Detayları
"[...]Her şeyden önce, eşya kavramının doğru bir biçimde belirlenmesi önemlidir. Çünkü aynî haklar eşya üzerinde kurulabilir. Aynî hakların en önemlisi olan mülkiyet hakkının konusu böylece ortaya çıkar. Eşya kavramının belirlenmesi, üzerinde mülkiyet kurulabilecek şeylerle kurulamayacak şeylerin ayırt edilmesi bakımından önemlidir.
Bu incelemenin birinci bölümünde çeşitli ülkelerdeki eşya kavramına yaklaşımı inceleyip bir eşya tanımı ortaya koymaya çalışacağız. Bu bölümde ayrıca eşya çeşitleri, bu arada mal birliği ve eşya birliği kavramları üzeride duracağız. İkinci bölümde ise cismanilik unsuru bakımından eşya sayılıp sayılamayacağı tartışmalı olan bazı varlıkları inceleyeceğiz. Bu bağlamda bilgisayar programları, senetler, doğal güçler ve haklar, ele alınacak başlıca tartışma konularıdır. Üçüncü ve son bölümde, kişi dışılık üzerinde durulacaktır. Bu son bölümde insan vücudu, vücuttan ayrılan organ, doku gibi parçalar, embriyo ve insan cesedinin eşya olup olmadığı sorusuna bir cevap alınacaktır. Hayvan haklarının gelişmesiyle birlikte hayvanın eşya sayılıp sayılmayacağı konusunda ciddi tartışmalar çıkmıştır. Bu tartışmalar da son bölümün konuları arasındadır."
(Giriş'ten)
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XI
GİRİŞ 1
Birinci Bölüm
EŞYA KAVRAMININ GENEL UNSURLARI
I. Eşyanın Tanımı 5
A. Genel Olarak 5
B. Eşya Kavramı: Bir Terminoloji Sorunu 6
C. Eşya Kavramının Önemi 9
D. Karşılaştırmalı Hukukta Eşya Kavramı 11
1. Roma Hukuku 11
2. Alman Hukuku 13
3. Avusturya Hukuku 15
4. Fransız Hukuku 16
5. İngiliz Hukuku 17
6. Bazı Uluslararası Metinlerde Eşya Kavramı 19
7. Türk ve İsviçre Hukuku 21
E. Eşya Kavramının Unsurları 24
1. Cismanilik Unsuru 24
2. Sınırlarının Belirli Olması Unsuru 25
İÇİNDEKİLER
VIII
3. Üzerinde Hâkimiyet Kurulmaya Elverişli Olma Unsuru 26
4. Kişi Dışılık Unsuru 29
5. Dört Unsur Dışında Başka Unsurlara İhtiyaç Var mı? 30
II. EŞYA ÇEŞİTLERİ 37
A. Genel Olarak 37
B. Taşınır Eşya-Taşınmaz Eşya 37
C. Mislî Eşya-Gayrimislî Eşya 38
D. Tüketime Tabi Olan ve Tüketime Tabi Olmayan Eşya 41
E. Özel Mülkiyete Tabi Olan-Özel Mülkiyete Tabi Olmayan Eşya..43
F. Bölünebilen-Bölünemeyen Eşya 45
G. Sahipli Eşya-Sahipsiz Eşya 46
III. Basit Eşya, Birleşik Eşya, Eşya Birliği-Hak Birliği 47
A. Basit Eşya 47
B. Birleşik Eşya 48
C. Eşya Birliği 52
D. “Bir Miktar Eşya” Kavramı 54
E. Hak Birliği 57
1. Genel Olarak 57
2. Malvarlığı Kavramı 58
3. Özel Malvarlığı 63
4. Ticari İşletme 66
İkinci Bölüm
CİSMANİLİK UNSURU BAKIMINDAN
TARTIŞMALI VARLIKLAR
I. Bilgisayar Programları 72
A. Genel Olarak 72
B. Bilgisayar Programlarını Eşya Sayan Görüş 74
C. Bilgisayar Programlarının Eşya Sayılmasının Hukuki
Sonuçları 78
D. Bilgisayar Programlarını Gayrimaddi Mal Sayan Görüş 83
E. Bilgisayar Programlarının Gayrimaddi Mal Sayılmasının
Hukuki Sonuçları 85
II. Senetler 92
III. Haklar 97
A. Bağımsız ve Sürekli Haklar 97
B. Haklar ile Alacaklar Üzerinde İntifa ve Rehin Hakları 100
1. Haklar ile Alacaklar Üzerinde İntifa Hakkı 100
2. Haklar ile Alacaklar Üzerinde Rehin Hakkı 102
3. Haklar ile Alacaklar üzerinde Kurulan İntifa ve Rehin
Hakkının Hukuki Niteliği 105
IV. Enerji ve Doğal Güçler 111
Üçüncü Bölüm
KİŞİ DIŞILIK UNSURU BAKIMINDAN
TARTIŞMALI VARLIKLAR
I. İnsan Vücudu 119
A. İnsanın Kendi Vücudu Üzerindeki Hakkı 119
B. İnsan Vücudunun Parçaları 123
1. Genel Olarak 123
2. İnsandan Ayrılan Doğal Vücut Parçaları 124
a. Vücut Parçalarını Eşya Sayan Görüş 125
b. Vücut Parçalarını Kişilik Hakları Kapsamında
Değerlendiren Görüş 132
c. Yığılma Teorisi 134
d. Değerlendirme 139
3. Vücudun Yapay Parçaları 146
II. Embriyo 148
A. Genel Olarak 148
B. Tüpteki Embriyonun Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 150
X
1. Eşya Sayan Görüş 150
2. Değerlendirme 155
III. Ceset 159
A. Genel Olarak 159
B. Cesedi Eşya Saymayan Görüşler 161
1. Kişilik Bakiyesi Teorisi 161
2. Cesedi Kendine Has Bir Varlık Sayan Görüş 163
C. Cesedi Eşya Sayan Görüşler 164
1. Miras Mülkiyeti Teorisi 165
2. Cesedin Sahipsiz Bir Eşya Olduğu Görüşü 166
a. Cesedin Mülkiyete Elverişli Sahipsiz Eşya Olması 166
b. “Ölüye Bakım Hakkı” Teorisi 168
D. Değerlendirme 171
E. Cesetten Ayrılan Parçalar 179
IV. İnsan Dışındaki Canlılar 182
A. Hayvanlar 182
1. Genel Olarak 182
2. Alman, İsviçre ve Avusturya Hukuku’ndaki Değişiklikler 183
3. Türk Hukukundaki Durum 187
B. Bitkiler 188
SONUÇ 189
KAYNAKÇA 195