" Türkiye’de hukukun bazı alanlarında kaynak niteliği taşıyan çalışmaların yetersiz olduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle Hava Hukuku konusundaki kaynaklar nicelik açısından olması gerekenin oldukça altındadır. Hava Hukuku’nun hukukun diğer dallarına göre daha genç bir hukuk dalı olması bu yetersizliğin temel nedenlerinden biri arasında yer almaktadır.

Elinizdeki Uluslararası Hava ve Uzay Hukuku isimli bu çalışma Hava Hukuku ve Uzay Hukuku dallarında akademik kaynak eksikliğinin giderilmesine katkıda bulunacaktır. Türkiye’de Hava Hukuku alanında az sayıda basılı eser bulunmasına rağmen Uzay Hukuku alanında basılı bir akademik kaynak bulunmamaktadır, bu nedenledir ki söz konusu kitap Uzay Hukuku alanında hazırlanmış ilk çalışmayı içermektedir. " (Tanıtım Yazısı)

 

"Angajman kurallarının teori ve pratiğinin tarihi ve güncel örnekleri ile ele alındığı bu çalışmada  “Angajman Kurallarının Tarihçesi ve Teorik Boyutu”, “Angajman Kuralları ve Uluslararası Hukuk İlişkisi” ile “Angajman Kurallarının Uygulama Örnekleri” konu başlıklarına yer verilmiştir."(Tanıtım Yazısı)

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ V
KISALTMALAR LİSTESİ VII
TABLOLAR , ŞEKİLLER, RESİMLER LİSTESİ XIII
GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM
ANGAJMAN KURALLARININ TARİHÇESİ VE TEORİK BOYUTU

1. KISIM: ANGAJMAN KURALLARININ TARİHÇESİ 7
1.1. İlk Angajman Kuralı Uygulamaları 7
1.2. Modern Angajman Kuralı Uygulamaları 12
2. KISIM: ANGAJMAN KURALLARININ TEORİK BOYUTU 17
2.1. Bir Kavram Olarak Angajman Kuralları 17
2.2. Angajman Kurallarının Farklı Doktrinlerdeki Tanımlamaları 19
2.3. Angajman Kurallarının Tanımlanmasında Kullanılan Kavramların
       Karşılaştırılması 24
2.4. Angajman Kurallarının Bileşenleri 26
2.4.1. Hukuki Bileşen 28
2.4.2. Politik Bileşen 30
2.4.3. Askeri Bileşen 32
2.4.4. Angajman Kurallarının Bileşenleri Üzerine Bir Değerlendirme 34
2.5. Angajman Kurallarının Türleri 35
2.5.1. Barış Zamanı Angajman Kuralları 38
2.5.2. Savaş Zamanı Angajman Kuralları 39
2.5.3. Daimi Angajman Kuralları 40
2.5.4. Göreve/Harekâta/Alana Özgü Angajman Kuralları 43
2.5.5. Çok Uluslu Angajman Kuralları 45
2.5.6. Aktif Olmayan Angajman Kuralları 53
2.6. Angajman Kurallarının Hazırlanması ve Uygulanması 54
2.6.1. Angajman Kurallarının Tasarlanması 55
2.6.2. Angajman Kurallarının Eğitimi 61
2.6.3. Askeri Hukuk Müşavirinin Rolü 67
2.6.4. Angajman Kurallarının Yayımı 69
2.7. Angajman Kurallarının Hukuki Niteliği 71
2.8. Angajman Kurallarından Dolayı Sorumluluk 75
2.9. Angajman Kurallarına Dair Temel İlkeler ve Bilinmesi Gerekenler 80
3. KISIM: ANGAJMAN KURALLARININ TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMASI 82
3.1. Türkiye Kamuoyu ve Hukuk Düzeninde Angajman Kuralları 82
3.2. Türkiye Uygulamasında Angajman Kurallarının Gizliliği 86
3.3. Çok Uluslu Operasyonlarda Türkiye’nin Angajman Kuralları 87
3.4. Türkiye Uygulamasında Angajman Kurallarının Hazırlanmasına İlişkin
       Tavsiyeler 88

İKİNCİ BÖLÜM
ANGAJMAN KURALLARI VE ULUSLARARASI HUKUK İLİŞKİSİ

1. KISIM: ULUSLARARASI HUKUKTA KUVVET KULLANMA 93
1.1. BM Öncesi Dönemde Kuvvet Kullanma 93
1.2. BM Döneminde Kuvvet Kullanma 97
1.2.1. BM Döneminde Kuvvet Kullanma Yasağının İstisnai Durumları 100
1.2.1.1. Meşru Müdafaa 101
1.2.1.2. BM Kararı ile Kuvvet Kullanma 104
1.2.2. Kuvvet Kullanmayı Meşrulaştırmaya Yönelik Diğer Argümanlar 107
1.2.2.1. İnsani Müdahale 107
1.2.2.2. Koruma Sorumluluğu 110
2. KISIM: ANGAJMAN KURALLARI VE KUVVET KULLANMA 114
2.1. Angajman Kuralları ile Uluslararası Hukukun Sınır Noktası:
       Meşru Müdafaa 114
2.1.1. Ulusal Meşru Müdafaa Hakkı 115
2.1.2. Birlik Meşru Müdafaa Hakkı 117
2.1.3. Bireysel Meşru Müdafaa Hakkı 120
2.2. Farklı Angajman Kuralları Doktrinlerinde Meşru Müdafaa Hakkı 121
2.2.1. Uluslararası İnsancıl Hukuk Enstitüsü’nün Meşru Müdafaa Hakkına İlişkin Yaklaşımı 121
2.2.2. NATO Angajman Kuralları Yönergesinde Meşru Müdafaa Hakkı 122
2.2.3. ABD Daimi Angajman Kuralları Doktrininde Meşru Müdafaa Hakkı 124
3. KISIM: SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU VE ANGAJMAN
                      KURALLARI 127
3.1. Silahlı Çatışmalara İlişkin Tanımlamalar 128
3.1.1. Savaş 128
3.1.2. Savaşa Varmayan Durumlar 129
3.1.2.1. Zararla Karşılık 131
3.1.2.2. Müdahale 134
3.2. Silahlı Çatışmaların Türleri 136
3.2.1. Uluslararası Silahlı Çatışmalar 136
3.2.2. Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalar 137
3.2.3. BM Öncülüğünde Gerçekleştirilen Silahlı Çatışmalar 140
3.2.3.1. Barışı Kurma ve Barışı Koruma 141
3.2.3.2. Barışı Uygulama 145
3.2.4. Silahlı Çatışmalardan Dolayı Sorumluluk 148
3.2.5. Silahlı Çatışmalar Hukuku ve Angajman Kuralları İlişkisi 152

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANGAJMAN KURALLARININ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

3.1. Kore Savaşı ve Angajman Kuralları 156
3.2. Vietnam Savaşı ve Angajman Kuralları 159
3.3. Lübnan İç Savaşı ve Angajman Kuralları 164
3.4. Körfez Savaşı ve Angajman Kuralları 169
3.5. Somali İç Savvaşı ve Angajman Kuralları 174
3.6. Eski Yugoslavya Barış Gücü ve Angajman Kuralları 177
3.7. Irak’ın İşgali ve Angajman Kuralları 180
3.8. Afganistan Örneğinde Angajman Kuralları 183
3.8.1. ISAF Dönemi Angajman Kuralı Uygulamaları 188
3.8.1.1. COIN Stratejisi ve Angajman Kuralları 190
3.8.1.2. 2011’den 2014’e ISAF Çekilme Dönemi Angajman Kuralları 198
3.8.2. Afganistan’daki Müttefik Kuvvetlerin Angajman Kuralları Örnekleri ve
          Meşru Müdafaa Algısındaki Farklılıklar 200
3.8.2.1. ABD 201
3.8.2.2. Birleşik Krallık 203
3.8.2.3. Almanya 205
3.8.2.4. Fransa 207
3.8.3. Afganistan’da Angajman Kurallarından Kaynaklanan Kazalar 209
3.8.3.1. Tarnak Olayı 210
3.8.3.2. Ganjal Muharebesi 214
3.8.4. NATO’nun Yeni Görevi “Kararlı Destek Misyonu” ve Bu Dönemde
          Uygulanan Angajman Kuralları 216
SONUÇ 227
YARARLANILAN KAYNAKLAR 243

 

İçindekiler

• - Uluslararası Örgütlerin Mahiyeti ve Temel Özellikler
• Uluslararası Örgütler ve Uluslararası Sistem
• Diğer Uluslararası Kuruluşlar
• - Uluslararası Örgütlerin Ortaya Çıkışı ve Tarihi Gelişimi
• Vestfalya Öncesi Dönem
• Vestfalya Sonrası Dönem
• - Uluslararası Örgütlere Genel Bir Bakış ve Sınıflandırma
• Sınıflandırmanın Anlamı ve Değişik Sınıflandırmalar
• Coğrafi Açıdan Uluslararası Örgütler
• Faaliyet Konularına Göre Uluslararası Örgütler
• Yetkilerine Göre Uluslararası Örgütler
• - Uluslararası Örgütlerin Kuruluşu
• Kuruluş Süreci ve Usulleri
• Kurucu Andlaşma
• - Uluslararası Örgütlere Katılım
• Uluslararası Örgütlere Üyelik
• Diğer Katılım Yolları
• - Uluslararası Örgütlerin Hukuki Şahsiyeti
• Şahsiyetin Mahiyeti
• Şahsiyetin Sonuçları
• Uluslararası Örgütlerin İç Hukuk Düzenlerindeki Yeri
• Uluslararası Örgütlerin Sona Ermesi
• - Kurumsal Yapı ve Karar Alma Süreci
• Yetkiler
• Teşkilat ve Organlar
• Karar Alma ve Uygulama Süreci
• - İdari ve Mali Düzen
• İdari Düzen
• Mali Düzen

 

"Uluslararası hukuk sisteminin dinamik yapısı içerisinde olağan kabul edilen yeni sorunlar veya uyuşmazlıklara çözüm bulunması mevzusu, hem ulusal hukuk hem de uluslararası hukuk düzenlemeleri ve uygulamaları ile aşılmaya çalışılmaktadır.

Uluslararası hukuku, teori ve uygulaması ile birlikte ele alan Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-I adlı çalışma, gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde son yıllardaki en son gelişme ve olayları içerecek şekilde yeniden gözden geçirilmiş ve önemli ölçüde güncellenmiştir.

Bu anlamda, beşinci basıda, ortaya çıkan yeni gelişmelerle ilgili bilimsel çalışmalar ile ulusal ve uluslararası yargı kararları ve bu anlamdaki uygulamalara yer verilmiştir. Özellikle, uluslararası hukuk-ulusal hukuk ilişkisi temelinde, 16 Nisan 2017'deki referandum ile gerçekleştirilen Anayasa değişikliği kapsamında 24 Haziran 2018'de yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimleri neticesinde hem hukuki hem de fiili olarak Türkiye'de Parlamenter Sistem sona ermiş, onun yerine yeni bir Hükümet Sistemi olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ihdas edilmiştir. Andlaşmaların yapılması, onaylanması, yürürlüğü ve yayımlanması anlamında çok önemli değişiklikleri gündeme getiren yeni sisteme ve bu yöndeki uygulamalara geniş bir yer verilmeye çalışılmıştır." (Tanıtım Yazısı)

Konu Başlıkları

• Uluslararası Hukuk Sistemi ve Uluslararası Toplum
• Uluslararası Hukukun Kaynakları
• Andlaşmalar Hukuku
• Uluslararası Hukuk – Ulusal Hukuk
• Uluslararası Hukuk Kişileri ve Tanıma
• Ülke
• Yetki

 

Açıklama:

*Giriş
*Uluslararası Hukukun Kaynakları
*Uluslararası Hukukun Kişileri
*Uluslararası Hukukun Kişileri Arasındaki İlişkiler
*Mekanların Uluslararası Rejimi

 

Uluslararası kamu hukukunun iki temel ilkesi olan devletlerin ve uluslararası örgütlerinin yargı bağışıklığı ile insan haklarının korunması ve geliştirilmesi ilkesi arasında çatışma durumu söz konusu olabilmektedir. Ulusal yargı organları önünde yargı bağışıklığının tanınması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde düzenlenen ve güvence altına alınan hak ve özgürlükleri ihlal eder mi? Böyle bir çatışma durumu söz konusu olduğu zaman, uluslararası bir yargı organı olan AİHM bu haklar arasında nasıl bir denge kurmaktadır? Sözleşme ile korunan haklar mı yoksa yargısal bağışıklık ilkesi mi ağır basmaktadır? Bu davalarda AİHM orantılılık ilkesini nasıl uygulamaktadır? Strazburg yargı organı tarafından yapılan Sözleşmeye uygunluk denetiminin yoğunluğu hangi kriterlere göre değişmektedir? Bu uygunluk denetiminde yargısal bağışıklığın devlete veya uluslararası bir örgüte tanınması arasında bir fark var mıdır? Yargısal bağışıklığın söz konusu olduğu davalarda savunmacı devletlerin takdir yetkisi geniş midir? Bu eser AİHM içtihatları ve doktrinin tespitleri ışığında bu sorulara cevap aramaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

I. Uluslararası Hukukta Yargı Bağışıklığından Faydalananlar
A. DEVLETLERİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. Devlet tüzel kişiliğinin yargı bağışıklığı
2. Devlet tüzel kişiliğinin icra bağışıklığı
3. Devleti yabancı ülkede temsil eden kişilerin yargı bağışıklığı
B. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN YARGISAL BAĞIŞIKLIĞI
1. Uluslararası örgüt tüzel kişiliğinin yargı bağışıklığı
2. Uluslararası örgütlerin temsilcilerinin ve personelinin yargı bağışıklığı

II. Yargı Bağışıklığı ve İnsan Hakları
A. İNSAN HAKLARININ KORUNMASI NEDENİYLE YARGI BAĞIŞIKLIĞININ SINIRLANDIRILMASI SORUNU
1. İnsan hakları ihlallerinde yargı bağışıklığının sınırı: yabancı ulusal mahkemeler
2. İnsan hakları ihlallerinde yargısal bağışıklığın uluslararası ceza mahkemeleri önünde öne sürülememesi
B. JUS COGENS NORMLARININ İHLALİ DURUMUNDA YARGISAL BAĞIŞIKLIĞIN OLUP OLMAMASI SORUNU
1. Jus cogens normlarının ihlali durumunda yargı bağışıklığının uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin teoriler
2. Yargı bağışıklığı: uluslararası suçların işlenmesi halinde cezasızlık nedeni?
3. Evrensel yargı yetkisi kavramı ile yargısal bağışıklığın ortadan kaldırılması sorunu

III. Yargı Bağışıklığı ve AİHM
A. AİHM ÖNÜNDE DEVLETLERİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. Sözleşme organlarının yargı bağışıklığı sorunu ile karşılaşmaları
2. AİHM'nin devletlerin yargı bağışıklığı sorunu ile karşılaşması
3. İşkence eylemlerinden dolayı tazminat davası açma hakkı ile devletlerin yargı bağışıklığı arasında kurulmak istenen denge sorunu
4. Yargı bağışıklığı ile ilgili davalarda içtihat değişikliğine doğru?
B. AİHM ÖNÜNDE ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. Uluslararası örgütlerin işlem ve eylemlerinin AİHM tarafından denetlenmesi sorunu
2. Uluslararası örgütlerin yargı bağışıklığı ve mahkemeye erişim hakkı
C. AİHM ÖNÜNDE KİŞİLERİN YARGI BAĞIŞIKLIĞI
1. AİHM'nin kişilerin yargısal bağışıklığı sorununa eğilmesi
2. Kişilerin uluslararası hukuktan kaynaklanan yargısal bağışıklığı ve mahkemeye erişim hakkı
SONUÇ

KAYNAKÇA
DİZİN

 

"Bu kitap, genellikle kavramakta zorluk çektikleri "milletlerarası hukuk" dersini daha kolay anlayabilecekleri sade bir üslupla yazıldığı ve güncel örneklerle desteklendiği için Türk literatüründe basılı ders kitapları arasında öğrencilere çokça tercih edecekleri iyi bir seçenek sunmaktadır."

Prof. Dr. Ayşe Nur TÜTÜNCÜ (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

"Uluslararası Hukuk, iç hukuk konularıyla her gün karşılaşan öğrenciler için anlaşılması daha zor olan bir hukuk dalı. Eşit ve bağımsız ünitelerin hukuka nasıl uyduklarını anlamak için bir başlangıç kitabı gerekiyor. Artık bütün ülkeleri etkileyen bu hukuk dalını anlamak ve bu alandaki bilgisini geliştirmek isteyenler için bu eseri hukuk öğrencilerinin başucu kitabı olma niteliğinde."

Prof. Dr Hasan KÖNİ (Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

"Uluslararası Hukuk, sade ve açık bir dille ama gerekli bütün detaylarıyla anlatılıyor. Uluslararası Hukuk'un temel kavramlarını, temel prensiplerini ve uygulama alanlarını akıcı ve merak uyandırıcı bir yaklaşımla sunuyor. Her bir bölümün sonundaki İngilizce özetler sadece bir özet sunmaktan öte, Uluslararası Hukuk'un temel kavramlarının İngilizcesi ile de öğretilmesine katkı sağlıyor. Bir ders kitabından daha başka neler beklenebilirdi? Birçok yönü ile Uluslararası Hukuk'un öğretilmesinde Türkçe literatüre önemli bir katkı getirmekte..."

Prof. Dr. Sertaç Hami BAŞEREN (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi)

"Uluslararası Hukuk öğrenmeye başlayan ve hatta bu alandaki bilgisini daha da geliştirmek isteyenler için doğru bir seçenek. Yazarlar, Uluslararası Hukuk alanındaki gelişmeleri yakından takip etmişler ve kitapta Türkiye'yi özellikle ilgilendiren örneklere de yer vermişler. Bu kitabın Türkiye'de Uluslararası Hukuk alanında temel bir ders kitabı olacağına inanıyorum."

Prof. Dr. Yusuf AKSAR (Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

"Hukuk eğitiminde, Uluslararası Hukuk'un kendine özgü niteliklerini öğrencilere anlaşılır bir dille anlatmak büyük önem taşımaktadır. Uluslararası Hukuk'un temel konularının nerede ise tamamını sade ve akıcı bir dille anlatan Prof. Dr. Yücel Acer ve Prof. Dr. İbrahim Kaya'nın beraber hazırladıkları Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, bu anlamda başta öğrenciler olmak üzere Uluslararası Hukuk'a ilgi duyan her kesime hitap edecek niteliktedir. Ayrıca eğitim dili Türkçe olan hukuk fakültesi öğrencilerine bölüm sonlarındaki İngilizce özetlerle farklı bir dilde daha zengin bir kavramsal kaynak sunmaktadır. Kitabın, Türkiye'de Uluslararası Hukuk eğitimine her yönü ile ciddi katkı sağladığını ve sağlamaya devam edeceğini düşünmekteyim."

Doç. Dr. Cavid Abdullahzade (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi)" (Tanıtım Yazısı)

Konu Başlıkları

• Antlaşmalar Hukuku
• Deniz Hukuku
• Hava ve Uzay Hukuku
• İnsan Hakları Hukuku
• Kuvvet Kullanma
• Uyuşmazlık Çözümü
• Çevre Hukuku
• Ekonomi Hukuku

 

"Kitabın ikinci basısında ivme kazanan hukuki konular dikkate alınarak yeni pratik çalışmalar eklenmiş, kitapta kullanılan mevzuattaki değişiklikler incelenmiş ve daha önce hazırlanan pratik çalışmalar yeniden gözden geçirilmiştir.

Bu kitapta toplam 35 pratik çalışma bulunmaktadır. Hazırlanan olaylar hayatın içinden, güncel olaylardan ya da Yargıtay kararlarından yararlanılmak suretiyle oluşturulmuştur. Anlatımda seçilen yalın dil ile öğrencilerin konuları daha rahat anlayabilmesi hedeflenmiştir. " (Tanıtım Yazısı)