"Bireyin bir topluluğa ait olmasını sağlayan ortak payda adalettir. 82 Milyon için yapıldığı söylenen bir yargı reformu bunu hedeflemektedir. Adalet üretiminde devletin sorumluluğu kadar tüm demokratik kamusal, özel nitelikte mekanizmalarının da yardımcılık yükümlülüğü vardır. Yargıç, savcı avukat üçlüsüyle yargı tam bağımsız ve tarafsız olmalıdır. Adaletin gerçekleşmesinde İkili devlet birimlerine karşı halkın tek sivil gücü olan avukat halkın birinci güvencesidir.

İşte yeni projede yer alan "Hukuksal Koruma Sigortaları" halka avukat bulma sigortasıdır. Hepimiz yaşadığımız her tür hak ihlallerine karşı, ödeyeceğimiz küçük primlerle, uzman bir avukattan yardım alabilecek, ödeme zorluğu olanlara devlet destek verecektir. Herkese ilk adli yardım ve ücretsiz on line danışma hakkını sağlayacak, ülkemizdeki bu konudaki hukuk boşluğunu dolduracaktır. Ayrıca uzun Mahkeme süreçlerine katlanmadan avukat yardımıyla sulh ve arabuluculukla uyuşmazlıkları kısa yoldan sonlandırabileceğiz.

Kadına şiddet söz konusu olduğunda devlet desteği son derece önemlidir. Arendt' in sözleriyle; "kadının özgürlüğü için adalet aramak toplumu yeniden kurma politikasıdır". Bu noktada asıl destek, şiddet ortaya çıkmadan önlemektir. Olmadığında yargı ve mahkemeden önce şiddet gören kadının "bir avukatla ücretsiz danışma hakkı" pakette adalete giden ilk adım olmalıdır.

Belge uzun çalışmalar sonucu çıkarılmışsa da, beklentileri karşılamaktan uzaktır. Birbiri ardına yeni yasal düzenlemelerin yanında, tek amacı Hukuksal Koruma Sigortası yapan bir sigorta Şirketinin kurulması, Adalet ve Sanayi Ticaret Bakanlıkları işbirliğinde organizasyon birimleri ile bütçe hazırlaması ve Baroların bu özel iş alanında avukat eğitimini tamamlaması gerekecektir. Kitapta tüm bu hususlar tüm yönleri ile ayrıntılı olarak incelenmiştir." (Tanıtım Yazısı)

Konu Başlıkları

• Hasar Tazminat Şirketleri ve Simsarlığı
• Hukuksal Koruma Sigortası, Uzmanlık Dalı
• Kadına Şiddet ve Hukuksal Koruma Sigortası
• Motorlu Araca Bağlı Hukuksal Koruma
• Sürücü Hukuksal Koruma
• Taşınmaz Mala Bağlı Hukuksal Koruma
• Kişi–Aile Hukuksal Koruma
• Genel Şartlarının Açıklanması
• Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

 

"Özellikle günümüzde yaygınlaşan ve çoğu zorunlu hale gelen emeklilik, kaza, kasko gibi konularının dayandığı mevzuatı bu kitaptan öğrenebilirsiniz. Sigorta yapan, yaptıran ve yönetenlerin bilmeleri gereken temel hukuki bilgiyi bu kitaptan edinebilirsiniz." (Tanıtım Yazısı)

Konu Başlıkları

• Sigortacılık Kanunu
• Bireysel Emeklilik Sistemi Kanunu
• Karayolları Trafik Kanunu (İlgili md.)
• Tarım Sigortaları Kanunu
• Türk Ticaret Kanunu (Sigorta Hukuku)
• TTK Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
• (Sigorta Hukuku)
• Hayat Grubu Sigortaları Yönetmeliği
• Özel Sağlık Sigortaları Yönetmeliği
• Güvence Hesabı Yönetmeliği
• Aktüerler Yönetmeliği
• Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik
• Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliği.
• Sigorta Prodüktörleri Yönetmeliği
• Sigorta Eksperleri Yönetmeliği
• Sigorta Acenteleri Yönetmeliği
• Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik
• Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelik

 

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun sigortacının kanuni halefiyetine ilişkin hükümleri uygulamada birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Bu tartışmalardan yola çıkılarak, sigortacının kanuni halefiyet yoluyla zarar sorumlusuna karşı elde ettiği rücu hakkının hukuki niteliği ve kapsamı çalışmanın ana konusunu oluşturmuştur. Bu bağlamda gerek doktrinde gerekse Yargıtay içtihatlarında gündeme gelen tartışmalar olabildiğince ele alınarak uygulamada yaşanan tereddütlere bir nebze olsun açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Esas olarak sigortacının kanuni halefiyete dayalı rücu hakkını hangi kişilere karşı yöneltebileceği sorusu üzerinde durulmuş ve sigortacının rücu hakkına ilişkin kişi bakımından herhangi bir sınırlama olup olmadığı meselesi kapsamlı bir şekilde irdelenmiştir. Özellikle de sigortacının sigorta sözleşmesinin bir tarafı olan sigorta ettirene ya da sigortalı ile belirli derecede yakınlığı olan kişilere karşı rücu imkanı olup olmadığı yönündeki tartışmalara, gerek yabancı hukuk gerekse Türk hukuku kaynakları ışığında açıklık getirilmesi amaçlanmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

I. Halefiyete İlişkin Yasal Düzenlemeler
A. Sigortacının Kanuni Halefiyetine İlişkin Genel Açıklamalar
1. Halefiyet ile Benzer Kavramların Birbirinden Ayrılması
2. Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Genel Tanımı
B. Sigortacının Halefiyetine İlişkin Yabancı Hukukta Yer Alan Yasal Düzenlemeler
1. Alman Hukuku
2. İsviçre Hukuku
3. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri
C. Kanuni Halefiyete İlişkin Türk Hukukundaki Yasal Düzenlemeler
1. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda Düzenlenen Kanuni Halefiyet
2. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Düzenlenen Sigortacının Kanuni Halefiyeti
3. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Düzenlenen Sigortacının Kanuni Halefiyeti

II. Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Şartları
A. Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesinin Mevcut Olması Şartı
1. Sigorta Sözleşmesinin Sigortacının Ödeme Borcunun Hukuki Sebebini Teşkil Etmesi
2. Sigortacının Sigortalısına Yaptığı Hatır Ödemeleri
B. Sigorta Tazminatının Sigortacı Tarafından Ödenmiş Olması Şartı
1. Sigorta Tazminatı Ödemesinin Sigortalıdan Kaynaklı Nedenlerle Yapılamaması Durumunda Sigortacının Hakları
2. Halefiyetin Sigortalı Aleyhine Kullanılamaması İlkesi
C. Sigortalının Zarar Sorumlusuna Karşı Dava Hakkına Sahip Olması Şartı
1. Sigortacıya Halefiyet Yoluyla Geçen Dava Hakkının Kapsamı
2. Sigortacının Rücu Davasına Uygulanan Zamanaşımı Süresi
3. Sigortalının Sigortacının Dava Hakkını İhlal Edecek Nitelikte Davranışlardan Kaçınma Yükümlülüğü
D. Kanuni Halefiyet Şartlarının Oluşmadığı Durumda Sigortacının Alacağın Devri Yoluyla Zarar Sorumlusuna Rücu Edip Edemeyeceği Meselesi

III. Sigortacının Rücu Hakkının Hakkın Muhatabı Bakımından Değerlendirilmesi
A. Sigortacının Kanuni Halefiyete Dayalı Olarak Sigorta Ettirene Rücu Edip Edemeyeceği Sorunu
1. 6762 Sayılı TTK'daki Düzenleme
2. Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu'ndaki düzenleme
3. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri'ndeki Düzenleme
4. 6102 sayılı TTK'daki düzenleme
B. Sigortacının Halefiyete Dayalı Rücu Hakkına İlişkin Sigortalının Yakınları Bakımından Herhangi Bir Sınırlama Olup Olmadığı Sorunu
1. Konu ile İlgili Yabancı Hukukta Yer Alan Düzenlemeler
2. Türk Hukukundaki Uygulama
C. Sigorta Sözleşmelerinde Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandıran Özel Kayıtlar
1. Sigorta Sözleşmelerine Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandırmak Amacıyla Konulan Özel Kayıtların Geçerliliği
2. Sigorta Sözleşmesine Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandırmak Amacıyla Konulan Özel Kayıtların Hukuki Niteliği
D. Sigortacının Rücu Hakkını Kullanamadığı Kişilere Karşı Alacağın Devri Yoluyla Talep Yöneltip Yöneltemeyeceği
SONUÇ

KAYNAKÇA

 

Kısa süre önce TTK Şerhi Cilt IV olarak yayınlanan sigorta hukuku ile ilgili bazı yargı kararları ve bunlar hakkındaki yorumlarımızı içeren çalışmanın devamı olarak bu sefer Cilt V'i sigorta hukuku ile ilgilenenlerin takdirlerine sunuyoruz. Bu ciltte yalnızca Yargıtay kararları değil, bazı Bölge Adliye Mahkemesi kararları ile diğer yargı kararları ile ilgili yorumlar yer almaktadır.(ÖNSÖZDEN)

İÇİNDEKİLER

Alkollü sürücünün sebep olduğu (tek taraflı) kaza sonucu araçta hatır taşıması kapsamında yolculuk yapmakta olan bir kişinin hayatını kaybetmesi üzerine onun yakınlarına destekten yoksun kalma tazminatı ödeyen sigortacının sigorta ettirene yönelttiği rücu istemi

Davacı ZTS poliçesini düzenlemiş olan sigortacının "alkollü sürücünün kaza sonrasında kaza yerini terk etmiş olduğu ve sürücü değişikliği yapılmış bulunduğu" olgularını ileri sürerek sigorta ettiren araç işleteni aleyhine açtığı rücu davası

Davacı (kasko sigortası yaptırmış olan) sigorta ettiren tarafından, davalı sigortacının aracın trafik kazası sonucu çıkan yangında önemli bir hasara uğraması ertesinde uğranılan zarar konusunda "mutabakatname" imzalamış olmasına ve sigorta ettirenden aracın hurdaya çıkarılması için vekalet almış bulunmasına rağmen, daha sonra kazanın bildirilen şekilde gerçekleşmediği savıyla ödeme yapmaktan kaçınması

Davacının aracı için ZTS poliçesini düzenleyen ve kasko sigortası yapmış olan davalı sigortacının, o aracın karıştığı trafik kazası sonrasında düzenlenen kaza tespit tutanağının geçersiz olduğu, kazanın belirtilen yer ve şekilde olmadığı gerekçeleriyle ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi

Kasko sigortasına konu araçla yapılan tek taraflı kazası sonrasında, sigorta teminatından yararlanmak amacıyla sürücü değişikliği yapıldığı savının nasıl kanıtlanması gerektiği- sigortacıya kaza hakkında yapılan bildirimin gerçeğe uygun olmadığı anlaşılırsa sonucun ne olacağı

Kasko sigortalı aracın kaza yapmasından sonra kaza tutanağının sürücünün yokluğunda düzenlenmiş bulunması – Sigortacı tarafından tazmini istenen araç hasarının, "sürücünün kaza yerinden ayrılmış olması dolayısıyla kuşkulu olduğu" gerekçesi öne sürülerek ödenmemesi

Sürücünün kasko sigortalı araç ile yaptığı kazadan sonra olay yerinden ayrılması

Tam hasara uğrayan ("pert" olan) kasko sigortalı aracın hurdasının kendisinde bırakılması veya bu hurda üzerindeki mülkiyetin sigortacıya devri konusunda sigorta ettirenin seçimlik hakkı

Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası poliçesine dayalı tazminat istemine uygulanacak zamanaşımı

Zorunlu Trafik Sigortası (ZTS) poliçesini düzenleyen sigorta şirketinin, trafik kazasında hayatını kaybeden kişinin desteğinden yoksun kalan mirasçılarına tazminat ödemesi ertesinde, sürücünün kazaya kusurlu ve alkollü olarak sebep olduğu gerekçesiyle sigorta ettiren işletene yönelttiği geri alma istemine uygulanacak zamanaşımı

Bitkisel ürün sigortasında sigorta parası (tazminatı) alacağının muaccel olma anı- Sigorta ettirene bir kısım primin geri verilmesi sonrasında, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü altında olduğu belirlenince, tazminat borcundan geri verilen prim tutarının indirilmesinin gerekip gerekmeyeceği

Yük taşıma sigortasında sigorta ettirenin sözleşme öncesinde sigortacıya bilgi verme görevi ve sigortacının da sigorta ettirene sigorta hakkında bilgi aktarma (aydınlatma = bilgilendirme) yükümlülüğü

Davalı sigortacı tarafından sigortalanması öncesinde başka bir sigorta şirketi tarafından sigortalanmış olan aracın, bu önceki sigorta sürdüğü sırada karıştığı kaza sebebiyle pert (tam hasar) işlemine tabi tutulmuş bulunması- Tacir olan davacı sigorta ettirenin önceki sigortayı yaptıran kişiden aracı satın alırken bunun evvelce pert edildiğini bilmese dahi, bu aracı sigorta ettirdiği sırada daha önce gerçekleştirilen pert işlemini saptamış ve sigortacıya haber vermiş olmasının gerekip gerekmediği

Zorunlu Trafik Sigortası (ZTS) poliçesini düzenlemiş olan sigortacının, trafik kazasında zarar görmüş bulunan kişiye ödeme yaptıktan sonra, kazanın alkollü sürücünün tek taraflı kusuru sonucunda meydana gelmiş olduğu savıyla işleten aleyhine icra takibi başlatması- Davalının kendisinin işleten olmadığı yolundaki savunması

Zorunlu Trafik Sigortası (ZTS) poliçesini düzenlemiş olan sigortacının, trafik kazasında zarar görmüş bulunan kişiye ödeme yaptıktan sonra, kazanın dava dışı alkollü sürücünün tek taraflı kusuru sonucunda meydana gelmiş olduğu savıyla icra takibi başlatması- Davalının aracı çok önce haricen sattığı, bu sebeple kendisinin işleten olmadığı yolundaki savunması

Kasko sigortası konusu aracın anahtarının bırakıldığı masa üzerinden alınarak gerçekleştirilen araç hırsızlığı- Sigorta sözleşmesindeki "anahtar kullanılarak araç çalınması" klozu uyarınca çalan kişinin yönetiminde olduğu sırada aracın yaptığı kazanın sigorta teminatı dışında kalması- Sigortacının bilgilendirme yükümlülüğüne uymamasının sonucu- 2011 sayılı TTK hükümlerinin olaya uygulanmasının mümkün görülüp görülmeyeceği

Acente tarafından davalıya ait kamyon için yapıldığı ileri sürülen ZTS ve kasko sigortası poliçelerinin primlerine yönelik olarak başlatılan icra takibine, davalının "poliçelerden haberi olmadığı" gerekçesiyle itiraz etmesi üzerine açılan itirazın iptali davasında anılan sigorta sözleşmelerinin yapıldığının davacı tarafından nasıl kanıtlanabileceği

Kasko sigortası konusu aracın yolda seyir halinde iken bir köpeğe çarpması sonrasında sürücünün motoru hemen durdurmaması yüzünden zararın artması- ikame araç teminatı- sigorta parası (tazminatı) alacağına işletilecek faiz

Çiftlik hayvanları sigortasında, sigorta şirketi tarafından görevlendirilen eksperin hayvanın gebe kalamadığı hakkındaki yanlış belirlemesi sebebiyle kesime gönderilmesinden kaynaklanan istem – eksperin hatasından sigorta şirketinin sorumlu olup olmayacağı

Kasko sigortasında sigorta konusu aracın tek taraflı trafik kazası sonucunda hasarlanması – davalı sigortacının sigorta tazminatını ödeme borcunun ne zaman muaccel hale geleceği ve temerrüt faizinin hangi tarihten başlayarak işletileceği

Kısmi hasar üzerine sigortacının sözleşmeyi feshetmesi- Feshin rizikonun ağırlaşmış olduğu gerekçesine dayandırılmasının mümkün olup olmadığı

Kasko sigortasında aracın hasarlanmasına veya değerini tümüyle yitirmesine yol açan kazanın kısmen "taşıma sınırının aşılmasından" kısmen de başka sebepten kaynaklanması halinde, ödenecek tazminatta indirim yapılmasının mümkün görülüp görülmeyeceği

Tekne sigortasında sigortacının yalıya çarparak tam hasarlı duruma gelen sigorta konusu deniz aracı için tazminat ödemeyi "kaptanın özen borcunu yerine getirmediği" gerekçesiyle kabul etmemesi

Kasko sigortasında prim tutarının tamamı için acenteye iki adet çek verilmiş olması- Sigorta konusu aracın başkasına devri üzerine sigorta ettirenin gün esasına göre primin geri verilmesini istemesi- Sigortacının ilk prim ödenmediği için sigorta sözleşmesinin cayma sebebiyle geriye etkili olarak ortadan kalkmış olduğunu savunması

İlk primin rizikodan sonra ödenmesi halinde sigortacının sorumlu olup olmayacağı

Sigorta primlerinin üçüncü bir kişinin kredi kartından tahsil edilmesinde sigortacının ihmal göstermesi ve bu arada rizikonun meydana gelmesi

Grup sigortasında hayatı üzerine sigorta yapılmış olan kredi müşterisinin sağlık durumu hakkında sözleşme öncesinde eksik ve yanlış bilgi vermiş olması; gerçekleşen riziko ile yanlış ve/veya eksik bildirilen husus arasında bağlantı (sebep-sonuç ilişkisi) olup olmadığı

Kasko sigortasına konu olan aracın sürücüsünün kaza yerinden ayrılmış olması, ilk derece mahkemesince bu durumda kanıt yükünün davalı sigortacıya geçtiğinin kabul edilmesi, Yargıtay tarafından ise sürücünün tek taraflı kusuruyla yaptığı kazaya alkol etkisi altında sebep olduğunun davalı sigortacı tarafından kanıtlanması gerektiğinin benimsenmesi

İşveren sorumluluğu sigortasında, iş kazası sebebiyle zarar gören çalışan tarafından sigorta ettiren işveren aleyhine açılan davada işleyen faizden sigortacının sorumluluğu

İşveren sorumluluğu sigortasında, iş kazası sebebiyle zarar gören çalışan tarafından sigorta ettiren işveren aleyhine açılan davada işleyen faizden sigortacının sorumluluğu

Kasko sigortasında sigorta ettirenin riziko gerçekleştikten sonraki safhada, sigortacıya rizikonun gerçekleştiğine ilişkin belgeleri zamanında vermemesi ve gerçekleşen rizikoya ilişkin inceleme yapma izni vermemesi – sigorta ettirenin kendi yaptığı onarım sırasında "çıkma parça" kullandığı halde, orijinal parça için istemde bulunması

Gece vakti köpeğe çarpma sonrasında aracın motorunun durdurulmamasının kasko sigortası uyarınca ödenecek tazminatta indirim yapılmasını gerektirip gerektirmeyeceği, belirsiz alacak davası olarak ileri sürülen istemin ıslah edilen kısmı yönünden zamanaşımının söz konusu olup olmayacağı

Koruma önlemlerinden kaynaklanan giderlerin sigortacıdan istenmesi- 1956 tarihli (önceki) TTK ile 2011 tarihli (şu an yürürlükteki) TTK hükümlerinden hangisinin hangi koşulların varlığı halinde uygulanacağı

Kiralık araçla karayolunda seyrederken köpeğe çarpan sürücünün yola devam etmesi sonucunda hasarın büyüdüğü ve bu durumun sigorta teminatı kapsamında olmadığı savunması

Sigorta sözleşmesindeki "araç sahibi tüzel kişiliğin faaliyet konusunda araç kiralama mevcut olduğu takdirde, belirli kişiler dışındaki sürücüler tarafından aracın kullanılması sırasında meydana gelen zararlar için %50 muafiyet uygulanacağı" klozu

Hasarlanan kasko sigortası konusu dorsenin (römork) geç onarılması ve bu sebeple sigorta ettirenin dorseyi kullanamamaktan dolayı kayba uğraması- Sigorta sözleşmesinde iş durması klozunun mevcut olması ancak bu teminat için özel bir limit kararlaştırılmış bulunması

Kasko sigortalı araç için düzenlenen sigorta poliçesi üzerinde "dain-i mürtehin" kaydının bulunması; dain-i mürtehin bankanın sigorta ettirenden olan alacağı hakkında çelişkili açıklamalar yapması

Sigorta ettiren tarafından, gerçekleşen riziko sebebiyle tazminat alacağı doğduğu savıyla sigortacıya karşı açılan sigorta parasının tahsiline yönelik davaya rehinli alacaklının "rehin hakkına halel gelmemek üzere" onay vermiş olması

Davacının aracının kapısına tek taraflı kusur ile zarar verilmesi üzerine araç maliki tarafından zarardan sorumlu aracın işleteni ve sürücüsü aleyhine açılan değer kaybının giderilmesi istemli davanın rehin alacaklısı banka davaya onay vermediği için reddedilmesi

Dain-i mürtehin kaydı bulunan hayat sigortası uyarınca yapılacak sigorta bedeli ödemelerinde, ilk derece mahkemesi tarafından dain-i mürtehin bankanın bakiye kredi alacağı olup olmadığı ve davaya onayının bulunup bulunmadığı araştırılmaksızın sigortalının mirasçılarına ödeme yapılması yönünde karar verilmiş olması

Dain-i mürtehin kaydı bulunan hayat sigortası uyarınca yapılacak sigorta bedeli ödemelerinde, ilk derece mahkemesi tarafından dain-i mürtehin bankanın bakiye kredi alacağı olup olmadığı ve davaya onayının bulunup bulunmadığı araştırılmaksızın sigortalının mirasçılarına ödeme yapılması yönünde karar verilmiş olması

Trafik kazasında zarar gören (üzerinde başkası lehine rehin kurulmuş olan) motosikletin malikinin, kazaya sebep olan diğer araç için ZTS poliçesi düzenleyen trafik sorumluluğu sigortacısına yönelttiği davada, rehin alacaklısı tarafından davaya "rehinle temin edilen alacağın bakiyesinin kendisine ödenmesi şartıyla" onay verilmesi – Rehin konusu malın zarar görmesi üzerine, malikin zarardan sorumlu kişinin sorumluluk sigortacısına yönelttiği talepte rehin alacaklısının onayının gerekli olup olmadığı

DASK poliçesine konu olan taşınmazda deprem nedeniyle meydana gelen zarar bakiyesinin sigorta ettiren mal sahibine ödenmesine yönelik davada o taşınmaz üzerinde rehin hakkı bulunan kişiden alınan (ve şartlı olduğu için geçerli sayılmayan) onay

Tarım sigortasında poliçeye sigorta aracısı olarak hareket eden kooperatif lehine dain-i mürtehin kaydı konulmuş olması

Tarım sigortasında, poliçede yazılı olan dain-i mürtehin kaydı sebebiyle sigorta ettirenin sigorta tazminatı ödenmesine karar verilmesi istemiyle açtığı davaya dain-i mürtehinin onay vermesi

Tarım sigortasında, sigorta ettirenin sigorta güvencesi sağlamış olan kuruma dava açması halinde, poliçede dain-i mürtehin olarak belirtilen kişiden onay alınması

Kredi bağlantılı hayat sigortasında poliçe üzerindeki "dain-i mürtehin" kaydı- Dain-i mürtehin tarafından davaya onay verilmesi

Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası poliçesindeki "dain-i mürtehin" kaydı – Dain-i mürtehinin davaya onay vermesi

Kasko sigortası ile sigorta koruması altına alınmış olan aracın pert haline gelmesi (tam hasara uğraması) üzerine poliçede dain-i mürtehin olarak belirtilen kişinin sigorta tazminatını dava yoluyla talep etmesi

İkinci deprem rizikosunun gerçekleşmesinden sonra yapının yıkım kararı verilecek ölçüde hasara uğradığı savıyla sigortacı aleyhine açılan davada sigortacının zararın 17 gün önce meydana gelen ilk depremde oluştuğu savunmasında bulunması

Yangın sigortası ile sigorta koruması altına alınmış olan işyerinde yangından zarar gören makineler hakkında eksik sigorta uygulamasının hangi koşullarla yapılacağı

Sigortacının ileri sürdüğü eksik sigorta savunması değerlendirilirken hangi tarihin belirleyici olacağı

Motorlu aracın yol açtığı zararlardan araç işleteni, kusurlu sürücü ve araç işleteninin sorumluluk sigortacısının müteselsil olarak sorumlu bulunması

Yol kusurundan kaynaklanan zararların tazmini isteminin adli yargıda mı yoksa yönetsel yargıda mı görüleceği

Davacı sigortacının yasal haleflik hakkına dayalı olarak açmış bulunduğu rücu davasında, üçüncü kişi davalının sorumlu olmadığının saptanması olasılığında sigorta ettirenin riziko ağırlaşmasına yol açmış sayılıp sayılamayacağı

Trafik kazasının, zarar görenin karşılık kusuru mevcut olsa dahi, yalnızca sürücünün alkol etkisi altında olmasından kaynaklanmış sayılıp sayılmayacağı

Sigortacının yasal halef sıfatıyla açtığı rücu davasına hangi mahkemede bakılması gerektiği

Sigortacının yasal halef sıfatıyla açtığı rücu davasına hangi mahkemede bakılması gerektiği

Sağlık giderleri için sigorta koruması sağlamış olan davacı sigortacının, sigorta ettirenin bağlı olduğu sosyal güvenlik kurumundan (BAĞ-KUR)’dan yasal haleflik hakkına dayanarak istemde bulunup bulunamayacağı

Sağlık giderleri için sigorta koruması sağlamış olan davacı sigortacının, sigorta ettiren için ödemiş olduğu sağlık giderlerini Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) yasal haleflik hakkına dayanarak istemesi

Sağlık giderleri için sigorta koruması sağlamış olan davacı sigortacının, sigorta ettiren için ödemiş olduğu sağlık giderlerini Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) yasal haleflik hakkına dayanarak istemesi

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (HGK) 04.11.2015 Tarihli "Yol Kusuru Halinde Hangi Yargı Kolunun Görevli Olacağı" Hakkındaki Kararları

KAVRAM DİZİNİ

MADDE DİZİNİ

 

İçindekiler

1. Sigorta Kavramı, Sigorta Hukukunun Konusu ve Kaynakları
2. Sigortacılık Faaliyetlerinin Düzenlenmesi ve Denetlenmesi
3. Sigorta Sözleşmesinin Tanımı, Özellikleri, Kurulması, Tarafları ve Unsurları
4. Sigorta Sözleşmesinde Tarafların Yükümlülükleri
6. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi
7. Sigortacının Kanuni Halefiyeti
8. Sigorta Tahkimi

 

Yazarlar: Mustafa Canbaz, Doğan Öztürk, M. Fatih Canbaz, Murat Gür, Serkan Dur

İçindekiler

*Sigorta ve Reasürans Şirketleri
*Sigorta Sözleşmeleri
*Mali Bünye
*Aktüerler, Sigorta Eksperleri ve Aracılar
*Meslek Örgütlenmeleri
*Denetim ve Bilgi Verme
*Tahkim
*Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM), Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) ve İhtisas Komiteleri
*Tekafül (Katılım Sigortacılığı)

 

"Lisans öğrenciliğimden beri derslerini severek, ilgi ile takip ettiğim tez danışmanım Prof. Dr. Mustafa Serdar Özbek’e tezime yapmış olduğu katkılardan ve kıymetli zamanını ayırmasından dolayı teşekkürlerimi sunarım.

Tez çalışmamı inceleyerek tezimi geliştirmeme yardımcı olan değerli jüri heyeti üyeleri Sayın Doktor Öğretim Üyesi Ahmet Cemil Ünal’a ve Sayın Doktor Öğretim Üyesi Mustafa Göksu’ya da minnetlerimi takdim ederim.

Avukatlık stajım boyunca bana emeği geçen, yol gösteren, sigortacılıkta tahkimin uygulama boyutunu öğrendiğim değerli üstadım Sayın Avukat Cengiz İşler’e de teşekkürü borç bilirim.

Hukuk fakültesi öğrenciliği yıllarından bugüne kadar birlikte sırt sırta mücadele ettiğim, başarılarını ve azmini daima örnek aldığım, tezimi yazmamda oldukça katkısını gördüğüm saygıdeğer ortağım ve ağabeyim Ferhan Yıldızlı’ya da teşekkür ederim.

Hayatımın her evresinde, maddi ve manevi anlamda desteğini esirgemeyerek bana güç ve güven veren, kıymetli ve emektar annem Semra Dekak’a, babam Uğur Dekak’a ve kardeşim Batuhan Dekak’a da sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Sevgili ortaklarım Gülşah Algın ve Murat Gülgün’e de gerek iş hayatımda gerekse akademik hayatta yanımda oldukları, desteklerini esirgemedikleri için teşekkürü borç bilirim.

İlmin ve irfanın kıymetini bilen, çocukluğumdan bugüne kadar bana okuma aşkını aşılayan sevgili dedem Mehmet Ali Dekak’a ve rahmetli dedem Nevzat Çimen’e de saygı, sevgi ve şükranlarımı sunarım." (Tanıtım Yazısı)

 

Sigorta sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Bu ilişkide sigorta ettiren prim ödemekle yükümlüyken, sigortacının asli edimi rizikoyu taşıma yükümlülüğüdür. Rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigortacının sigorta sözleşmesi çerçevesinde belirlenen sigorta tazminatını veya bedelini ödemesi gerekir. Sigorta ilişkisinde, sigortacının parasal yükümlülükleri, sigorta tazminatı ve bedelini ödemekle sınırlı değildir. Bunun yanı sıra kanun koyucu başka bazı parasal yükümlülükler de öngörmüştür. Bu yükümlülüklerin en başında sigorta ettirenin zararı önleme, azaltma, artmasına engel olma ve sigortacının üçüncü kişilere karşı olan rücu hakkının korunması için yaptığı giderleri ödemek gelmektedir. Masrafların sigortacının üzerinde bırakılması, menfaatler dengesine uygundur. Zira sigorta ettirenin koruma ve kurtarma faaliyeti nihai olarak, sigortacının menfaatlerine hizmet etmektedir. Sigortacı, bu faaliyetler sayesinde ya hiç tazminat ödememekte ya da daha az tazminat ödemektedir. Yapılan masraflardan sigortacının sorumlu olması, sigorta ettireni koruma ve kurtarma faaliyetinde bulunma yönünde motive etmektedir. Bu çalışmada sigortacının koruma ve kurtarma masraflarından sorumluluğunun doğmasının şartları, TTK'da ilk defa düzenlenen avans ödeme yükümlülüğü ve özel sigorta tipleri bakımından koruma ve kurtarma masrafları ayrıntılı incelemeye tabi tutulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ ve KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
BİRİNCİ BÖLÜM
KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARINA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME, HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI
§ 1. YASAL DÜZENLEME VE YABANCI HUKUKLARDAKİ HUKUKİ DURUM
I. TTK 1448 DÜZENLEMESİ VE 6762 SAYILI ETTK'DAKİ HUKUKİ DURUM
II. YABANCI HUKUKLARDAKİ DURUM
§ 2. DÜZENLEMENİN AMACI
§ 3. MASRAF KAVRAMI VE TAZMİNİ TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
I. MASRAF KAVRAMI
II. MASRAF TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
III. MASRAFIN SİGORTA ZARARI SINIFLANDIRILMASINDAKİ YERİ
§ 4. MASRAF TAZMİNİNE İLİŞKİN KURALIN UYGULAMA ALANI
I. SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
II. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
III. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI

İKİNCİ BÖLÜM
KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARININ TAZMİNİNİN ŞARTLARI, TUTARI VE MASRAF TAZMİNİ BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR
§ 5. MASRAF TAZMİNİ TALEBİNİN ŞARTLARI
I. GEÇERLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN BULUNMASI
II. YAPILAN MASRAFLARIN TTK 1448/1'DE BELİRTİLEN GÖREVLERİN İCRASINA İLİŞKİN OLMASI
III. MASRAFIN MAKUL OLMASI
IV. KURTARMA FAALİYETİNİN BAŞARISININ ŞART OLMAMASI
§ 6. MASRAFLARIN KONUSU
I. HARCANAN PARA
II. EŞYALAR
III. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE YAPILAN SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI YASAL SORUMLULUK ALTINA GİRİLMESİ
V. MASRAF KONUSUNA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR
§ 7. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARI VE BU TUTARA ETKİ EDEBİLECEK ÖZEL HALLER
I. MASRAF TUTARI
II. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARINA ETKİ EDEN ÖZEL DURUMLAR
§ 8. MASRAF TAZMİNİNİN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR
I. SİGORTACININ İFAYI YERİNE GETİRME ŞEKLİ
II. MASRAF TALEBİNİN MUACCELİYETİ, TEMERRÜT VE ZAMANAŞIMI
III. MASRAFLARIN HALEFİYETE KONU OLMASI
IV. HAKSIZ ALINAN MASRAFLARIN İADESİ
§ 9. MASRAF TALEP ETME HAKKINA İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ NİTELİKTE OLMASI
§ 10. USUL HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEM ARZ EDEN HUSUSLAR

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTACININ AVANS ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
§ 11. YASAL DÜZENLEME, ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ VE DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ
I. YASAL DÜZENLEME VE ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ
II. AVANS ÖDENMESİNİ ÖNGÖREN DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ
§ 12. YÜKÜMLÜLÜĞÜN ŞARTLARI
I. SİGORTA ETTİRENİN TALEPTE BULUNMASI
II. MASRAF YAPILMASININ GEREKLİ OLMASI
III. SİGORTACIYI MASRAF TAZMİNİNDEN KURTARAN BİR DURUMUN OLMAMASI
IV. SİGORTA ETTİRENİN MALİ DURUMUNUN TALEBE ETKİLİ OLUP OLMAYACAĞI HUSUSU
V. RİZİKONUN GERÇEKLEŞMESİNDEN ÖNCE KORUMA VE KURTARMA FAALİYETİ İÇİN AVANS TALEP EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ HUSUSU
§ 13. AVANSIN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR
I. AVANSIN ŞEKLİ VE TUTARI
II. AVANS TALEBİNİN MUACCELİYETİ, ÖDEME TALEBİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİ VE BUNUN HUKUKİ SONUÇLARI
III. HAKSIZ ALINAN AVANSIN İADESİ
§ 14. AVANS TALEBİNE İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ OLMASI

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARI
§ 15. KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 16. HIRSIZLIK SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 17. YANGIN SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 18. YANGINA BAĞLI KAR KAYBI SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 19. TARIM SİGORTALARI BAKIMINDAN
I. HAYVAN HAYAT SİGORTALARI
II. BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI
§ 20. MAKİNE KIRILMASI SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 21. KREDİ SİGORTALARI BAKIMINDAN
§ 22. SORUMLULUK SİGORTALARI BAKIMINDAN
I. ÖN AÇIKLAMALAR
II. ÖZELLİK ARZEDEN BİR DURUM: HUKUKİ KORUMADAN DOĞAN MASRAFLAR
III. SİGORTA GENEL ŞARTLARINDAKİ DURUM
SONUÇ

KAYNAKÇA

 

"Sigorta hukukuna ilişkin temel bilgiler içeren kitabın bu baskısı, yeni Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre hazırlanmıştır.

Kitapta, kanuna dayalı teorik bilgi ile yetinilmemiş, yeni Kanunun uygulanması ve anlaşılması bakımından önem taşıyan Yargıtay kararları ile sigorta genel şartlarına da yer verilmiştir. Bu özellikleriyle kitap, bu alanda eğitim alan öğrenciler ve uygulamacılar için önemli bir başvuru kaynağı ve sigorta hukukunun temel esaslarını öğrenmek isteyen herkese yararlı olacak bir çalışmadır." (Tanıtım Yazısı)

Konu Başlıkları

• Sigorta Hukukuna Giriş
• Sigorta Sözleşmesi
• Zarar Sigortaları
• Mal Sigortaları
• Mal Sigortası Türleri
• Sorumluluk Sigortaları
• Can Sigortaları

 

Bu kitapta yer alan makale ve tebliğler, özel sigorta hukukunun seçilmiş bazı ilke ve kurumlarını ve bunlara bağlı sorunları açıklayan ve değerlendiren çalışmalardır. 1975-2016 seneleri arasındaki makale ve tebliğleri kapsar. Bilimsel nesnellik ve titizlikle hazırlanan bu çalışmalar, toplu halde ve kolayca ulaşılabilecek bir tarzda sigortacıların ve hukukçuların bilgisine sunulmuştur.(ÖNSÖZDEN)

İÇİNDEKİLER

MAKALE 1
RİZİKO KAVRAMI AÇISINDAN KIDEM TAZMİNATLARININ
İŞVERENLERCE SİGORTA ETTİRİLMESİ SORUNU

MAKALE 2
SORUMLULUK VE SİGORTA HUKUKU AÇISINDAN SINAİ RİZİKOLARIN SEBEP OLDUĞU SU KİRLİLİĞİNDEN DOĞAN EKOLOJİK ZARARLARIN TAZMİNİ SORUNU

MAKALE 3
TÜRK TİCARET KANUNU'NUN
SİGORTA HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN
BAZI MÜLAHAZALAR

MAKALE 4
SİGORTACININ KANUNİ HALEFİYETE DAYANAN RÜCÜ HAKKININ İHLALİNDEN ÖTÜRÜ SİGORTALININ SORUMLULUĞUNU TESİS EDEN BİR YARGITAY KARARI ÜZERİNE

MAKALE 5
L'AGGRAVATION ET LES AUTRES MODIFICATIONS DU RISQUE

MAKALE 6
TÜRK TİCARET KANUNU İLE POLİÇE GENEL ŞARTLARI AÇISINDAN YANGIN SİGORTASI

MAKALE 7
TÜRK HUKUKUNDA MECBURİ SİGORTALARA VE
SORUNLARINA GENEL BİR BAKIŞ

MAKALE 8
25 HAZİRAN 1992 TARİHLİ BELÇİKA KARA SİGORTALARI MUKAVELESİ KANUNUNA GENEL BİR BAKIŞ

MAKALE 9
TÜRK TİCARET KANUNU İLE 25 HAZİRAN 1992 TARİHLİ BELÇİKA KARA SİGORTASI MUKAVELESİ KANUNU AÇISINDAN HUKUKİ SORUMLULUK SİGORTALARI

MAKALE 10
LE BENEFICIARE DE LA PRESTATION D'ASSURANCE

MAKALE 11
ÖZEL SİGORTA HUKUKUNDA RİZİKONUN DAĞITILMASI İLKESİ

MAKALE 12
SİGORTA HUKUKUNDA ZENGİNLEŞME YASAĞI

MAKALE 13
SİGORTACI AÇISINDAN SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ

MAKALE 14
TÜRK TİCARET KANUNU TASARISININ SİGORTA HUKUKUNA İLİŞKİN 6. KİTABININ GENEL HÜKÜMLER İLE ZARAR SİGORTALARINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNİN ÖZET DEĞERLENDİRİLMESİ

MAKALE 15
ÖZEL SİGORTA HUKUKUNDA MUAFİYET KLOZLARI

MAKALE 16
EKSİK SİGORTA

MAKALE 17
GEMİ İPOTEĞİ VE SİGORTA TAZMİNATI

MAKALE 18
ÖZEL SİGORTA HUKUKUNDA SİGORTA ETTİRENLERİN KORUNMASI/HİMAYESİ