12. BİREYSEL BAŞVURU YOLLARI
13. ARABULUCULUK VE TAHKİM

 

Kitapta yer alan bilirkişi raporları, dosya kapsamına göre hazırlanmış örnek raporlardır. Uzman bilirkişilerin, yargılama dosyalarına sundukları raporlar derlenerek hazırlanmıştır.
Bilirkişi raporlarıyla, okuyucunun inceleme ve araştırma metotlarını yasal mevzuat ışığında değerlendirmesi amaçlanmıştır.
DOSYALARA SUNULAN RAPORLARDA, KESİNLİK VE MUTLAK DOĞRULUK SAV VE İDDİASI BULUNMAMAKTADIR. Raporların değerlendirme ve takdiri yasal mercilere aittir.
Kitabın sayfa sayısını artırmamak adına, raporların sadece bir bölümü kitaba alınmış, tam metne ise kitap ekinde bulunan CD'de yer verilmiştir.

Konu Başlıkları

• Tanım ve Kavramlar
• Mahkemelere Göre Tasniflenmiş Raporlar

 

İçindekiler

Medeni Usul Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler

Yargı

Mahkemeler

Yargı Görevleri

Usul İşlemleri

Taraflar

Davaya Müdahale

Medeni Usul Hukukuna Hakim Olan İlkeler

Dava Hakkında Genel Bilgiler

Davanın Açılması

Davaya Cevap

Ön İnceleme

Tahkikat

İspat

Deliller

Karar ve Hüküm

Basit Yargılama Usulü

Kanun Yolları

1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemelerin Kanunu Hükümlerine Göre(Eski) Kanun Yolu Sistemi

Yargılama Giderleri ve Adli Yardım

Geçici Hukuki Koruma

Tahkim

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları

Bireysel Başvuru

 

İçindekiler

Medeni Usul Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler

Yargı

Mahkemeler

Yargı Görevlileri

Usul İşlemleri

Taraflar

Davaya Müdahale

Medeni Usul Hukukuna Hakim Olan İlkeler

Dava Hakkında Genel Bilgiler

Davanın Açılması

Davaya Cevap

Ön İnceleme

İspat

Deliller

Karar ve Hüküm

Basit Yargılama Usulü

Kanun Yolları

1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre (Eski) Kanun Yolu Sistemi

Yargılama Giderleri ve Adli Yardım

Geçici Hukuki Koruma

Tahkim

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları

Bireysel Başvuru

 

6100 sayılı HMK'ya göre Hazırlanmış Açıklamalı, Örnekli, İçtihatlı, Uygulamaya Yönelik

"Hukuk uygulamasının en önemli ve en sorunlu alanlarından biri de hiç şüphe yok ki ihtiyatî tedbir konusudur. Sonucu itibariyle bazen esasa ilişkin karardan daha büyük etki yaratan, bazen verilmeyen, bazen de haksız yere verilen ihtiyatî tedbirlerin bir kişinin mahvına ya da bir şirketin iflasına neden olabildiği hukukla uzaktan yakından ilgili herkes tarafından bilinmektedir. Yasal koşulları bulunmasına rağmen, verilmeyen bir ihtiyatî tedbirden dolayı, esasa ilişkin lehine karar alan tarafın, aldığı karar bazen bir kağıt parçasına dönüşebilmekte, hukukî bir etki yaratamamaktadır. Tam aksine yasal koşulları bulunmadığı halde verilen bir ihtiyatî tedbirden dolayı tüm ticarî hayatını kaybeden gerçek ve tüzel kişiler de vicdanları yaralayıcı bir durum yaratmaktadır.

Tüm bu önemine rağmen ihtiyatî tedbir kurumu uygulayıcılar tarafından (hem avukatlar hem de hâkimler) çokta iyi bilinmemekte ve ciddi uygulama hataları yapılmaktadır. Yapılan hatalar istenmeyen sonuçlar doğurmakta, her iki meslek grubunu da zor durumda bırakan olaylara sebebiyet vermektedir. İhtiyatî tedbir yerine ihtiyatî haciz talep edilmesi nedeniyle sonuç alınamayan dilekçelerin avukat meslektaşlar tarafından yazılabildiği gibi, dava konusu olmayan bir alacak yada hak üzerine hâkim meslektaşlar tarafından tedbir konulması nedeniyle ciddi hak kayıpları yaşandığının uygulayıcılar farkındadır.

Bu tür hukukî hataların giderilebilmesi, hiç olmazsa en aza indirilebilmesi bu kitabın yazılma amaçlarından birisi, belki de en önemlisidir.

Bu arada yaklaşık 14 yıldır Türkiye Adalet Akademisinde hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi ders vermekle görevli olduğumdan, orada tanıştığım ve başka vesilelerle tanıdığım adayların mesleğe başladıktan sonra bana yönelttiği sorulardan ihtiyatî tedbirlerle ilgili daha çok uygulamaya yönelik sorunlar yaşadıkları, bir başka deyişle teori ile pratiği bağdaştıramadıklarını fark ettim. Bu noktadan hareketle meslekte belli bir tecrübeye ulaşmamış olan avukat veya hâkim meslektaşlarımın sorunlarını çözecek, akıllarına gelecek soruları cevaplayacak ve teoriden çok pratiğe yönelik ihtiyatî tedbir ilgili bilgilerin bir arada bulunabileceği bir kitap hazırlama amacı ile yola çıkılarak yoğun bir emeğin sonucunda ortaya bu eseri çıkarmış bulunmaktayım.

Bu eserin iddialı olmadığını ve tüm çabama rağmen bazı hatalar içerebileceğini peşinen kabul ediyorum. Konunun sorunlu bir alan olduğunu başlangıçta biliyordum, avukat meslektaşlarımda özellikle uygulamada bu konuda önemli sorunlar yaşadıklarını ifade ettikçe zor olan bu konuyu seçmenin isabetli olduğuna karar verdim ve hata yapma riskinin çok yüksek olduğu bu konuyu yazma cesaretini kendimde buldum. Bu nedenle yapılacak hataların anlayışla karşılanacağını ve hataların iyi niyetli ve pozitif yanı ağır basan eleştirilerle düzeltilebileceğine inanarak şevk ve istekle bu eseri kaleme almaya çalıştım.

Bu kitabın yazımı sırasında öncelikle geçici hukuki korumaların en önemlisi olan ihtiyatî tedbirin tüm özellikleri geniş olarak ele alınmış, bu konuda yazılan birçok eser elden geçirilerek uygulamaya ışık tutacak bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Uygulayıcıya kolaylık sağlamak bakımından 6100 sayılı HMK’nın düzenlemeleri ele alınmış, özellikle mülga 1086 sayılı HUMK hükümlerine yer verilmemeye çalışılmıştır.

Yine uygulayıcıya kolaylık sağlamak bakımından konular net ve anlaşılır bir sadelikle yazılmaya çalışılmış, doktrindeki tartışmalı konulara girmekten özellikle kaçınılmış, elinizdeki bu kitabın kolaylıkla uygulamaya yansıtılacak rehber bir kitap olması konusunda çaba sarf edilmiştir. Bu çabanın yeterli olup olmadığı faydalanan hukukçu meslektaşlardan gelecek öneri ve eleştirilerle belirli hale gelecektir. Bu nedenle her tür eleştiri, yorum ve öneriye açık olduğumu ve bu öneri ve özellikle yapıcı eleştirilerin bir sonraki basımda daha iyi bir eser ortaya çıkmasında fayda sağlayacağını düşünüyorum.

Özellikle ihtiyatî tedbirin bir kanun hükmü ile yasaklandığı mevzuat taranmış ve bu mevzuata kitapta yer verilerek, hâkim meslektaşlarımın ihtiyati tedbir verilmesi kanunen mümkün olmayan bir konuda, ihtiyatî tedbir verme yanlışı içerisine düşmelerinin ve fahiş hata sayılabilecek bir yanlışa düşmelerinin önüne geçilmek istenmiştir.

Aynı şekilde özel kanunlarda yer alan ihtiyatî tedbire ilişkin hükümler bir başlık altında tüm mevzuat taranarak, uygulayıcının bir konuda özel düzenleme mevcut ise bu düzenlemeye çabuk bir şekilde ulaşması sağlanmaya çalışılmıştır.

Kitabın sistematiğinde, çok değişik düşünceler oluşmuş, ancak uygulayıcının çabuk ulaşabileceği şekilde bir format hazırlanılmaya çalışılmıştır. Öncelikle ihtiyatî tedbirlerle ilgili genel bilgi, türleri, nasıl ve ne zaman istenebileceği, talebin nasıl ve ne zaman karara bağlanması gerektiği, değerlendirme yapılır iken nelere dikkat edilmesi gerektiği, uygulamada en çok yapılan yanlışlıklar ve hatalı uygulamalar, yargılama usulü ve nihayet çok karıştırılan geçici hukukî korumalardan ihtiyatî haciz ile fark ve benzerlikleri ele alınıp faydalanıcının istifadesine sunulmuştur.

Bir paragrafta hakem yargılamasında ihtiyati tedbire kısaca yer verilmiş ve kısa açıklamalar ile bu konuda da farkındalık oluşturulmaya çalışılmıştır.

Belki de kitabın en önemli bölümü olarak mesleğe yeni başlayan hukukçulara (hem avukatlara hem de hâkimlere) kolaylık sağlaması açısından ihtiyatî tedbir talep dilekçesi, ihtiyatî tedbirde duruşmanın nasıl yapılacağına ilişkin duruşma örneği, karar örnekleri, itiraz dilekçesi, itiraz üzerine yapılacak işlem ve duruşma örneği ile sonucunda verilebilecek tüm karar örneklerine yer verilmiştir.

İhtiyatî tedbir kararlarına karşı kanun yolu istinaf öncesi ve istinaf sonrası ayrılmış ve bu konuda örnek uygulama ve kararlara yer verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemelerinin ihtiyatî tedbir taleplerini incelemesi sonucu verilebilecek ve verilmiş karar örnekleri de tüm uygulayıcıların istifadesine sunulmuş, böylece ihtiyatî tedbir açısından tek kanun yolu olan istinaf uygulayıcısına da ışık tutulmaya çalışılmıştır.

Yargıtayın ihtiyati tedbire ilişkin içtihatlarına da bundan sonra verilecek kararlara yol gösterici olması açısından yer verilmiştir. İçtihatlar seçilirken özenli davranılmış ve olabildiğince benzer içtihatlara yer verilmemeye çalışılmış, yerleşmiş uygulamalara yer verilmiştir.

Özellikle göreve yeni başlayan hâkimlerin karar yazmada, mesleğe yeni başlayan avukatların da delikçe yazmada zorluklar çekmesi ve bazı hatalar yapması dikkate alınarak ihtiyati tedbire ilişkin her tür karar ve her tür dilekçe örneklerine de yer verilmiştir. Faydalı olacağını umuyor ve diliyorum." (Önsözden)