Kişisel verilerin korunması, esas itibariyle ülkemizde uzun bir geçmişe sahiptir. Bu alanda Ülkemiz 1980'li yılların başında uluslararası sözleşmelere taraf olmuş, 1980'ler ve 1990'larda ilk yasama çalışmaları başlatılmış, komisyonlar kurulmuş ve kanun tasarıları hazırlanmıştır. Ancak ilgili tasarılar farklı sebeplerle yasalaşmamış, kişisel verilerin korunmasına dair genel bir düzenleme, ancak 6698 sayılı ve 07.04.2016 tarihli Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ('Kanun') ile Türk hukukuna kazandırılmıştır. Elinizdeki çalışmanın amacı, özellikle AB mevzuatı ve uygulaması dikkate alınarak Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na ışık tutmaktır.(ÖNSÖZDEN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Kişisel Verilerin Korunması Hukukuna Dair Temel Bilgiler
§.1. Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Yasal Düzenlemelerin Tarihçesi
§.2. Kişisel Verilerin Korunması İçin Öngörülen Farklı Yöntem ve Konseptler
I. Amaca Bağlılık İlkesi
II. Veri Emniyeti İlkesi
III. Mahremiyeti Teşvik Eden Teknolojiler (Privacy Enhancing Technologies)
IV. Sorumluluk/Hesap Verilebilirlik İlkesi
§.3. Kişisel Verilerin Korunmasının Temel Hak ve Özgürlükler (Anayasal) Boyutu
I. Anayasal Menfaatler Dengesi
II. Dikey ve Yatay İlişki Sorunu

İKİNCİ BÖLÜM
07.04.2016 Tarih ve 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
§.4. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Koruma Altına Alınan Hukuki Menfaat
§.5. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun Kapsamına Dair Değerlendirmeler
I. Kanun'un Kişi Açısından Uygulama Alanı
II. Kanun'un Konu Açısından Uygulama Alanı
III. Kanun'un Yer Açısından Uygulama Alanı
§.6. Tüzük'ün Uygulama Alanı
I. Genel Olarak
II. AB Dışında İkamet Eden ya da Faaliyet Merkezi Bulunan Gerçek ya da Tüzel Kişiler Açısından Uygulama Alanı
§.7. Kanun'da Kullanılan Bazı Temel Kavramlar
I. Kişisel Veri
II. Kişisel Verilerin İşlenmesi
III. Veri Sorumlusu
§.8. Kanun'da Esas Alınan Temel İlkeler
I. Kişisel Veri İşlenmesinin Kural Olarak Yasak Olması İlkesi
II. Hukuka ve Dürüstlük Kurallarına Uygunluk
III. Amaca Bağlılık İlkesi
IV. Şeffaflık İlkesi
V. Doğru ve Güncel Olma
VI. İşlendikleri Amaçla Sınırlı ve Ölçülü (Asgari Miktarda) Veri İşlenmesi
§.9. Kişisel Verilerin İşlenme Şartları
I. Açık Rıza
II. Kanun'da Öngörülen Hukuka Uygunluk Sebepleri
§.10. Kişisel Verilerin Üçüncü Kişilere Aktarılması
I. Verilerin Üçüncü Kişiler Tarafından İşlenmesi
II. Kişisel Verilerin Yurtdışına Aktarımı
§.11. İlgili Kişinin Hakları ve Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri
I. İlgili Kişinin Hakları
II. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri
III. Tüzük'e Mahsus Düzenlemeler: Veri Koruma Görevlisi (Data Protection Officer – DPO) ve Veri Güvenliği Risk Değerlendirme Raporu (Data Protection Impact Assessment)
§.12. Sicil Başvurusu
I. Veri Sorumluları Sicilinde Esas Alınan İlkeler
II. Kurula Sunulması Gereken Bilgiler
III. Veri Sorumlusu, Temsilcisi ve İrtibat Kişisinin Yükümlülükleri
IV. Kurulun İstisna Öngörme Yetkisi
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

95/46/EC YÖNERGESİ, 6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU VE 2016/679/EU SAYILI GENEL VERİ KORUMA TÜZÜĞÜ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU
Avrupa Adalet Divanı'nın 95/46/EC No.lu Yönergeye İlişkin Verdiği Emsal Kararlar Listesi
BİBLİYOGRAFYA
KAVRAM İNDEKSİ

 

Bu çalışma kişisel verilerle ilgili olmakla beraber, çalışmanın içeriği ile ilgili şu hususları önemle belirtmek gerekir: Kişisel verilerin korunması ile ilgili temel açıklamalar ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ("Kanun") ile ilgili genel bilgiler bu konuda yazılmış birbirinden değerli-bir kısmı Kanun'un henüz tasarı halinde olduğu dönemde dahi-birçok monografide zaten ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bu sebeple, kişisel verilerin korunması hukukunun tarihçesi ve konuyla ilgili genel kavramlar konunun anlaşılmasının kolaylaştırılması açısından incelenecek olsa da, bu inceleme adı geçen monografilerdeki kadar ayrıntılı olmayacak, daha detaylı açıklamalar için bahsedilen monografilere atıf yapmakla yetinilecektir. Yaptığımız çalışmanın ana hedefi ise Türk Hukuku'ndaki düzenlemelerden ziyade, 2016/679 sayılı ve 27 Nisan 2016 Tarihli Gerçek Kişilerin Kişisel Verilerin İşlenmesine Karşı Korunmasına ve Bu Verilerin Serbest Dolaşımına İlişkin ve 95/46/EC sayılı AB Yönergesini Yürürlükten Kaldıran Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Tüzüğü'nde yer alan düzenlemelerin incelenmesidir.(GİRİŞTEN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HUKUKUNUN KAYNAKLARI
I. Kişisel Verilerin Korunması Hukukunun Uluslararası Kaynakları
A. OECD İlkeleri
B. Avrupa Konseyi Sözleşmesi-ETS 108
C. Birleşmiş Milletler Rehber İlkeleri
D. Avrupa Birliği Düzenlemeleri
II. Türk Hukuku'ndaki Düzenlemeler ve AB Genel Veri Koruma Tüzüğü'nün Türkiye'deki Veri Sorumluları ve Veri İşleyenler Açısından Uygulanması

İKİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HUKUKUNUN KAVRAM VE İLKELERİ
I. Temel Kavramlar
A. Kişisel Veri
1. Kişi
2. Belirli veya Belirlenebilir Olma
3. Bilgi
4. İlişkin Olma
B. Kişisel Verilerin İşlenmesi
C. Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen ve Tüzük'te Tanımlanan Diğer Kişiler
1. Veri Sorumlusu
2. Veri İşleyen
3. Tüzük'te Tanımlanan Diğer Kişiler: Üçüncü Kişi ve Aktarılan
II. Kişisel Verilerin Korunması Hukukunun Temel Prensipleri ve Hukuka Uygunluk Halleri
A. Temel İlkeler
1. Hukuka Uygunluk, Hakkaniyet ve Şeffaflık Prensibi
2. Amaçla Sınırlı Olma Prensibi
3. Veri Minimizasyonu Prensibi
4. Doğruluk Prensibi
5. Sınırlı Süre Saklanma Prensibi
6. Bütünlük ve Gizlilik Prensibi
7. Sorumluluk Prensibi
B. Hukuka Uygunluk Halleri
1. Rıza
2. Diğer Hukuka Uygunluk Halleri
3. Kişisel Verilerin Elde Edildikleri Amaç Dışında İşlenmesi Halinde Hukuka Uygunluk
4. Ağırlaştırılmış Hukuka Uygunluk Halleri

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
I. Veri Sahiplerinin Hakları
A. Bilgilendirilme Hakkı
B. Erişim Hakkı
C. Düzeltme Talep Hakkı
D. Silinmeyi Talep Hakkı
E. İşlemenin Sınırlandırılması Hakkı
F. Bildirimde Bulunulmasını Talep Hakkı
G. Veri Taşınabilirliği Hakkı
H. İşlemeye İtiraz Hakkı
II. Veri Sorumlularının Yükümlülükleri
A. Temsilci Atama Yükümlülüğü
B. Gerekli Tedbirleri Alma Yükümlülüğü
1. Genel Olarak Tedbir Alma Yükümlülüğü
2. Müşterek Veri Sorumlularının İşbölümü Anlaşması Yapma Yükümlülüğü
3. Veri İşleyenlerin Seçimi ile İlgili Yükümlülükler
4. Kayıt Tutma Zorunluluğu
5. İşbirliği Yükümlülüğü
6. İşlemenin Güvenliğine İlişkin Tedbir Alma Yükümlülüğü
C. Bildirim Yükümlülüğü
D. Ön Denetim Yükümlülüğü
E. Bilgi Güvenliği Yetkilisi Atama Yükümlülüğü
F. Gizlilik Yükümlülüğü
III. İlgili Kişilerin Haklarının Korunması
A. Veri Sorumlusuna Başvuru Yoluyla Koruma
B. İdari Yaptırımlar Yoluyla Koruma
C. Cezai Yaptırımlar Yoluyla Koruma
D. Genel Düzenlemelerde Yer Alan İmkanlar Yoluyla Koruma
1. Saldırıya Son Verilmesi Davası
2. Saldırı Tehlikesinin Önlenmesi Davası
3. Saldırının Hukuka Aykırılığının Tespiti Davası
4. Maddi Tazminat Davası
5. Manevi Tazminat Davası
6. Menfaat Devri Talebi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DÜZENLEYİCİ KURUMLARLA İLGİLİ GENEL BİLGİLER
I. Avrupa Birliği Sistemi
A. Denetim Makamları
1. Denetim Makamları Arasındaki Yetki Dağılımı
2. Denetim Makamlarının Görev ve Yetkileri
B. Avrupa Veri Koruma Kurulu
1. Avrupa Veri Koruma Kurulu'nun Yapısı
2. Avrupa Veri Koruma Kurulu'nun Görev ve Yetkileri
3. Avrupa Veri Koruma Kurulu'nun Çalışma Esasları
II. Türk Sistemi
A. Kişisel Verileri Koruma Kurumu'nun Yapısı
1. Kişisel Verileri Koruma Kurulu Üyeleri
2. Kişisel Verileri Koruma Kurulu Başkanı
3. Kişisel Verileri Koruma Kurumu Başkanlığı
4. Kişisel Verileri Koruma Personeli
B. Kişisel Verileri Koruma Kurulu'nun Çalışma Esasları
C. Kişisel Verileri Koruma Kurumu'nun ve Kurulu'nun Görev ve Yetkileri
1. Kişisel Verileri Koruma Kurumu'nun Görevleri
2. Kişisel Verileri Koruma Kurulu'nun Görevleri

BİBLİYOGRAFYA
I. Genel Eserler
II. Avrupa Birliği Ve Avrupa Konseyi Belgeleri
EKLER
AVRUPA PARLAMENTOSU VE AVRUPA KONSEYİ TÜZÜĞÜ
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU

 

"Bu kitabın amacı; Avrupa Birliği gündemi yanında Türkiye - Avrupa Birliği ilişkilerinde önem taşıyan ekonomik konuların daha iyi anlaşılmasına katkı yapmaktır.

Türkiye'de Avrupa Birliği'ne ilişkin gelişmelerin fazla tartışılmadığı bu dönemde, iki tarafın gündemindeki önemli konular mümkün olduğunca seçilerek, ağırlıklı olarak ekonomik boyutuyla incelenmiştir. Avrupa Birliği kapsamında 2020 Stratejisi çerçevesinde üye ülkelerin performansları, büyüme sorunu, tarım reformları, sanayideki arayışlar, dijital dönüşüm, küresel krizin etkilediği sermaye piyasalarının bütünleşmesi ve Avrupa Birliğinde'ki en güncel konu olan Brexit'in etkileri incelenmiştir.

Türkiye AB ilişkileri kapsamında ise iktisatçı gözüyle insan hakları ve özgürlükler, haksız rekabetin önlenmesine yönelik ticaret politikası önlemlerinin taraflarca kullanılışı, Türkiye'yi etkileme potansiyeli yüksek olan AB'nin yeni nesil ticaret anlaşmaları, Türkiye'nin tarım sektöründeki rekabet gücü ve gümrük birliğine girerken büyük ümit bağlanan uluslararası doğrudan yatırımlar konusu ele alınmıştır." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Avrupa 2020 Stratejisi
• Büyüme Sorunu
• Ortak Tarım Politikası
• Sanayide Rönesans Arayışları
• Dijital Dönüşüm
• Sermaye Piyasalarının Entegrasyonu
• Brexit
• İnsan Hakları ve Özgürlükler
• Ticaret Politikası Önlemleri
• Yeni Nesil Serbest Ticaret Anlaşmaları
• Türkiye'nin Tarımda Rekabet Gücü
• Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

 

 

 

"Avrupa Birliği ekonomik ve siyasi bütünleşme süreci içerisinde kendine özgü, dinamik bir hukuk sistemi yaratmıştır. Derhal uygulanabilirlik, öncelik, özerklik, birlik, doğrudan uygulanabilirlik ve doğrudan etki ilkeleri Birliğin uluslarüstü yapısını ortaya koyan ilkelerdir. Birlik kurumları tarafından sınırlı yetki ilkesi çerçevesinde kabul edilen düzenlemelerin üye devletler tarafından etkili ve yeknesak şekilde uygulanması bütünleşme hedefine ulaşılması açısından önemlidir. Birlik hukukunun uygulanmasında Avrupa Birliği açısından dolaylı yürütme ilkesi geçerlidir. Bu çerçevede esas yetki üye devletlere aittir. Etkili ve yeknesak uygulamanın temini amacıyla üye devletler düzeyinde ve Avrupa Birliği düzeyinde denetimler gerçekleştirilmektedir.

"Avrupa Birliği Hukukunun Üye Devletlerde Uygulanması" başlıklı çalışmada Avrupa Birliği hukuku ile uluslararası hukuk arasındaki farklar belirtilmekte, Avrupa Birliği hukuku ile ulusal hukuklar arasındaki ilişki üye devletlerin mevzuat ve uygulamaları ışığında değerlendirilmekte ve yargısal, idari, siyasi denetim ile kamuoyu denetiminin usul ve esasları açıklanmaktadır." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Avrupa Birliği Hukuku – Ulusal Hukuk İlişkileri
• Avrupa Birliği Hukuku – Uluslararası Hukuk Ayrımı
• Entegrasyon Türleri
• Yetki Devri ve Paylaşımı
• Avrupa Birliği Hukukunun Uygulanması
• Avrupa Birliği Hukukunun Uygulanmasına İlişkin Denetim

 

"Bu eser, altmış yılı aşkın bir geçmişe sahip olan Avrupa bütünleşme sürecinin hukuki çerçevesini oluşturan Avrupa Birliği hukukunun temel konularını genel hatları ile okuyuculara sunmayı amaçlamaktadır. Öncelikli olarak lisans öğrencilerine yönelik hazırlanmış bu eserde; bu doğrultuda, Avrupa bütünleşme sürecinin gelişimi, Avrupa Birliği'nin kurumsal yapısı, Avrupa Birliği'nin hukuk düzeni, Avrupa Birliği'n de yargısal korunma, iç pazar hukuku, ortak dış güvenlik politikası ve özgürlük, güvenlik ve adalet alanı gibi konulara yer verilmiştir." (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Avrupa Bütünleşme Sürecinin Aşamaları
• Avrupa Birliği'nin Kurumsal Yapısı
• Avrupa Birliği'nin Hukuk Düzeni
• Yargısal Korunma
• İç Pazar Hukuku
• Ortak Dış ve Güvenlik Politikası
• Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı

 

""Avrupa Birliği Maddi Hukuku: İç Pazar" kitabı, hem lisans hem de lisansüstü öğrencilere yönelik bir ders kitabı olarak hazırlanmıştır. İç pazar, içinde malların, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımının sağlandığı, iç sınırların olmadığı bir alanı ifade eder. İç pazar kurmak, Avrupa bütünleşmesinin başlangıcından bu yana Avrupa Birliği'nin hedefleri arasında yer alır. Bu bakımdan iç pazar hukuku; Antlaşmalar, Avrupa Birliği tasarrufları ve özellikle de Avrupa Birliği Adalet Divanı kararları aracılığıyla, 1950'li yılların sonundan bu yana, dolayısıyla yaklaşık 60 yıldır, şekillenmektedir. İşte bu kitap, Avrupa Birliği'nin belki de en önemli maddi hukuk alanı olarak gösterilebilecek olan iç pazar ile ilgili sistematik, öz ve güncel bilgiyi yalın bir dille okura aktarma çabasının sonucudur. Bu amaçla kitapta iç pazarın temellerinden temel serbestî hükümlerinin, yani malların, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı hükümlerinin, uygulanmasına ilişkin ortak çerçeveye ve iç pazara ilişkin Avrupa Birliği tasarruflarından (pozitif bütünleşmeden) temel serbestî hükümlerinin öngördüğü haklı gösterilemeyen tahdit yasağına (negatif bütünleşmeye) bir dizi konu ele alınmıştır. İşlenen konuyu daha anlaşılabilir kılmak adına "şekiller" ve "tablolar" gibi görsel anlatımlar, örnek oluşturucu ve detay verici bilgiler içeren "kutular", anlatımı özetleyen "önemli noktalar" ve bilgisini derinleştirmek isteyenler için "okuma listesi" metne eklenmiştir. İlgili herkese faydalı olması dileğiyle…" (Arka Kapak Yazısı)

Konu Başlıkları

• Temelleri Yönüyle İç Pazar
• Pozitif Bütünleşme Yönüyle İç Pazar (İç Pazara İlişkin AB Tasarrufları)
• Negatif Bütünleşme Yönüyle İç Pazar (Haklı Gösterilemeyen Tahdit Yasağı)

 

"Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile bu sözleşmeye ek protokollerle düzenlenen temel hak ve özgürlüklere ilişkin düzenlemeler 2004 yılında Anayasamızın 90. maddesinde yapılan değişiklik sonrasında, “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz” şeklindeki hükmüne eklenen “usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası anlaşma hükümleri esas alınır” hükmü ile birlikte doğrudan iç hukukumuzda uygulama alanı bulan düzenlemeler haline gelmiştir. Buna bağlı olarak da idari yargı yerlerinde AİHM kararları ve AİHS hükümleri önem arzetmeye başlamıştır.

İdari yargı alanında AİHS ve AİHM kararları konusunda basılı eser konusunda bir sıkıntı ve boşluk yaşanmaktadır. Bu sıkıntının giderilmesi amacıyla alanında ilk çalışma olan “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Türk İdari Yargısına Yansımaları” isimli kitap çalışmamızdan sonra ikinci kitap çalışmamız olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarına Atıf Yapan İdari Yargı Kararlarını esas alan ve “İdari Yargı İçin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Uygulama Rehberi” isimli bu çalışmamızı hazırladık.

Çalışmada, AİHS ve ekli protokol ile korunan haklara ilişkin madde metinleri ve bu madde ile ilgili açıklamalara yer verildikten sonra, her madde başlığı altında, AİHS ve/veya eki protokollerle korunan bu haklarla ilgili olarak AİHM’nin vermiş olduğu kararlarda yaptığı yorumlara kısa ve özet olarak yer verilmiştir. Daha sonrasında, önceki çalışmamımızın temel unsurlarından birisi olan, idari yargı yerlerinde görülen ve AİHM önüne giden uyuşmazlıkların listesi verilerek AİHS ve Eki protokollerle korunan haklar konusunda Türk İdari Yargı Yerleri olan Danıştay, Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemelerince AİHM kararlarına atıf yapılan kararların metinlerine yer verilmiştir." (Önsözden)

 

"Özgürlük ve güvenlik hakkının sınırlandırılabilmesi insan hakları hukuku belgelerinde bazı ölçütlere bağlanmıştır. Bahsi geçen sınırlandırma ölçütlerinin daha da sıkı olarak ele alındığı belgelerden biri Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’dir. AİHS’de, kişi özgürlüğünün tek tek hangi hallerde sınırlandırılabileceği detaylı şekilde düzenlenmiştir. Yapılan bu düzenlemenin neticesinde ise, meşru görülen bu sınırlandırma ölçütlerinin haricinde kişinin özgürlüğünden yoksun bırakılmasının önüne geçilmeye çalışılmıştır.

AİHS’in 5. maddesinde yer alan özgürlük ve güvenlik hakkının korunması için, AİHM de söz konusu hakka ilişkin olarak verdiği kararlarla sınırlandırmanın hukukiliğine ilişkin bazı standartlar belirlenmiştir. Türkiye’nin AİHS’e taraf olmasının bir sonucu olarak, ulusal hukukta özgürlük ve güvenlik hakkına ilişkin düzenlemelerin yani koruma tedbirlerinin Sözleşme’nin ilgili maddesine ve AİHM’in içtihatlarında belirlemiş olduğu standartlara uygun olması gerekmektedir. AİHS ile uyumlu koruma tedbirlerine ulaşabilmek için ise, kanun koyucunun bazı değişikliklere gittiği ve Sözleşme’ye aykırılık teşkil edebilecek hükümleri yeri geldiğince yeniden düzenlediği görülmektedir. Ancak sadece bu değişikliklerin yapılmasının, tek başına yeterli olmayacağı açık olup; ayrıca mevzuattaki hükümlerin uygulamaya yansıtılması da, AİHS standartlarına uyum sağlama bakımından önemlidir. Türk pozitif hukukundaki düzenlemelerin AİHS ile olan uyumunun ortaya konması amacı da bizi böyle bir çalışma yapmaya yöneltmiştir." (Arka Kapak Yazısı)